6.7.21

Η ΓΝΩΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ Με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης των μαθημάτων σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης

Τακτικά διαβάζουμε άρθρα από εκπαιδευτικούς που αναφέρονται στον ρόλο του δασκάλου. Αναδημοσιεύουμε μερικές παραγράφους από ένα τέτοιο κείμενο, που πρέπει να το προσέξουν οι εκπαιδευτικοί, αλλά κι εκείνοι που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα της νεολαίας. Γράφει: «…Ο δάσκαλος, «όπου γης και όπου χρόνου» έχει τη δύναμη και τον τρόπο, την έγνοια και την επιμέλεια να καλλιεργεί το πνεύμα και το σώμα του ανθρώπου, να ιχνηλατεί τα νοήματα του Κόσμου και της Ζωής. Η όλη σύσταση της παιδαγωγικής αποσκοπεί σ’ αυτό ακριβώς:… να κάνει τον άνθρωπο περισσότερο άνθρωπο… Ο ρόλος του εκπαιδευτικού δεν είναι μόνο να μεταδίδει τις γνώσεις. Αυτό είναι το έλασσον. Το μείζον είναι η ανάδειξη της αρετής. Η γνώση δεν είναι αυτοσκοπός. Η γνώση είναι το μέσον και πρέπει να τείνει στην ανάδειξη της αρετής. Και σ’ αυτή την προσπάθεια μπορεί να προσδιοριστεί το νόημα της ζωής… Εμείς οι εκπαιδευτικοί, οι φορείς της μάθησης, οφείλουμε πρώτοι και καλύτεροι να επιζητούμε περισσότερη μάθηση για μας τους ίδιους. Στη διαμόρφωση της εικόνας μας ως εκπαιδευτικών, στρατηγική αρχή είναι “περισσότερα προσόντα, περισσότερες ευθύνες”. Και έτσι διαρκώς διευρύνουμε σε πλάτος και βάθος, τον κοινωνικό μας ρόλο».

Πολύ σωστά όλα αυτά. Είναι αλήθεια, η συσσώρευση των γνώσεων δεν είναι κακό, δεν είναι όμως το παν, όταν η καρδιά μένει κενή.

Η ΜΟΡΦΩΣΗ

Στο άκουσμα της λέξης αυτής ηλεκτρίζονται ιδιαίτερα τα νιάτα, γι’ αυτό και ρίχνονται μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής τους για ν’ αποκτήσουν καλύτερη μόρφωση. Η νεολαία σ’ αυτή τη «θεά» στηρίζει τις ελπίδες, την πρόοδό τους και τη θέση τους στην κοινωνία και σ’ αυτήν προσπαθούν να θεμελιώσουν την ευτυχία τους. Και πράγματι η μόρφωση στις μέρες μας έφτασε στον κολοφώνα της δόξας της. Ζούμε στον αιώνα της μάθησης. Τα προφητικά λόγια βρίσκουν την εκπλήρωσή τους. «Η γνώσις θέλει πληθυνθή» (Δανιήλ 12:4). Τόμοι χρειάζονται για να απαριθμήσουμε τις ανακαλύψεις, τις εφευρέσεις και τα επιτεύγματα της επιστήμης στα τελευταία 100 χρόνια. Ειδικότητες και υποειδικότητες στην ιατρική και σε άλλους κλάδους της επιστήμης… Έγινε όμως ο άνθρωπος ευτυχέστερος;

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΣΟΦΟΙ

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ είπε: «Η έρευνα όσο πιο βαθιά μας οδηγεί, τόσο απογοητεύσεις μας φέρνει και στο τέλος γεμίζει τα μάτιά μας με δάκρυα απογνώσεως». Ο ΣΟΠΕΓΧΑΟΥΕΡ στο κρεβάτι της αρρώστιάς του, είπε: «Μέσα στον πόνο η φιλοσοφία είναι μηδέν. Ο Θεός είναι το παν. Όταν γίνω καλά θα αλλάξω ζωή και αντιλήψεις». Και ο άπιστος ποιητής ΧΑΪΝΕ, λίγο πριν πεθάνει, έγραψε σε κάποιο συγγενή του: «Στη ζωή μου ύψωσα θρασύ το μέτωπό μου ενάντια στο Θεό, γι’ αυτό κυλιέμαι τώρα στη γη σαν το σκουλήκι. Δόξα και τιμή στον Κύριο Τον εν ουρανοίς». Στη διαθήκη του σημείωσε: «Πάνε 4 χρόνια που άφησα τις αλαζονικές μου ιδέες και ξαναγύρισα στην πίστη. Επέστρεψα στον Θεό. Πεθαίνω ως πιστός και με μεγάλη ταπείνωση ζητώ το έλεος του Κυρίου».΄Ενας από τους πιο άπιστους συγχρόνους του, ο Γάλλος λογοτέχνης ΑΝΑΤΟΛ ΦΡΑΝΣ, είπε στο γραμματέα του Μπουσών: «Αν μπορούσες να δεις την ψυχή μου θα έφριττες. Είναι αδύνατο να έζησε στον κόσμο άνθρωπος πιο δυστυχισμένος από μένα. Πολλοί με ζηλεύουν, εγώ όμως ποτέ δεν γνώρισα την ευτυχία. Δεν θυμάμαι να υπήρξα ευτυχισμένος ούτε μια μέρα, ούτε μια στιγμή!»

Η μόρφωση όσο πλήρης κι αν είναι δεν μπορεί να δώσει στον άνθρωπο την ευτυχία και να τον βγάλει από το δίλημμά του. Ο διάσημος συγγραφέας ΧΕΜΜΙΝΓΟΥΑΙΗ είπε πριν τον θάνατό του: «Ζω σ’ ένα κενό, που είναι τόσο απομονωμένο όπως τα καλώδια του ραδιοφώνου με νεκρή μπαταρία». Ο συγγραφέας αυτός, καθώς και ο Τσβάϊχ, και οι δυο τους πολυδιαβασμένοι συγγραφείς, αυτοκτόνησαν. Αν είχαν να δώσουν κάτι το καλό στην ανθρωπότητα, γιατί δεν το γεύτηκαν οι ίδιοι;

Ο Μπίλλυ Γκράχαμ, ο διάσημος ιεροκήρυκας είπε: «Είμαστε ο πιο μορφωμένος λαός στην ιστορία του πολιτισμού, κι όμως ταυτόχρονα ο πιο δυστυχισμένος. Οι φοιτητές στις ανώτατες σχολές μας γνωρίζουν περισσότερα για τους φυσικούς νόμους του σύμπαντος από τους μεγαλύτερους επιστήμονες στις μέρες του Αριστοτέλη. Αλλ’ ενώ οι εγκέφαλοί τους είναι γεμάτοι γνώσεις, οι καρδιές τους είναι κενές».

ΔΥΟ ΕΙΔΩΝ ΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

Υπάρχουν δύο ειδών μορφώσεις: του εγκεφάλου και της καρδιάς. Αυτός που έχει μόνο μόρφωση εγκεφαλική μπορεί να’χει γνώσεις απεριόριστες, αλλά πολλές φορές είναι άνθρωπος μικρόψυχος, φθονερός, ανειλικρινής, φιλήδονος, φιλοχρήματος, εμπαθής, οργίλος, φθονερός, σκλάβος των παθών του. Και πολλούς τέτοιους επιχρυσωμένους εγκέφαλους απόδειξε η ζωή ότι ήταν απατεώνες, καταχραστές, ήρωες σκανδάλων.

Από την άλλη όμως μεριά υπάρχουν άνθρωποι, μορφωμένοι αλλά και αγράμματοι, που τη ζωή τους άγγιξε ο Ιησούς Χριστός και έτσι σκορπούν τώρα την ευωδιά Του γύρω τους. Ο σερ Χ. ΝΤΑΡΥ, από τους πιο μορφωμένους της εποχής του, αφού ήπιε αχόρταγα από το ποτήρι της δόξας, της τιμής και της φήμης είπε: «Δεν ζηλεύω το διανοητικό επίπεδο και τη μόρφωση των άλλων, ούτε τη δύναμη, ούτε την εξυπνάδα του νου τους. Αν θα διάλεγα αυτό που θα ήταν πολύ ευχάριστο και πιστεύω πιο χρήσιμο σε μένα, θα προτιμούσα μια σταθερή θρησκευτική πίστη, γιατί αυτή γεμίζει τη ζωή με καλοσύνη, δημιουργεί νέες ελπίδες, όταν όλες οι γήινες ελπίδες σβήνουν και δημιουργεί τους πιο λαμπρούς οραματισμούς». Ο Γκαίτε είπε: «Δεν αρκεί να γνωρίζεις πρέπει και να εφαρμόζεις».

Ο ΣΟΛΟΜΩΝ ΚΑΙ Η ΕΥΤΥΧΙΑ

Κι ο Σολομών προσπάθησε να βρει την ευτυχία στη σοφία και στη γνώση: «Φρόντισα μ’ όλη μου τη δύναμη να ερευνήσω και με σοφία να διακρίνω όλα όσα γίνονται στον κόσμο αυτό… Σκέφτηκα μέσα μου: «Τώρα εγώ έχω γίνει σπουδαίος και τόσο πολύ σοφός… κι απόκτησα πολλή σοφία και γνώση… γιατί στην πολλή σοφία, πολλή είναι και η λύπη· κι όσο κανείς γνωρίζει περισσότερα, τόσο και περισσότερο υποφέρει» (Εκκλ. 1:13,16,18). Στο τέλος όμως έκανε τη δήλωση: «Το στραβό δεν μπορεί να γίνει ίσιο» (Εκκλ. 1:15) και «… το να κάνη τις πολλά βιβλία δεν έχει τέλος, και πολλή μελέτη είναι μόχθος εις την σάρκα» (Εκκλ. 12:12).

Αγαπητέ μας, τι θα σε ωφελήσει η μόρφωση αν, αντί να σε ανεβάζει ψηλά και να σε κάνει πραγματικό άνθρωπο, σε κατεβάζει σε πιο χαμηλό επίπεδο κι’ απ’ αυτά τα ζώα και έτσι επαληθεύουν τα λόγια: «Κι ενώ ισχυρίζονται πως είναι σοφοί, έχουν ξεμωραθεί. Γι’ αυτό και ο Θεός τούς εγκατέλειψε, σύμφωνα με τις επιθυμίες των καρδιών τους, στην ηθική ακαθαρσία…». (Ρωμ. 1:22,24). Η πραγματική σοφία βρίσκεται μόνο στον Θεό και είναι «πρώτα απ’ όλα αγνή, έπειτα ειρηνική, συγκαταβατική, πειθαρχική, γεμάτη έλεος και καλούς καρπούς, αμερόληπτη και ανυπόκριτη». (Ιακ. 3:17). «Κι αν κάποιος από σας υστερεί σε σοφία, ας τη ζητάει από το Θεό, ο οποίος δίνει σε όλους χωρίς να κάνει εξαιρέσεις και χωρίς να περιφρονεί κανέναν, και θα του δοθεί» (Ιακ. 1:5). 
Η μόρφωση χωρίς τη μεταμόρφωση που φέρνει ο Χριστός οδηγεί στην παραμόρφωση.


Γράφει ο Γεώργιος Σ. Κανταρτζής