Στη σύγχρονη, νεώτερη και πρόσφατη εθνική Ιστορία, των πολλών τελευταίων δεκαετιών, καμία άλλη χρονιά δεν καθιερώθηκε στη δημόσια ρητορική και αφήγηση με… επιθετικό προσδιορισμό. Το «βρώμικο» 1989…
«Βρώμικο», επειδή σύμφωνα με τη μια πλευρά του λόφου, τους πολίτες που πίστεψαν, λάτρεψαν και ψήφισαν τον Ανδρέα Παπανδρέου, η παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά ήταν μια στοχευμένη προσπάθεια πολιτικής εξόντωσής του.
Περί όσων συνέβησαν το 1989, η Ιστορία ακόμη «γεννάει» λεπτομέρειες. Ως γνωστόν ωστόσο, την Ιστορία τη γράφουν οι νικητές, σύμφωνα με τη δική τους οπτική των γεγονότων. Και στην εθνική διαδρομή του τόπου μας, νικητές αποδείχτηκαν εκείνοι που τότε, πριν από τριάντα σχεδόν χρόνια, ήταν έτοιμοι να πέσουν και στη φωτιά για τον «Ανδρέα τους». Πόσο μάλλον, να επιτρέψουν την καταδίκη του.
Η συζήτηση περί των γεγονότων του 1989, και του πόσο… βρώμικο ήταν, επανήλθε στη δημόσια σφαίρα με αφορμή όσα αποκαλύπτονται για πτυχές της διακυβέρνησης Τσίπρα, με άρωμα παρακρατικής λειτουργίας παράπλευρων μηχανισμών.
Προφανής και αναμενόμενη η προσπάθεια του πρώην πρωθυπουργού να βάλει τον εαυτό του στο κάδρο της «δίωξης», όπως τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Η προσπάθειά του να μιμηθεί τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ άλλωστε, ακόμη και στην ακουστική της φωνής του, αποτελεί… χιλιοτραγουδισμένη διαπίστωση, τα τελευταία χρόνια.
Στην ουσία δεν είναι εύκολο να μπει κανείς. Υπάρχουν ωστόσο συγκεκριμένες παράμετροι εκείνης της εποχής, που θα είχαν χρησιμότητα ως προς την προσεκτική μελέτη τους, και από τους σημερινούς πρωταγωνιστές του δημοσίου βίου.
Η εξέλιξη της «κάθαρσης» είχε θλιβερά αποτελέσματα. Και δικαίωσε τη ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι, έναν πρώην πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις… φυλακή. Αφήνεις τον λαό να τον στείλει σπίτι του.
Η πανηγυρική επιστροφή του Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία το 1993, επιβεβαίωσε την επαναλαμβανόμενη τάση της κοινωνίας μας να συσπειρώνεται γύρω από πρόσωπα με τα οποία, σε κάποια στιγμή της διαδρομής της, καθιέρωσε συναισθηματική σχέση.
Ο Συνασπισμός (της Αριστεράς και της Προόδου), που πρωτοστάτησε στις δικαστικές διαδικασίες, έμεινε στις αμέσως επόμενες εκλογές, του 1993, εκτός Βουλής, πληρώνοντας το τίμημα της αποξένωσής του από το κοινωνικό ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ, με το οποίο είχε κοινά ιδεολογικό-πολιτικά στοιχεία.
Η Ιστορία μας έχει διδάξει και κάτι ακόμη. Ότι επαναλαμβάνεται, ως φάρσα ή τραγωδία. Η έμφαση στην… επανάληψη.