19.7.25

Γιατί μάς αρέσει να διαβάζουμε αστυνομικά μυθιστορήματα;

Παρόλο που μου αρέσει πολύ ο κινηματογράφος, στις σκηνές βίας και στα αίματα κλείνω τα μάτια. Όταν είδα «Τα σαγόνια του καρχαρία», χρειάστηκε να περάσουν κάμποσα χρόνια για να τολμήσω να απομακρυνθώ από την ακτή, όταν πήγαινα για μπάνιο.

Γιατί όμως μού αρέσουν πολύ τα αστυνομικά μυθιστορήματα, όσο τρομακτικά και να είναι; Οι ιστορίες μυστηρίου, αγωνίας, Θείας Δίκης αλλά και ψυχολογικής διερεύνησης, με συναρπάζουν.
Εάν ανήκετε και εσείς σε εκείνους που χειμώνα καλοκαίρι είστε με ένα αστυνομικό στο χέρι…υπάρχει εξήγηση.

Ψυχολογική εμπλοκή

Ένας από τους λόγους για τους οποίους διαβάζουμε αστυνομικά μυθιστορήματα είναι ότι προσφέρουν ψυχολογική εμπλοκή. Εμβαθύνουμε στις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης φύσης, διερευνώντας τα κίνητρα, τους φόβους και τα ηθικά διλήμματα των πρωταγωνιστών.

Και όλα αυτά σε ένα ασφαλές περιβάλλον όπως είναι ο καναπές ή το κρεβάτι μας.

Ο κύριος διαβάζει πολλά αστυνομικά.(AP Photo/Danny Klimetz)

Η χαρά της εξιχνίασης


Η διαδικασία της εξιχνίασης ενός μυστηρίου, της καταγραφής και της σύνθεσης των στοιχείων και της προσπάθειας πρόβλεψης του αποτελέσματος είναι μια πνευματική πρόκληση η οποία μάς δίνει χαρά. Ένα παιχνίδι στο οποίο κερδίζουμε όταν λύσουμε το αίνιγμα, μαζί με τον αστυνομικό επιθεωρητή.

Κοινωνικός προβληματισμός και δικαιοσύνη


Η ενασχόληση με συνηθισμένες αλλά τραγικές ιστορίες μάς βοηθά να κατανοήσουμε και να πάρουμε θέση σε κοινωνικά ζητήματα.
Στο αστυνομικό μεσογειακό μυθιστόρημα, που αναπτύχθηκε κυρίως στη νότια Ευρώπη — ιδιαίτερα στην Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα και τη Γαλλία- οι συγγραφείς δεν εστιάζουν μόνο στο έγκλημα και το ποιος το διέπραξε. Εστιάζουν κυρίως στο γιατί κάποιος το διέπραξε. Χρησιμεύει ως μια μορφή κοινωνικού προβληματισμού. Παρουσιάζοντας ιστορίες που περιστρέφονται γύρω από το έγκλημα, οι συγγραφείς συχνά ασκούν κοινωνική κριτική και αναδεικνύουν τα συστημικά προβλήματα των χωρών τους.

O Ιταλός συγγραφέας Αντρέα Καμιλλέρι, πλαισιωμένος από τον ηθοποιό Λούκα Τζινγκαρέτι, τον τηλεοπτικό επιθεωρητή Σάλβο Μονταλμπάνο, γιορτάζει τα γενέθλιά του, στα κεντρικά γραφεία της RAI. Ο Καμιλλέρι πέθανε στη Ρώμη, στις 17 Ιουλίου 2019, σε ηλικία 93 ετών. (AP Photo/Sandro Pace, file)

Ο ευαίσθητος Φαμπιό Μοντάλ, ο αστυνομικός του Ιζό, βοηθάει τους αναγνώστες να αντιμετωπίσουν τους προσωπικούς τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Στο τέλος τους προσφέρει μια αίσθηση δικαιοσύνης, η οποία τους καθησυχάζει συναισθηματικά. Όπως και ο αστυνόμος Χαρίτος του Μάρκαρη ή ο Μονταλμπάνο του Καμιλιέρι.

Προβλήματα ηθικής


Τα αστυνομικά μυθιστορήματα διερευνούν συχνά θέματα όπως η φύση του κακού, η αποτελεσματικότητα του νόμου, τα όρια της ηθικής- μέσα από τον φακό της αστυνομικής λογοτεχνίας. Οι αναγνώστες ασχολούνται με πολύπλοκα ερωτήματα σχετικά με το τι είναι δικαιοσύνη, ποια είναι πραγματική τιμωρία και το είδος της ανθρώπινης φύσης. Εμβαθύνει στην ψυχολογία των εγκληματιών, διερευνώντας τα κίνητρά τους. Ο Τομ Ριπλέι, ο ήρωας της Χάισμιθ, είναι από τη φύση του δολοφόνος ή έχει παρασυρθεί και τώρα πρέπει να επιβιώσει;

Απόδραση και περιπέτεια


Τα αστυνομικά μυθιστορήματα αποτελούν μια μορφή απόδρασης, μεταφέροντας τους αναγνώστες σε κόσμους γεμάτους ίντριγκες, κινδύνους και περιπέτεια. Η ικανότητα του είδους να βυθίζει τους αναγνώστες σε διαφορετικά σκηνικά -είτε πρόκειται για τις γειτονιές του υπόκοσμου του Τζέιμς Ελρόι , είτε για το υπερπολυτελές ξενοδοχείο Ματζέστικ του Ζωρζ Σιμενόν, είτε για τη Βιγκάτα της Σικελίας του Αντρέα Καμιλιέρι, προσφέρει μια περιπετειώδη απόδραση από την καθημερινή ζωή.

Αίσθηση δικαιοσύνης και τάξης


Συνήθως οι ένοχοι τιμωρούνται και η τάξη αποκαθίσταται.
Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για τους αναγνώστες που αισθάνονται ότι η δικαιοσύνη δεν απονέμεται πάντα επαρκώς στην πραγματική ζωή. Η επίλυση του εγκλήματος παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας και την αίσθηση ότι τα κακώς κείμενα θα αντιμετωπιστούν.

Σύνδεση και ενσυναίσθηση

Οι αναγνώστες μπορεί να συνδεθούν με τους χαρακτήρες, ειδικά με τον ντετέκτιβ, και να βιώσουν τους αγώνες και τους θριάμβους του.
Η αστυνομική λογοτεχνία μπορεί επίσης να ενισχύσει την ενσυναίσθηση για τα θύματα και ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις, για τους δράστες, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης εμπειρίας.

Σύνταξη