Η ημικρανία αποτελεί μία από τις πιο συχνές και συνάμα πιο υποτιμημένες νευρολογικές διαταραχές της εποχής μας. Στην Ελλάδα, περίπου 1.000.000 ενήλικες ζουν με ημικρανία, αντιμετωπίζοντας εξουθενωτικούς πονοκεφάλους που συχνά περιορίζουν δραστικά την προσωπική και επαγγελματική τους ζωή.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ημικρανία συγκαταλέγεται στις κορυφαίες αιτίες αναπηρίας, καταλαμβάνοντας τη 2η θέση συνολικά και την 1η μεταξύ των γυναικών ηλικίας 15-49 ετών.
Το οικονομικό αποτύπωμα της είναι εξίσου σημαντικό, με απώλειες έως 13% σε παραγωγικές ημέρες εργασίας (absenteeism) και έως 48% σε μειωμένη παραγωγικότητα (presenteeism). Χαρακτηριστικό είναι το εύρημα της μελέτης WifOR 2025 αναφορικά με τον κοινωνικοοικονομικό της αντίκτυπο που εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 35 δισ. ευρώ (Τσεχία) έως 557 δισ. ευρώ (Γερμανία). Ανησυχητικό είναι ότι παρά την υψηλή της συχνότητα και τον τεκμηριωμένο δυσμενή προσωπικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο, η ημικρανία παραμένει, ακόμα, υποδιαγνωσμένη, υποθεραπευμένη και υποχρηματοδοτούμενη, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.
Τα παραπάνω αναφέρει ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ημικρανίας (11 Σεπτεμβρίου). Καλεί την Πολιτεία να θέσει την ημικρανία σε προτεραιότητα, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και προωθώντας άμεσα μεταρρυθμίσεις για την έγκαιρη διάγνωση, τη στήριξη των ασθενών και την πρόσβασή τους σε καινοτόμες θεραπείες, που μπορούν να μειώσουν σημαντικά το δυσβάσταχτο φορτίο της νόσου, σε όλα τα πεδία.
«Πολλές φορές οι ασθενείς αισθανόμαστε αόρατοι, χωρίς ουσιαστική υποστήριξη, καθώς η ημικρανία αποτελεί μια από τις πιο υποτιμημένες νευρολογικές παθήσεις», επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Μπίλιας, Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, προσθέτοντας ότι «πρέπει να επενδύσουμε ως χώρα σε μεταρρυθμίσεις για την έγκαιρη διάγνωση, την εξειδικευμένη εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και την καθολική πρόσβαση σε καινοτόμες και αποτελεσματικές θεραπείες. Η υποτίμηση της νόσου εμποδίζει την πρόσβασή μας σε θεραπείες οι οποίες πραγματικά μπορούν να αλλάξουν την ποιότητα της ζωής μας και να αυξήσουν την ενεργή συμμετοχή μας στην κοινωνία και στην εργασία».
Η ημικρανία μπορεί να εκδηλωθεί οπουδήποτε στο κεφάλι
«Η ημικρανία δεν περιορίζεται στο μισό κεφάλι, στο μάτι ή στον κρόταφο, όπως πολλές φορές λανθασμένα πιστεύουν οι ασθενείς και καμία φορά και οι γιατροί. Μπορεί να εκδηλωθεί οπουδήποτε στο κεφάλι, στον αυχένα, και στο πρόσωπο, με παράλληλη ενόχληση στο φως, στους ήχους ή στις οσμές, και πολλές φορές με τάση για εμετό ή και εμετό», επισημαίνει ο Δρ. Μανώλης Δερμιτζάκης, Νευρολόγος και προσθέτει ότι «οι έντονες κρίσεις και ο βασανιστικός παλμικός πόνος που δημιουργεί η ημικρανία οδηγούν σε σημαντική διαταραχή στην καθημερινή λειτουργικότητα των πασχόντων».
Όπως σημειώνει ο Δρ. Δερμιτζάκης: «Οι παράγοντες πρόκλησης της ημικρανίας είναι απρόβλεπτοι. Πέρα από το στρες και τις ορμονικές διακυμάνσεις στις γυναίκες, παράγοντες όπως η υπνική άπνοια, το σωματικό βάρος, η έλλειψη άσκησης, η κατανάλωση καφέ ή νερού, ακόμα και το σφίξιμο των δοντιών, μπορούν να επιδεινώσουν τις κρίσεις», υπογραμμίζει ο Δρ. Δερμιτζάκης και παροτρύνει τους ασθενείς να αναζητήσουν βοήθεια από ειδικούς νευρολόγους, σημειώνοντας ότι «είναι το πρώτο βήμα για την ακριβή διάγνωση. Αν και οι θεραπείες δεν είναι ριζικές, αλλά σαφώς ανακουφιστικές, με την επίσκεψη στον νευρολόγο οι ασθενείς μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους. Πλέον, οι θεραπευτικές επιλογές που έχουμε οι νευρολόγοι στη διάθεσή μας είναι πολύ στοχευμένες, αποτελεσματικές και ασφαλείς, χαρίζοντας στους ασθενείς μας ανακούφιση και πλήρη λειτουργικότητα».
Έως και το 50% των ασθενών παραμένουν αδιάγνωστοι
O Ανδρέας Αργυρίου, Νευρολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ ΓΝ Πατρών «Άγιος Ανδρέας», αναδεικνύει την ανησυχητική πραγματικότητα, «δυστυχώς, λιγότερο από το 25% των ασθενών αναγνωρίζουν τα ερεθίσματα, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς, έως και το 50%, να παραμένουν αδιάγνωστοι ή λανθασμένα διαγνωσμένοι. Η απάντηση σε αυτή την υποδιάγνωση και υποθεραπεία είναι η εξειδικευμένη νευρολογική φροντίδα. Οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται από εξειδικευμένο νευρολόγο μπορούν να λάβουν την στοχευμένη, εξατομικευμένη και αποτελεσματική αντι-ημικρανική θεραπεία, η οποία μπορεί να διακόψει τον ακριβή μηχανισμό πρόκλησης της ημικρανίας, προσφέροντας την ανακούφιση που επιθυμούν οι ασθενείς, κάτι που δεν επιτυγχάνουν τα απλά παυσίπονα».
Μεγάλο πρόβλημα η μη αποζημίωση των καινοτόμων φαρμάκων
Ο Επιστημονικός Σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος Δρ. Μιχαήλ Βικελής εξειδικευμένος στις ημικρανίες νευρολόγος, Διδάκτωρ τμήματος Ιατρικής ΕΚΠΑ, εντοπίζει σημαντικό πρόβλημα στη μη αποζημίωση των καινοτόμων φαρμάκων για το σύνολο των ημικρανικών ασθενών, επισημαίνοντας ότι απαιτείται μέριμνα με ουσιαστικές παρεμβάσεις εκ μέρους της Πολιτείας, ώστε οι ημικρανικοί ασθενείς να λαμβάνουν όσα δικαιούνται και αξίζουν χάρη και στην πρόοδο της επιστήμης. «Το Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης» όπως σημειώνει ο Δρ. Βικελής «είναι μία από τις σημαντικότερες στρεβλώσεις που εμποδίζει την πρόσβαση των ασθενών σε αποτελεσματικές θεραπείες, ακόμη και όταν κρίνεται ιατρικά αναγκαίο να χορηγηθούν στον ασθενή από εξειδικευμένους νευρολόγους. Το Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης είναι μία χρονοβόρα και αποτρεπτική γραφειοκρατική διαδικασία έγκρισης των σύγχρονων προφυλακτικών θεραπειών που ευθύνεται για τον αποκλεισμό πολλών ασθενών από τις νεότερες, αποτελεσματικότερες θεραπείες.
Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να αναθεωρήσει άμεσα και να αντιμετωπίσει την ημικρανία με συγκεκριμένο σχέδιο, ως μια νόσο με τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα που πλήττει πολλούς συνανθρώπους μας και επιβαρύνει την ποιότητα της ζωής τους, την παραγωγικότητά τους και την καθημερινή τους δραστηριότητα. Απαιτείται η πολιτική ευθυκρισία ώστε να ευθυγραμμιστούμε, άμεσα, με τις στρατηγικές, τα πρωτόκολλα και τις πολιτικές της ΕΕ για να εξασφαλίσουμε μέσω αποτελεσματικών, σύγχρονων και γρήγορων διαδικασιών, τη δίκαιη φροντίδα για όλους τους Έλληνες ασθενείς με ημικρανία. Δυστυχώς, τα διαθέσιμα στοιχεία είναι απογοητευτικά, καθώς σήμερα περίπου μόνο 1.500 ασθενείς λαμβάνουν ανταγωνιστές CGRP, δηλαδή ποσοστό μόλις 0,25% επί του συνόλου των ασθενών με ημικρανία», κατέληξε ο Δρ. Βικελής.
ΕΝΙΚΟΣ