18.6.20

Κάρλο Μ. Τσιπόλα: Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας (απόσπασμα)

“Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε πώς η κοινωνική, πολιτική και θεσμική ισχύς μεγεθύνει το καταστρεπτικό δυναμικό ενός ηλίθιου ανθρώπου...

Αλλά πρέπει και να εξηγήσουμε και να αντιληφθούμε τι ακριβώς είναι αυτό που καθιστά ένα ηλίθιο άτομο τόσο επικίνδυνο για τους άλλους ανθρώπους – ή, με άλλα λόγια, σε τι συνίσταται η δύναμη της ηλιθιότητας.
Στην ουσία, οι ηλίθιοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι και επιβλαβείς επειδή οι λογικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να συλλάβουν και να κατανοήσουν την παράλογη συμπεριφορά.
Ένα ευφυές άτομο πιθανά να κατανοήσει τη λογική ενός κακοποιού. Οι πράξεις των κακοποιών ακολουθούν ένα σχέδιο με κάποια συλλογιστική – επίβουλη συλλογιστική μεν, αλλά παρ’ όλα αυτά συλλογιστική.
Ο κακοποιός επιθυμεί ενεργητικό στο λογαριασμό του. Εφόσον δεν είναι αρκετά έξυπνος ώστε να σχεδιάσει πρακτικές που θα του αποφέρουν όφελος και παράλληλα θα ωφελήσουν κι εσάς, θα παραγάγει το ενεργητικό του προκαλώντας παθητικό στο δικό σας λογαριασμό.
Η συμπεριφορά του είναι κατακριτέα, αλλά διέπεται από μία λογική, και ένας λογικός άνθρωπος μπορεί να την προβλέψει.
Μπορείς να μαντέψεις πώς θα ενεργήσει ένας κακοποιός, τους κακόβουλους χειρισμούς του και τις υστερόβουλες φιλοδοξίες του και συχνά είναι εφικτό να θωρακίσεις τις άμυνές σου.
Με ένα ηλίθιο άτομο, αυτό είναι παντελώς αδύνατο, όπως εξηγείται από τον Τρίτο Βασικό Νόμο.
Ένα ηλίθιο πλάσμα σε κατατρέχει χωρίς λόγο, χωρίς να προσβλέπει σε κάποιο πλεονέκτημα, χωρίς σχέδιο ή μεθόδευση και στις πλέον ακατάλληλες στιγμές και μέρη.
Όταν αντιμετωπίζεις ένα ηλίθιο άτομο, βρίσκεσαι ολοκληρωτικά στο έλεός του.
Επειδή οι ενέργειες του ηλίθιου ατόμου δε διέπονται από τους νόμους της λογικής, συνεπάγεται ότι:
α) η επίθεση, κατά κανόνα, σε βρίσκει απροετοίμαστο.
β) ακόμη και όταν κάποιος αντιληφθεί ότι δέχεται επίθεση, αδυνατεί να οργανώσει λογικά αντίμετρα, γιατί η ίδια η επίθεση στερείται λογικής δομής.
Το γεγονός πως οι δραστηριότητες και οι ενέργειες του ηλίθιου πλάσματος είναι απόλυτα αλλοπρόσαλλες και παράλογες δεν καθιστά μόνο την άμυνα προβληματική αλλά και την όποια αντεπίθεση εξαιρετικά δύσκολη – σαν να προσπαθείς να στοχεύσεις ένα αντικείμενο που μπορεί να κινηθεί με τις πιο απίθανες και απροσδόκητες κινήσεις.
Αυτό είναι που και ο Ντίκενς και ο Σίλερ είχαν κατά νου, όταν ο πρώτος παρέθετε πως «με ηλιθιότητα και καλή πέψη ο άνθρωπος μπορεί να υπομείνει αρκετά» και ο τελευταίος έγραφε πως «ενάντια στην ηλιθιότητα ακόμη και οι Θεοί αγωνίζονται μάταια».”

Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το βιβλίο του Κάρλο Μ. Τσιπόλα, “Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας” (εκδόσεις Κέδρος)

Κάρλο Μ. Τσιπόλα: Σύντομη Βιογραφία

Ο Κάρλο Μ. Τσιπόλα (15 Αυγούστου 1922 – 5 Σεπτεμβρίου 2000) ήταν Ιταλός ιστορικός της οικονομίας. Γεννήθηκε στην Παβία.
Το όνειρό του ήταν να γίνει καθηγητής ιστορίας και φιλοσοφίας και εγγράφηκε στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Παβίας. Αποφοίτησε το 1944 και μεταγενέστερα σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης και στο London School of Economics. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Κατάνια σε ηλικία είκοσι εφτά ετών.
Το γεγονός αυτό υπήρξε η απαρχή μιας μακράς ακαδημαϊκής καριέρας στην Ιταλία (Βενετία, Τορίνο, Παβία, Scuola Normale Superiore di Pisa, και Φιέζολε) και στο εξωτερικό.

Το 1953 ο Τσιπόλα ταξίδεψε στις ΗΠΑ με υποτροφία του ιδρύματος Φουλμπράιτ και το 1957 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια.
Δύο χρόνια αργότερα έγινε τακτικός καθηγητής. Το 1995 τιμήθηκε με το βραβείο Μπαλζάν. Τα πιο γνωστά του έργα είναι οι μελέτες του για τον υπερπληθυσμό καθώς και το “Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας”.