Για αυτό, φαίνεται να ευθύνεται κυρίως ένα άτομο. Και δεν είναι ο κύριος αντίπαλός του, ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος, Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, αλλά ένα καταδικασμένο μέλος της διαλυμένης βασκικής τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΤΑ, ο Αρνάλντο Ορτέγι.
Ο Οτέγι, ο οποίος έχει εκτίσει 14 χρόνια στη φυλακή, είναι ο ηγέτης του EH Bildu, ενός αριστερού βασκικού αυτονομιστικού κόμματος, στην ουσία η πολιτική έκφραση της ΕΤΑ. Το κόμμα αυτό έχει αποκτήσει βασικό ρόλο στην ισπανική πολιτική, καθώς οι κοινοβουλευτικές του ψήφοι βοήθησαν τον Σάντσεθ να περάσει μεταρρυθμίσεις στο εργατικό δίκαιο, τις συντάξεις και τη στέγαση, αφού η κυβέρνησή του δε διέθετε την απαιτούμενη πλειοψηφία.
Ο Αρνάλντο Οτέγι
Όμως, εκτός της Χώρας των Βάσκων, ο Οτέγι, που είχε καταδικαστεί για εγκλήματα συμπεριλαμβανομένης της απαγωγής και της συμμετοχής σε ένοπλη ομάδα, θεωρείται τρομοκράτης, με το αιματοβαμμένο παρελθόν του να κάνει το κόμμα του αποκρουστικό για πολλούς. Έτσι, η συνεργασία του Σάντσεθ μαζί του θεωρείται από μεγάλο μέρος της ισπανικής κοινωνίας ασυγχώρητη και ένας καλός λόγος να κάνει το άστρο του να σβήσει, επισκιάζοντας την κατά βάση επιτυχημένη θητεία του.
Η EΤΑ, η οποία πολέμησε για την ανεξαρτησία της χώρας των Βάσκων, μιας ευρύτερης περιοχής στη Βόρεια Ισπανία και τη Γαλλία, σκότωσε το πρώτο της θύμα το 1968. Έκτοτε συνέχισε τη δράση της με απαγωγές, βόμβες σε αυτοκίνητα και σφαίρες, σκοτώνοντας συνολικά 853 ανθρώπους.
Βέβαια, ο Οτέγι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανακοίνωση της οργάνωσης το 2011 ότι θα καταθέσει τα όπλα αλλά και στην επίσημη διάλυσή της το 2018. Έτσι γεννήθηκε και το κόμμα Euskal Herria Bildu, του οποίου το όνομα σημαίνει «επανένωση της Χώρας των Βάσκων».
Σε συνέχεια αυτών των κινήσεων, το 2021 ο Οτέγι με μια δήλωση-ορόσημο που απευθύνθηκε στα θύματα της ΕΤΑ και τις οικογένειές τους. «Θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε τη θλίψη και τον πόνο μας για τα βάσανα που έχετε υπομείνει. Νιώθουμε τον πόνο σας και επιβεβαιώνουμε ότι δεν θα έπρεπε ποτέ να συμβούν», είπε.
Αλλά για την πρόεδρο της Ισπανικής Ένωσης Θυμάτων Τρομοκρατίας, Μάιτε Αραλούθε, τα λόγια του δεν ισοδυναμούσαν με αυθεντική μετάνοια.
«Είναι προσβολή για τη νοημοσύνη μας. Ζητήσαμε να μην αντιμετωπίζεται ως πολιτικός παράγοντας μέχρι να αναγνωρίσει τη ζημιά που έχει κάνει, αλλά η κυβέρνηση Σάντσεθ τον αντιμετωπίζει ως προτιμώμενο εταίρο», είχε δηλώσει.
Το θυμό που έχει προκαλέσει με αυτή του τη στάση ο Σάντσεθ συνοψίζει ένα ομολογουμένως εύηχο σύνθημα που τους τελευταίους δύο μήνες ακούγεται σε όλη την Ισπανία, τυπώνεται σε μπλουζάκια, και αναγράφεται σε πλακάτ. «Que te vote Txapote (σ.σ. Να σε ψηφίσει ο Τσαπότε)» με αναφορά στον ηγέτη της ETA που βρίσκεται στη φυλακή για τρεις φόνους πολιτικών.
Βέβαια, ο Τσαπότε δεν θα ψηφίσει κανέναν καθώς παραιτήθηκε των πολιτικών δικαιωμάτων του. Αυτό όμως δεν αποτρέπει το Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό VOX από το να το χρησιμοποιούν ως κεντρικό σύνθημα της προεκλογικής τους καμπάνιας, μαζί το με «Σαντισμός ή Ισπανία».
Όπως και να έχει, παρά την εχθρότητα προς το κόμμα στην υπόλοιπη Ισπανία, το Bildu είναι μια αυξανόμενη δύναμη στη Χώρα των Βάσκων. Στις δημοτικές εκλογές του Μαΐου ανεδείχθη δεύτερο κόμμα, κερδίζοντας 29 %. Ενώ είναι υπέρ της ανεξαρτησίας, οι ψηφοφόροι του Bildu λένε ότι έλκονται από πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με την ΕΤΑ: κοινωνικές πολιτικές στέγασης, εστίαση στην αιολική και ηλιακή ενέργεια, μαζί με φεμινιστικές και αντικαπιταλιστικές τάσεις.
Η σημασία του Bildu για τον Σάντσεθ πηγάζει από το γεγονός ότι η δικομματική του κυβέρνηση συνασπισμού, που σχηματίστηκε με τους αριστερούς Podemos, δεν έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Έτσι, ο μόνος τρόπος που μπορεί να ψηφίσει νόμους είναι να μαζέψει τις ψήφους μικρότερων κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Bildu.
Υπερασπιζόμενος την απόφασή του, ο Σάντσεθ ανέφερε μεταρρυθμίσεις που έβαλαν περισσότερους ανθρώπους σε μόνιμες συμβάσεις εργασίας και αύξησαν τις κρατικές συντάξεις. «Έχω ψάξει για συμφωνίες με δημοκρατικά κόμματα για την ψήφιση νόμων που βελτιώνουν τις ζωές των ανθρώπων», είπε σε τηλεοπτική συνέντευξη. «Έχω ψάξει για έδρες κάτω από κάθε πέτρα».
Βέβαια, το γεγονός ότι λαμβάνει τη στήριξη του συγκεκριμένου κόμματος προφανώς προϋποθέτει και ανταλλάγματα. Ένα από αυτά ήταν η ικανοποίηση αιτήματος καταδικασμένων τρομοκρατών της ΕΤΑ για τη μεταφορά τους σε φυλακές στη Χώρα των Βάσκων. Μάλιστα, η σύντροφος του Τσαπότε ήταν μία από αυτούς.
Καθώς όμως τα αποσχιστικά ζητήματα τόσο των Βάσκων όσο και των Καταλανών έχουν ατονήσει στην χώρα της Ιβηρικής την τελευταία πενταετία -κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε αυτήν την κυβέρνηση- ο Πέδρο Σάντσεθ θεώρησε πως τέτοιες κινήσεις δεν θα του στοίχιζαν τόσο.
Είναι όμως γεγονός πως τα τραύματα που έχει αφήσει η τρομοκρατία στη χώρα της Ιβηρικής είναι ακόμη νωπά. Τόσο, που η επόμενη μέρα μπορεί να τη βρει με ένα σκληροπυρηνικό ακροδεξιό κόμμα στο τιμόνι της.
https://www.tovima.gr