Σύμφωνα με υπολογισμούς εξολοθρεύθηκαν με σφαγές και με απάνθρωπες εξοντωτικές πεζοπορίες 353.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά, Έλληνες του Πόντου.
Ο όρος γενοκτονία (genocide) εδραιώθηκε την παγκόσμια ορολογία το 1943 και χαρακτηρίζει τα βίαια εγκλήματα που διαπράττονται εις βάρος ενός συνόλου, με στόχο τον φυσικό αφανισμό του.
Αυτό ακριβώς επεδίωξε και η Τουρκία έναντι των Ποντίων, των Αρμενίων και άλλων εθνοτήτων με μακραίωνη παρουσία στα εδάφη που από τα μέσα του 15ου αιώνα αποτελούσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και μετέπειτα το τουρκικό κράτος.
Η Γενοκτονία των Ποντίων αποτελεί ένα αποτρόπαιο έγκλημα εις βάρος όχι μόνο των άμεσων θυμάτων της αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», που ξεκίνησε την κυκλοφορία του τον Φεβρουάριο του 1922, γράφει στις 17 Μαρτίου 1923, προσπαθώντας να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη, διεθνή και εγχώρια, για όσα συνεχίζουν να συμβαίνουν στον Πόντο.
Τα καραβάνια της εξόντωσης
«Οι στρατηγοί Μεγάλων Δυνάμεων, οι ναύαρχοι, οι ύπατοι αρμοσταί, οι θρησκευτικοί αρχηγοί, οι αντιπρόσωποι του Ευρωπαϊκού και Αμερικανικού τύπου, γίνονται αυτόπται μάρτυρες των φρικιαστικών κακουχιών των Ποντίων, οι οποίοι μετεφέρθησαν παρά των Τούρκων ως “αγέλη” από τας ακτάς των εις την Κωνσταντινούπολιν.
»Και το δράμα αυτό συνεχίζεται χωρίς τέλος, προς μέγα αίσχος της ανθρωπότητος. Ο ανταποκριτής του “Ημερησίου Τηλεγράφου” (σ.σ. Daily Telegraph) γράφει ότι “εις μίαν κλίνην υπάρχουν τρεις ασθενείς”.
»Επί μίας φορτηγίδος υπέστησαν οι ατυχείς πρόσφυγες όλα τα δεινά της κακοκαιρίας και αρκετάς ημέρας “κατέκειντο συσσωρευμένοι χωρίς μίαν κουβέρταν, ημίγυμνοι και πεινώντες από ημερών”.
»Υπεδείξαμεν και προ ημερών, το επαναλαμβάνομεν και σήμερον, ότι η “Επιτροπεία των Αλυτρώτων” έπρεπε ν’ απευθύνη την εντονωτέραν ανθρωπιστικήν διαμαρτυρίαν προς όλον τον κόσμον και προς όλον τον τύπον δια το σφαγείον του Πόντου».
Μία ημέρα αργότερα, στις 18 Μαρτίου 1923 γράφει:
«Όσοι θέλουν να έχουν κάποιαν ιδέαν διά το Ελληνοχριστιανικόν σφαγείον του μαρτυρικού Πόντου αρκεί να προσέξουν τους κατωτέρω αριθμούς επισήμων στατιστικών. Ο Ελληνικός πληθυσμός της επαρχίας Αμασείας εις τας πόλεις και τα χωρία κατά το 1914 ήτο 196.785. Μετά την ανακωχήν και μέχρι του 1920, λόγων των διωγμών εξοριών και σφαγών, έφθασεν εις 140.555.
»Μετά την ανακωχήν και μέχρι του 1920, λόγω των διωγμών εξοριών και σφαγών, έφθασεν εις 140,555. Εν συνόλων οι φονευθέντες και αποθανόντες εις την εξορίαν των υπολογίζονται εις 92,313.
»Ήδη δε υπάρχουν εν διασπορά και εν Κωνσταντινουπόλει 48,142. Και μόνον οι αριθμοί αυτοί ομιλούν τόσον ευγλώττως περί του σφαγείου του Πόντου ώστε περιττεύουν περισσότερα σχόλια»