Η επιτόπια αναζήτηση έφερε τις πρώτες πληροφορίες όταν ξαφνικά η Ομάδα μας στο facebook "Φίλοι Μουσείου Πόλης Κατερίνης" δέχτηκε ένα ανέλπιστο "δώρο" από το μακρινό Σίδνεϊ της Αυστραλίας.
Η κυρία Γεωργία Σιδηροπούλου, αποτελώντας μέλος της Ομάδας, ανταποκρίθηκε άμεσα προσφέροντάς μας έναν καταιγισμό πληροφοριών μέσα από τον οικογενειακό αρχειακό θησαυρό που διαθέτει.
Έτσι μάθαμε οτι η Μαργαρίτα Αναστασιάδου, το πρόσωπο με το οποίο συνδέονταν το τεκμήριο (η κάρτα κρατούμενης των γερμανικών στρατοπέδων κράτησης του Β' Π.Π) γεννήθηκε στο Ντερέκιοϊ του Δυτικού Πόντου στις 30.6.1914 από τους Γεώργιο και Γαλήνη Αναστασιάδη.
Έφθασε προσφυγόπουλο στην Ελλάδα με την "ανταλλαγή" και έζησε τα πρώτα της χρόνια στη Σεβαστή.
Η Κατοχή τη βρίσκει να μένει με την οικογένειά της στην Κατερίνη, στην οδό Φαρμάκη του συνοικισμού των Ευαγγελικών.
Ένα ράδιο που έπιανε το BBC και μια πιθανή προδοσία οδηγούν στη σύλληψή της στις 3 Αυγούστου 1943, "η ώρα 12:00 μ.μ το βράδυ" και στην κράτησή της σε μια από τις φυλακές που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί στην Κατερίνη στο κτήριο της Εφορίας Καπνού. Μετά από 22 ημέρες κράτησης (σύμφωνα με βιογραφικό σημείωμα της ίδιας με ημερομηνία 28.8.1950) οδηγείται μαζί με άλλους και άλλες κρατούμενες στις φυλακές του στρατοπέδου Παύλου Μελά της Θεσσαλονίκης.
Η βιβλιογραφική έρευνα στα ημερολόγια του Λεωνίδα Γιασημακόπουλου (Γ.Καφτατζή, Το ναζιστικό στρατόπεδο Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης 1941-1944, Παρατητηρής, Θεσ/νίκη 1999) επιβεβαιώνει τα γραφόμενα, προσθέτοντας κάποια επιπλέον στοιχεία.
Στις 1/4/1944, μετά από 8 μήνες κράτησης, μεταφέρεται μαζί με άλλες κρατούμενες στο σερβικό στρατόπεδο της Μπάνιτσα.
Μετά από τρείς μήνες απάνθρωπου εγκλεισμού στη Μπάνιτσα οι κρατούμενες μεταφέρονται με βαγόνια στο απόλυτο κακό που συνιστούσαν τα στρατόπεδα του Άουσβιτς (Μπιργκενάου) στην Πολωνία. Παίρνει τον αριθμό 82221. Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψει κανείς την εμπειρία των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί. Η Μαργαρίτα στο σημείωμά της μεταφέρει ένα μικρό μόνο μέρος του εφιάλτη των στρατοπέδων. Αν κάποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα μπορεί να διαβάσει το βιβλίο της Βάσως Σταματίου (συγκρατούμενης της Μαργαρίτας) με τον τίτλο Βαρούμ; όπου η συγγραφέας αναφέρεται επανειλημμένα και ονομαστικά στη Μαργαρίτα.
Το βιβλίο/"γροθιά στο στομάχι" που πέρα από ντοκουμέντο αποτελεί και λογοτεχνικό διαμάντι, μπορείτε να το διαβάσετε στο link: https://issuu.com/orthodoxmedianetwor.../docs/book_stamatiou
καθώς είναι εξαντλημένο.
καθώς είναι εξαντλημένο.
Τα ταξίδια μαρτυρίων της Μαργαρίτας από τις 4.10.1944 συνεχίστηκαν στο στρατόπεδο Ράβενσμπουργκ και από τις 10.12.1944 στο Μάγκντεμπουργκ για καταναγκαστική εργασία σε "εργοστάσιο πυρομαχικών".
Τον Απρίλη του 1945 το Μάγκντεμπουργκ βομβαρδίζεται από τους συμμάχους και οι 8 Ελληνίδες που κατάφεραν να επιζήσουν ξεκινούν μια μαρτυρική πορεία προς το άγνωστο.
"Σε μια φάρμα είδαμε πάπιες μέσ' στο νερό, πηδήσαμε το φράχτη, πιάσαμε μια πάπια, την πήγαμε στη παρέα, άλλες βρήκαν πατάτες και λαχανίδες, καθαρίσαμε την πάπια και τη φάγαμε ωμή. Τελικά...φθάσαμε στο Strassbourg, κάτω από Ρώσους φύλακες. Μείναμε εκεί 4 μήνες. Οι Ρώσοι ήταν χειρότεροι από τους Γερμανούς. Στις 30 Σεπτεμβρίου ξεκινήσαμε για την Ελλάδα. Μετά από 27 ημέρες φθάσαμε στη Βουλγαρία...στο Σιδηρόκαστρο μας κράτησαν 7 ημέρες σε καραντίνα και μετά μας πήγαν στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη.
Έφθασα στην Κατερίνη, στο σπίτι στις 8 Οκτωβρίου (1945). Ευχαρίστησα το Θεό".
Η Μαργαρίτα έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της στην Κατερίνη (εκτός από μερικά χρόνια στην Αμερική, σύμφωνα με την Γεωργία Σιδηροπούλου). Δεν έκανε παιδιά. Παντρεύτηκε τον Χαράλαμπο Βαλάση, διαζευγμένο πατέρα της γνωστής ηθοποιού Μπέτυ Βαλάση και τελικά πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα στις 16.10.1979.
τάφος της βρίσκεται στα μνήματα του συνοικισμού των Ευαγγελικών. Η έρευνα τόσο για τη Μαργαρίτα όσο και για άλλες παρόμοιες περιπτώσεις συνεχίζεται.
Δημοσιεύουμε φωτογραφικό υλικό που μας έστειλε η Γεωργία Σιδηροπούλου την οποία ευχαριστούμε ολόθερμα για τη συνεισφορά της στην καταγραφή της ιστορίας των ανθρώπων του τόπου μας.
"Φίλοι Μουσείου Πόλης Κατερίνης"