23.3.25

Αναμνήσεις από τον Παύλο Μελά. Λιτόχωρο 1904. Γράφει η Λαϊζα Κύρου

Αναμνήσεις από τον Παύλο Μελά.
Στις 13 Οκτωβρίου του 1904 αφήνει την τελευταία του πνοή.....
Λιτόχωρο 1904.
Γράφει η Λαϊζα Κύρου:
" Ήταν χαράματα εκείνου του πρωινού του Ιουλίου και η γιαγιά μου η Πελαγία Πειστικού (Ζαχαρατζου) σχεδόν δεν είχε κοιμηθεί, για να προλάβουν να ποτίσουν τα καπνά στο χωράφι της μαζί με άλλες γυναίκες. Πήγαιναν πολύ πρωί, γιατί οι Τούρκοι τους είχαν απαγορεύσει να καλλιεργούν καπνά στο χωριό τους.
Ξαφνικά άκουσε κοντά της βήματα και νομίζοντας πως ήταν ο μυλωνάς που ήταν γείτονας στο χωράφι της του λέει: 
-Άντε Παύλο κι άργησες, θα μας βρει ο ήλιος και δεν θα προλάβουμε! 
Τότε ακούει πίσω της μία ξένη φωνή να της λέει: -Και πού ξέρεις κυρά το όνομα μου;
Εγώ είμαι ο Παύλος Μελάς! 
Γυρίζοντας το κεφάλι η γιαγιά μου, αμέσως αναγνώρισε το πανέμορφο παλληκάρι, με το τσιγκελωτο μουστάκι. 
Συνοδευόταν από τέσσερις άντρες και φορούσαν κάπες και σκουτιά. Η γιαγιά μου τους κέρασε ζεστό καφέ να ξαποστάσουν.
Σε λίγο πήραν το μονοπάτι του Ενιππέα, να περάσουν στην Όσσα κι από εκεί με μεγάλη μυστικότητα στην Αθήνα για την οργάνωση του Αγώνα. Την γιαγιά μου την συμπάθησε και την εμπιστεύτηκε, για αυτό και της παράγγειλε, όταν θα ξαναπερνουσε τον Αύγουστο,να του ετοιμάσει 35 κάπες και άλλα τόσα σκουτιά. Όλο το χωριό κρυφά έκανε μεταξύ τους έρανο. 
Όταν τον Αύγουστο ο Παύλος με τη συνοδεία του ξαναπέρασε από το Λιτόχωρο, ειδοποιήθηκε η γιαγιά μου να πάει στο χωράφι της να τον συναντήσει. Η γιαγιά μαζί με άλλες γυναίκες τού πήγαν τα μάλλινα,κι εκείνη στην αγκαλιά της κράταγε ένα άσπρο αρνάκι που από το λαιμό του κρεμόταν μία χρυσή αλυσίδα με χρυσά φλουριά. Άρχοντα Παύλο του είπε: - Αυτά είναι δώρα του χωριού μας για τον Αγώνα, είμαστε φτωχοί και δεν μπορέσαμε να μαζέψουμε περισσότερα. Ο Παύλος την ευχαρίστησε για ότι έκανε και όπως ήρθε μία χαραυγή, έτσι κι έφυγε,
σκεπάζοντας το ωραίο του κεφάλι με την κουκούλα της κάπας του για να προφυλαχτεί από το πρωινό αγιάζι του βουνού. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που περνούσε από αυτά τα μέρη. Στις 13 του Οκτώβρη
άφησε την τελευταία του πνοή στην Σιάτιστα, όταν 150 Τούρκοι τον περικύκλωσαν και τον σκότωσαν.
Η γιαγιά μου όταν έμαθε τον χαμό του, τον πένθισε σαν δικό της άνθρωπο κι ας ήταν τόσο σύντομες οι συναντήσεις τους. Όλο κι όλο δύο φορές, μα μοναδικές για να θυμάται το πέρασμα του σ'όλη της την ζωή και να διηγείται με κάθε λεπτομέρεια την ζωντάνια και την ομορφιά του!!! "
Λαϊζα Κύρου.
Eva TzioukaΛΙΤΟΧΩΡΙΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ