Την συνάντηση του Μαρτίου πραγματοποίησαν οι ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΕΣ, η «Λογοτεχνική Παρέα Κατερίνης» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2025. Στην "Παρέα" συμμετέχουν βιβλιόφιλοι της Πιερίας, οι οποίοι, στηρίζουν τα πολιτιστικά δρώμενα του νομού, αγαπούν το διάβασμα και τις λογοτεχνικές συζητήσεις κι επιθυμούν να μοιραστούν τη χαρά της συνάντησης, τη σύνθεσης και της ανταλλαγής λογοτεχνικών γνώσεων, σκέψεων και ιδεών με συνδετικό κρίκο το βιβλίο και τις τέχνες γενικότερα.
Το θέμα που πραγματεύτηκε η "παρέα" με εισηγήτρια την συγγραφέα Γεωργία Κακαλοπούλου, ήταν "Η ΝΥΧΤΑ". Ακολουθεί το κείμενό της.
Διάρκεια
Η νύχτα μας κοιτάζει μες απ' τα φυλλώματα των άστρων. Όμορφη νύχτα, σιωπηλή. Θάρθει μια νύχτα κι εμείς θα λείπουμε. Και τότε πάλι θα τραγουδάνε οι αραποσιτιές τ' αρχαία τραγούδια τους, οι θερίστριες θα ερωτεύονται πλάι στα δεμάτια, κι ανάμεσα απ' τους ξεχασμένους στίχους μας όπως ανάμεσα απ' τα κίτρινα στάχυα ένα πρόσωπο νεανικό, φωτισμένο απ' το φεγγάρι, θα κοιτάζει, όπως εμείς απόψε, εκείνο το μικρό ασημένιο σύννεφο που γέρνει κι ακουμπάει το μέτωπο του στον ώμο τού λόφου.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης είναι ένας άλλος μεγάλος ποιητής που συνδέθηκε με τη νύχτα, αν και με έναν διαφορετικό τρόπο. Στην ποίησή του, η νύχτα δεν έχει πάντα την κλασική της σημασία ως σκοτάδι ή θλίψη. Συχνά η νύχτα στον Καβάφη συνδέεται με τη μελαγχολία και την απογοήτευση από τα αδιέξοδα της ζωής. Η νύχτα γίνεται σκηνικό όπου εκτυλίσσονται οι προσωπικές ανησυχίες, τα παράπονα, οι αμφιβολίες. Είναι η στιγμή της συνειδητοποίησης, της θλίψης που συνοδεύεται από μια φιλοσοφική αποδοχή των περιορισμένων ανθρώπινων δυνατοτήτων.
Σε πολλά από τα ποιήματά του, η νύχτα αποτελεί την αφορμή για να προκληθεί η αναστοχαστικότητα, αλλά και το παράθυρο στην αναγνώριση του πεπερασμένου και του θνητού.
" Ήταν μια υπέροχη νύχτα, μια από εκείνες τις νύχτες που είναι δυνατό να ζήσεις μόνο όταν είσαι νέος, αγαπητέ αναγνώστη.
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Ρώσος συγγραφέας (1821-1881)
Αν μια νύχτα του Ιούνη μπορούσε να μιλήσει, θα καυχιόταν ότι επινόησε τον ρομαντικό έρωτα.
Bernard Williams, Βρετανός φιλόσοφος (1929-2003)
Στην αρχαιότητα Νυξ είναι γνωστή η θεότητα που προσωποποιούσε τη νύχτα. Η Νυξ αναφέρεται ιδιαίτερα από τους αρχαίους Έλληνες ποιητές, αλλά η μεγάλη σημασία της στην ελληνική μυθολογία υπερβαίνει τα απλά λογοτεχνικά πλαίσια. Η Νυξ ήταν κυρίαρχη αρχέγονη και κοσμογονική μορφή, την οποία φοβόταν και σεβόταν ακόμα και ο ίδιος ο θεός Δίας. Η μορφή της ήταν αυτή μιας όμορφης γυναίκας με μεγάλες μαύρες φτερούγες.. Θεωρήθηκε ότι ήταν παρούσα στην αρχή της δημιουργίας, γέννησε τρομακτικά όντα όπως ο Ύπνος (Ύπνος) και ο Θανάτος (Θάνατος), με τον ίδιο το Έρεβος (Σκοτάδι).
Στην λαϊκή παράδοση η νύχτα και η αινιγματική της φύση, συνοδεύεται από προλήψεις , παραδόσεις και δεισιδαιμονίες. Το νερό κοιμάται μια ώρα την νύχτα κι αν ο άνθρωπος πιει εκείνη την συγκεκριμένη ώρα θα πεθάνει. Γι αυτό κι όταν θέλει κάποιος να πιει νερό τη νύχτα πρέπει να το ξυπνήσει πρώτος κι ύστερα να το πιει. Για να το ξυπνήσει του λέει : ''Ξύπνα, νερό μου, ξύπνα κι ο δράκος δα σε πιει.''
Οι μάγισσες, κυρίως γυναίκες και συνήθως γυμνές, βγαίνουν νύχτα με πανσέληνο στα σταυροδρόμια για να φωνάξουν τον άρχοντα τους τον διάβολο να τις κάνει χάρες.
Οι βρικόλακες κυκλοφορούν μετά τα μεσάνυχτα και τα φαντάσματα κρύβονται στις πιο σκοτεινές γωνιές των οικημάτων.
Άλλες φορές την νύχτα βγαίνουν οι νεράιδες και αρπάζουν τις ζωές των παλικαριών ή οι καλικάντζαροι για να δημιουργήσουν φασαρία και να κάνουν κακό. Κάποιες άλλες, ιδιαίτερες νύχτες συμβαίνουν θαυμαστά πράγματα όπως, για παράδειγμα το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων όπου σύμφωνα με την παράδοσοι οι ουρανοί λέγεται πως είναι ανοιχτοί και οι προσευχές όλων των ανθρώπων εισακούγονται.
Στην επιστήμη, η νύχτα είναι η διαδοχή της ημέρας, όπου η στροφή της γης προς το διάστημα, επιφέρει την απώλεια του άστρου που φωτίζει τη γη, του ήλιου. Κατά την ιατρική, η νύχτα είναι απόλυτα αναγκαία και ωφέλιμη για τη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου καθώς εκείνες τις ώρες και μέσω του ύπνου, επέρχεται αυτοίαση, αποτοξίνωση, επανόρθωση του εγκεφάλου καθώς και όλων των οργάνων του σώματος. Η νύχτα επαναπροσδιορίζει τον οργανισμό και του δίνει μια νέα, καλύτερη αφετηρία για το ξεκίνημα της ημέρας.
Ο άνθρωπος έχει μια φυσική τάση να εξιτάρεται και να φοβάται από την έλλειψη φωτός και το άγνωστο του σκοταδιού. Ως βιολογικό όν, οι ρυθμοί πέφτουν , μειώνονται, φθίνουν καθώς η ώρα περνά και η νύχτα διαδέχεται την ημέρα. Αυτό δημιουργεί μια ανισσοροπία με την ψυχή και το πνεύμα που παραμένουν αν όχι ακμαία αλλά έντονα με αποτέλεσμα των πιο αινιγματικών και φορτισμένων συναισθημάτων που αγγίζουν τις ευαίσθητες χορδές, κι ανοίγουν μια λεωφόρο διέγερσης στους δημιουργούς για να χρησιμοποιήσουν τη νύχτα ως σύμβολο πολλών διαφορετικών πραγμάτων: από τη σιωπή και τη μοναξιά έως την ανατροπή της πραγματικότητας και την εξερεύνηση του ψυχισμού του ανθρώπου.
Η Νύχτα ως Σύμβολο και Θεματολογία στη Λογοτεχνία
Η νύχτα είναι μια έννοια με βαθιά φιλοσοφική και ψυχολογική αξία στη λογοτεχνία. Για πολλούς συγγραφείς, η νύχτα αντιπροσωπεύει τη στιγμή της απομάκρυνσης από την επιφανειακή πραγματικότητα και της επιστροφής σε έναν πιο εσωτερικό κόσμο. Μπορεί να είναι η ώρα της ενδοσκόπησης, της αναγνώρισης των προσωπικών φόβων, αλλά και της επαφής με την αφανή ή αδιευκρίνιστη πλευρά της ύπαρξης. Εξάλλου, η νύχτα προσφέρει στον άνθρωπο την ευκαιρία να ξεφύγει από τα περιοριστικά πλαίσια της κοινωνικής καθημερινότητας και να διαπραγματευτεί τις πιο ανομολόγητες επιθυμίες και σκέψεις του.
Σε πολλές λογοτεχνικές παραδόσεις, η νύχτα συνδέεται με τη μετάβαση. Είναι η στιγμή που ο ήρωας μπορεί να περάσει από τη ζωή στην τέχνη, από την πραγματικότητα στη φαντασία, ή ακόμα και από την αθωότητα στην ωρίμανση. Αυτό το χαρακτηριστικό της νύχτας το συναντάμε σε διάφορους πολιτισμούς και φιλοσοφικές σχολές σκέψης, από τους Αρχαίους Έλληνες μέχρι τους σύγχρονους συγγραφείς.
Η νύχτα συνδέεται επίσης με τον θάνατο ή με την αβεβαιότητα της ύπαρξης. Σε πολλές μυθολογίες, η νύχτα αντιπροσωπεύει το άγνωστο, τον κόσμο των νεκρών ή των πνευμάτων, κάτι που καθιστά την έννοια της νύχτας σκοτεινή και μυστηριώδη. Ωστόσο, αυτό το "σκοτάδι" δεν είναι απαραίτητα κακό. Αντιθέτως, μπορεί να είναι και ένα έδαφος αναγέννησης ή ανακάλυψης.
Η Νύχτα στην Ποίηση: Ρεαλισμός και Συμβολισμός
Η ποίηση έχει ασχοληθεί με τη νύχτα με διάφορους τρόπους, ενώ ταυτόχρονα την έχει προσεγγίσει τόσο από την ρεαλιστική όσο και από τη συμβολική σκοπιά. Η νύχτα είναι για τον ποιητή μια πηγή έμπνευσης, αλλά και μια κατάσταση που επιτρέπει την απομόνωση και την υπέρβαση των φυσικών ορίων.
Ένας από τους σημαντικότερους ποιητές που χρησιμοποίησε τη νύχτα ως θέμα είναι ο Γιάννης Ρίτσος. Η νύχτα στους στίχους του Ρίτσου συνδέεται συχνά με την πολιτική και κοινωνική συνείδηση, με την απομόνωση του ατόμου και με την έννοια της αντίστασης. Η νύχτα στον Ρίτσο δεν είναι απλώς σκοτάδι, αλλά η στιγμή που η αντίσταση απέναντι στην εξουσία ή τα προσωπικά αδιέξοδα του ανθρώπου ενδυναμώνεται.
Στο έργο του Ρίτσου, η νύχτα συχνά γίνεται το σκηνικό όπου οι ήρωες αναμετρούνται με τις μεγάλες τους μάχες, εσωτερικές ή εξωτερικές.
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Ρώσος συγγραφέας (1821-1881)
Αν μια νύχτα του Ιούνη μπορούσε να μιλήσει, θα καυχιόταν ότι επινόησε τον ρομαντικό έρωτα.
Bernard Williams, Βρετανός φιλόσοφος (1929-2003)
Στην αρχαιότητα Νυξ είναι γνωστή η θεότητα που προσωποποιούσε τη νύχτα. Η Νυξ αναφέρεται ιδιαίτερα από τους αρχαίους Έλληνες ποιητές, αλλά η μεγάλη σημασία της στην ελληνική μυθολογία υπερβαίνει τα απλά λογοτεχνικά πλαίσια. Η Νυξ ήταν κυρίαρχη αρχέγονη και κοσμογονική μορφή, την οποία φοβόταν και σεβόταν ακόμα και ο ίδιος ο θεός Δίας. Η μορφή της ήταν αυτή μιας όμορφης γυναίκας με μεγάλες μαύρες φτερούγες.. Θεωρήθηκε ότι ήταν παρούσα στην αρχή της δημιουργίας, γέννησε τρομακτικά όντα όπως ο Ύπνος (Ύπνος) και ο Θανάτος (Θάνατος), με τον ίδιο το Έρεβος (Σκοτάδι).
Στην λαϊκή παράδοση η νύχτα και η αινιγματική της φύση, συνοδεύεται από προλήψεις , παραδόσεις και δεισιδαιμονίες. Το νερό κοιμάται μια ώρα την νύχτα κι αν ο άνθρωπος πιει εκείνη την συγκεκριμένη ώρα θα πεθάνει. Γι αυτό κι όταν θέλει κάποιος να πιει νερό τη νύχτα πρέπει να το ξυπνήσει πρώτος κι ύστερα να το πιει. Για να το ξυπνήσει του λέει : ''Ξύπνα, νερό μου, ξύπνα κι ο δράκος δα σε πιει.''
Οι μάγισσες, κυρίως γυναίκες και συνήθως γυμνές, βγαίνουν νύχτα με πανσέληνο στα σταυροδρόμια για να φωνάξουν τον άρχοντα τους τον διάβολο να τις κάνει χάρες.
Οι βρικόλακες κυκλοφορούν μετά τα μεσάνυχτα και τα φαντάσματα κρύβονται στις πιο σκοτεινές γωνιές των οικημάτων.
Άλλες φορές την νύχτα βγαίνουν οι νεράιδες και αρπάζουν τις ζωές των παλικαριών ή οι καλικάντζαροι για να δημιουργήσουν φασαρία και να κάνουν κακό. Κάποιες άλλες, ιδιαίτερες νύχτες συμβαίνουν θαυμαστά πράγματα όπως, για παράδειγμα το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων όπου σύμφωνα με την παράδοσοι οι ουρανοί λέγεται πως είναι ανοιχτοί και οι προσευχές όλων των ανθρώπων εισακούγονται.
Στην επιστήμη, η νύχτα είναι η διαδοχή της ημέρας, όπου η στροφή της γης προς το διάστημα, επιφέρει την απώλεια του άστρου που φωτίζει τη γη, του ήλιου. Κατά την ιατρική, η νύχτα είναι απόλυτα αναγκαία και ωφέλιμη για τη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου καθώς εκείνες τις ώρες και μέσω του ύπνου, επέρχεται αυτοίαση, αποτοξίνωση, επανόρθωση του εγκεφάλου καθώς και όλων των οργάνων του σώματος. Η νύχτα επαναπροσδιορίζει τον οργανισμό και του δίνει μια νέα, καλύτερη αφετηρία για το ξεκίνημα της ημέρας.
Ο άνθρωπος έχει μια φυσική τάση να εξιτάρεται και να φοβάται από την έλλειψη φωτός και το άγνωστο του σκοταδιού. Ως βιολογικό όν, οι ρυθμοί πέφτουν , μειώνονται, φθίνουν καθώς η ώρα περνά και η νύχτα διαδέχεται την ημέρα. Αυτό δημιουργεί μια ανισσοροπία με την ψυχή και το πνεύμα που παραμένουν αν όχι ακμαία αλλά έντονα με αποτέλεσμα των πιο αινιγματικών και φορτισμένων συναισθημάτων που αγγίζουν τις ευαίσθητες χορδές, κι ανοίγουν μια λεωφόρο διέγερσης στους δημιουργούς για να χρησιμοποιήσουν τη νύχτα ως σύμβολο πολλών διαφορετικών πραγμάτων: από τη σιωπή και τη μοναξιά έως την ανατροπή της πραγματικότητας και την εξερεύνηση του ψυχισμού του ανθρώπου.
Η Νύχτα ως Σύμβολο και Θεματολογία στη Λογοτεχνία
Η νύχτα είναι μια έννοια με βαθιά φιλοσοφική και ψυχολογική αξία στη λογοτεχνία. Για πολλούς συγγραφείς, η νύχτα αντιπροσωπεύει τη στιγμή της απομάκρυνσης από την επιφανειακή πραγματικότητα και της επιστροφής σε έναν πιο εσωτερικό κόσμο. Μπορεί να είναι η ώρα της ενδοσκόπησης, της αναγνώρισης των προσωπικών φόβων, αλλά και της επαφής με την αφανή ή αδιευκρίνιστη πλευρά της ύπαρξης. Εξάλλου, η νύχτα προσφέρει στον άνθρωπο την ευκαιρία να ξεφύγει από τα περιοριστικά πλαίσια της κοινωνικής καθημερινότητας και να διαπραγματευτεί τις πιο ανομολόγητες επιθυμίες και σκέψεις του.
Σε πολλές λογοτεχνικές παραδόσεις, η νύχτα συνδέεται με τη μετάβαση. Είναι η στιγμή που ο ήρωας μπορεί να περάσει από τη ζωή στην τέχνη, από την πραγματικότητα στη φαντασία, ή ακόμα και από την αθωότητα στην ωρίμανση. Αυτό το χαρακτηριστικό της νύχτας το συναντάμε σε διάφορους πολιτισμούς και φιλοσοφικές σχολές σκέψης, από τους Αρχαίους Έλληνες μέχρι τους σύγχρονους συγγραφείς.
Η νύχτα συνδέεται επίσης με τον θάνατο ή με την αβεβαιότητα της ύπαρξης. Σε πολλές μυθολογίες, η νύχτα αντιπροσωπεύει το άγνωστο, τον κόσμο των νεκρών ή των πνευμάτων, κάτι που καθιστά την έννοια της νύχτας σκοτεινή και μυστηριώδη. Ωστόσο, αυτό το "σκοτάδι" δεν είναι απαραίτητα κακό. Αντιθέτως, μπορεί να είναι και ένα έδαφος αναγέννησης ή ανακάλυψης.
Η Νύχτα στην Ποίηση: Ρεαλισμός και Συμβολισμός
Η ποίηση έχει ασχοληθεί με τη νύχτα με διάφορους τρόπους, ενώ ταυτόχρονα την έχει προσεγγίσει τόσο από την ρεαλιστική όσο και από τη συμβολική σκοπιά. Η νύχτα είναι για τον ποιητή μια πηγή έμπνευσης, αλλά και μια κατάσταση που επιτρέπει την απομόνωση και την υπέρβαση των φυσικών ορίων.
Ένας από τους σημαντικότερους ποιητές που χρησιμοποίησε τη νύχτα ως θέμα είναι ο Γιάννης Ρίτσος. Η νύχτα στους στίχους του Ρίτσου συνδέεται συχνά με την πολιτική και κοινωνική συνείδηση, με την απομόνωση του ατόμου και με την έννοια της αντίστασης. Η νύχτα στον Ρίτσο δεν είναι απλώς σκοτάδι, αλλά η στιγμή που η αντίσταση απέναντι στην εξουσία ή τα προσωπικά αδιέξοδα του ανθρώπου ενδυναμώνεται.
Στο έργο του Ρίτσου, η νύχτα συχνά γίνεται το σκηνικό όπου οι ήρωες αναμετρούνται με τις μεγάλες τους μάχες, εσωτερικές ή εξωτερικές.
Στο ποίημα "Ο Κύκλος με την Κιμωλία", η νύχτα συνιστά το χώρο όπου οι αγωνίες και οι αντιφάσεις του ατόμου παίρνουν την πλήρη τους έκταση. Στην "Διάρκεια", η νύχτα είναι εκείνη που καθιστά τη ζωή αέναη και ρέουσα, γεμάτη θλίψη και συνάμα πνευματική διέγερση.
Διάρκεια
Η νύχτα μας κοιτάζει μες απ' τα φυλλώματα των άστρων. Όμορφη νύχτα, σιωπηλή. Θάρθει μια νύχτα κι εμείς θα λείπουμε. Και τότε πάλι θα τραγουδάνε οι αραποσιτιές τ' αρχαία τραγούδια τους, οι θερίστριες θα ερωτεύονται πλάι στα δεμάτια, κι ανάμεσα απ' τους ξεχασμένους στίχους μας όπως ανάμεσα απ' τα κίτρινα στάχυα ένα πρόσωπο νεανικό, φωτισμένο απ' το φεγγάρι, θα κοιτάζει, όπως εμείς απόψε, εκείνο το μικρό ασημένιο σύννεφο που γέρνει κι ακουμπάει το μέτωπο του στον ώμο τού λόφου.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης είναι ένας άλλος μεγάλος ποιητής που συνδέθηκε με τη νύχτα, αν και με έναν διαφορετικό τρόπο. Στην ποίησή του, η νύχτα δεν έχει πάντα την κλασική της σημασία ως σκοτάδι ή θλίψη. Συχνά η νύχτα στον Καβάφη συνδέεται με τη μελαγχολία και την απογοήτευση από τα αδιέξοδα της ζωής. Η νύχτα γίνεται σκηνικό όπου εκτυλίσσονται οι προσωπικές ανησυχίες, τα παράπονα, οι αμφιβολίες. Είναι η στιγμή της συνειδητοποίησης, της θλίψης που συνοδεύεται από μια φιλοσοφική αποδοχή των περιορισμένων ανθρώπινων δυνατοτήτων.
Σε πολλά από τα ποιήματά του, η νύχτα αποτελεί την αφορμή για να προκληθεί η αναστοχαστικότητα, αλλά και το παράθυρο στην αναγνώριση του πεπερασμένου και του θνητού.
Στο ποίημα "Η πόλις", για παράδειγμα, η νύχτα δεν είναι απλώς το τέλος της ημέρας, αλλά το σημείο εκκίνησης για την αναγνώριση της ψυχικής απογοήτευσης του ποιητή και της αίσθησης του αδιεξόδου που νιώθει μπροστά στον κόσμο.
Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα βρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.
Η νύχτα είναι το πεδίο που επιτρέπει στον ποιητή να εκφραστεί ελεύθερα, να αναστοχαστεί και να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του. Παράλληλα, είναι και το παράθυρο στον κόσμο των ανεκπλήρωτων επιθυμιών, των αναμνήσεων, των απωθημένων και των σκοτεινών πλευρών της ανθρώπινης ύπαρξης. Η νύχτα προσφέρει πάντα τη δυνατότητα να μετασχηματίσουμε τη σκοτεινιά σε φως, να βρούμε την έννοια και την κατεύθυνση μέσα στο χάος του κόσμου.
Βαθιά τη νύχτα, τα μεσάνυχτα,
με τ’ ανοιχτά φτερά του ονείρου,
πετά η ψυχή μου, σκλάβα ελεύθερη,
στους μυστικούς κόσμους του Απείρου.
Γεώργιος Δροσίνης, Έλληνας ποιητής (1859-1951)
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση επιλεγμένων λογοτεχνικών κειμένων (Μπρέχτ, Δροσίνης, Ρίτσος, Καρούζος, Καβάφης, Ελύτης, Έρμαν Έσσε, κ.α.), παρουσιάστηκε ο πίνακας "Εξώστης καφενείου τη Νύχτα, Βίνσεντ βαν Γκογκ – Το Καφέ La Nuit" και ακολούθησε δημιουργική συζήτηση.
Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα βρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.
Η νύχτα είναι το πεδίο που επιτρέπει στον ποιητή να εκφραστεί ελεύθερα, να αναστοχαστεί και να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του. Παράλληλα, είναι και το παράθυρο στον κόσμο των ανεκπλήρωτων επιθυμιών, των αναμνήσεων, των απωθημένων και των σκοτεινών πλευρών της ανθρώπινης ύπαρξης. Η νύχτα προσφέρει πάντα τη δυνατότητα να μετασχηματίσουμε τη σκοτεινιά σε φως, να βρούμε την έννοια και την κατεύθυνση μέσα στο χάος του κόσμου.
Βαθιά τη νύχτα, τα μεσάνυχτα,
με τ’ ανοιχτά φτερά του ονείρου,
πετά η ψυχή μου, σκλάβα ελεύθερη,
στους μυστικούς κόσμους του Απείρου.
Γεώργιος Δροσίνης, Έλληνας ποιητής (1859-1951)
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση επιλεγμένων λογοτεχνικών κειμένων (Μπρέχτ, Δροσίνης, Ρίτσος, Καρούζος, Καβάφης, Ελύτης, Έρμαν Έσσε, κ.α.), παρουσιάστηκε ο πίνακας "Εξώστης καφενείου τη Νύχτα, Βίνσεντ βαν Γκογκ – Το Καφέ La Nuit" και ακολούθησε δημιουργική συζήτηση.