Φιλοτεχνήθηκε σε ξύλο τμήματος παλιού βαρελιού, που βρέθηκε στο αρχαιότερο και ιστορικό κτίριο του Λιτοχώρου – ιδιοκτησίας Ιωάννας Ν. Παπανικολάου – το οποίο έπαιξε το δικό του ρόλο στις μέρες της Επανάστασης και σώζεται έως και σήμερα.
Το συγκεκριμένο έργο στηρίχτηκε πάνω σε δημοσιεύματα και μελέτες των Σ. Μασταγγά, Ι. Παπαζαχαρία, Ε. Κωφού, Αθ. Λασπόπουλου, Μ. Φαργκάνη, Γ. Κυρίτση και Ν. Κάκκαλου.
Καθώς θα περιπλανάται η ματιά μας στο έργο, θα κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο, ικανό να ξυπνήσει ιστορικές μνήμες και να διεγείρει την περιέργεια.
Αντικρίζοντας το έργο διακρίνουμε στο κέντρο, επιβλητικό τον Όλυμπο. Στους πρόποδες, τα χωριά και τα μοναστήρια του, ο ρόλος των οποίων υπήρξε καθοριστικός στην Επανάσταση του 1878.
Στην αριστερή πλευρά του έργου και επάνω, βρίσκονται τα Αμπελάκια, η Ραψάνη, ο Πυργετός, η Καρυά και η Πούρλια – χωριά που πλήρωσαν αυτή την Επανάσταση με το κάψιμο τους, ακριβώς όπως και το Λιτόχωρο.
Στη δεξιά πλευρά του έργου βρίσκεται ο Κολινδρός, όπου διαδραματίστηκαν ιστορικά γεγονότα της Επανάστασης.
Στο κάτω αριστερό τμήμα του έργου βρίσκεται ο Πλαταμώνας – με το κάστρο και την παλιά γαλαρία – προχωρώντας εμφανίζονται η Πλάκα Λιτοχώρου, η Σκάλα και o Βαρικός, ενώ στο κάτω δεξιό τμήμα του έργου, απεικονίζεται η Θεσσαλονίκη, όπου πολλοί Λιτοχωρίτες βρήκαν καταφύγιο ως πρόσφυγες, μετά την καταστροφή του χωριού.
Στη θάλασσα βλέπουμε τη Σκιάθο και το Άγιο Όρος, μέρη με τα οποία οι Λιτοχωρίτες είχαν εμπορικές συναλλαγές.
Μοναστήρια...
Από αριστερά βλέπουμε το Καναλιώτικο μοναστήρι και την Ι.Μ. Αγίας Τριάδος Σπαρμού, ενώ δεξιά την Ι.Μ.Πέτρας όπου εκεί οργανώθηκε ο πυρήνας της Επανάστασης. Στο Λιτόχωρο βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου, όπου και αυτό έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στη διάρκεια του αγώνα, καθώς εκεί πολλά γυναικόπαιδα έβρισκαν καταφύγιο.
Πρόσωπα...
Στο έργο υπάρχουν πορτραίτα αγωνιστών γνωστά αλλά και λιγότερο γνωστά.
Θα αναγνωρίσουμε τους Ρήγα (Φεραίο) Βελεστινλή με τον έμπιστο του συναγωνιστή Χριστόφορο Περραιβό, με καταγωγή από την Πούρλια, τον Παύλο Μελά και τον Γεωργάκη Ολύμπιο.
Κεντρικά του έργου, το πορτρέτο του Ευάγγελου Κοροβάγγου και ακριβώς από κάτω οι Κωφός, Βλαχόπουλος και Νικόλαος Βότσης, όπου το 1912, συνέβαλαν στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
Βλέπουμε επίσης το πορτρέτο του τότε ηγούμενου της Ι.Μ. Πέτρας π. Νικηφόρου και του Μητροπολίτη Νικόλαου Λούση, με τα πρωτοπαλήκαρα της Επανάστασης, καθώς και αυτό του στρατηγού Κοσμά Δουμπιώτη.
Αξίζει να αναφερθεί, πως σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση έπαιξε και η συμβολή γυναικών αγωνιστριών, μια εκ των οποίων και η Περιστέρα Κράκα.
Ένα ακόμη Ζάλογγο
Το παράδειγμα των γυναικών του Ζαλόγγου, επέλεξαν να ακολουθήσουν και επτά (7) βλάχες γυναίκες, πηδώντας από τον βράχο του Παλιόκαστρου και βάζοντας τέλος στη ζωή τους, για να γλυτώσουν από τα δεινά των Τούρκων.
Στη θάλασσα...
Τα καράβια που πλέουν στη θάλασσα υποδηλώνουν τη σχέση που είχαν οι Λιτοχωρίτες με αυτή, ένα εκ των οποίων και το καράβι "’Αγιος Νικόλαος εξ Ολύμπου" της οικογένειας Νικολάου Κ. Παπανικολάου.
Στην τοποθεσία Πλάκα πλέουν τα ατμόπλοια "'Ύδρα" και "Βυζάντιο", δυο καράβια που μετέφεραν οπλισμό από την Ελεύθερη Ελλάδα, για τους σκοπούς της Επανάστασης.
Λίγο πιο δεξιά στη θάλασσα βρίσκονται τα καράβια "Wizard", "Ruby" και "Devastation". Ήταν αυτά, που βοήθησαν στην περισυλλογή και μεταφορά του κόσμου στη Θεσσαλονίκη, μετά την καταστροφή του Λιτοχώρου, η στέγαση του οποίου έγινε στις αποθήκες του λιμανιού αλλά και σε σπίτια της πόλης.
Στο πίσω μέρος του έργου, βλέπουμε το Λάβαρο της Επανάστασης, την Προκήρυξη της προσωρινής Κυβέρνησης και τα ονόματα των επτά (7) προαναφερθεισών γυναικών που θυσιάστηκαν.
Μπορεί η Επανάσταση να μην στέφθηκε με επιτυχία, μα με το αίμα των αγωνιστών της, ποτίστηκε ο σπόρος της ελευθερίας στις καρδιές των ανθρώπων.
Βροντινός Γεώργιος
Λιτόχωρο
19 Φεβρουαρίου 2024
