Ἦταν ἄνοιξη (κι αὐτὸ ἀποδεικνύεται ἀπὸ σπόρους καὶ γυρεόκοκκους, ποὺ βρέθηκαν στὴν ἠφαιστειακὴ τέφρα) τοῦ 1.613 π.Χ., ὅταν ἔγινε ἡ μεγαλύτερη ἔκρηξη ἡφαιστείου, ποὺ ἔχει γνωρίσει ἡ Ἀνθρωπότητα τὰ τελευταῖα τοὐλάχιστον 10.000 χρόνια, ἡ ὁποία κατάστρεψε ὁλοσχερῶς τὴ Θήρα καὶ τὰ κοντινὰ νησιὰ σὲ ἀκτῖνα πολλῶν χιλιομέτρων.
Ἀπὸ τὴν ἔκρηξη σηκώθηκαν παλιρροϊκὰ κύματα, τὰ ὁποῖα σάρωσαν τὶς ἀκτὲς τῶν κοντινῶν νησιῶν καὶ τῆς βόρειας Κρήτης. Αὐτὰ κατέστρεψαν μὲν κάποιους παραθαλάσσιους οἰκισμούς, δὲν μπορεῖ νὰ προκάλεσαν ὅμως, τὴν ἔναρξη τῆς παρακμῆς τοῦ Μινωικοῦ Πολιτισμοῦ, σύμφωνα μὲ τὸν ἠφαιστειολόγο δρ Γιῶργο Βουγιουκαλάκη, ἐρευνητὴ τοῦ Ἰνστιτούτου Γεωλογικῶν καὶ Μεταλλευτικῶν Ἐρευνῶν (Ι.Γ.Μ.Ε.) καὶ ἀντιπρόεδρο τῆς Ἑταιρείας Στήριξης Σπουδῶν Προϊστορικῆς Θήρας.
Ὁ κ. Βουγιουκαλάκης σὲ συνέντευξη, ποὺ παραχώρησε στὴν «Ἐλεύθερη Ἔρευνα» ἔθεσε ὑπ’ ὄψη μας τὰ νέα ἐπιστημονικὰ δεδομένα, ποὺ προέκυψαν ἀπὸ τὴ χρήση μεθόδων ραδιενεργοῦ ἄνθρακα (C 14), δεντροχρονολόγησης καὶ παγοχρονολόγησης, σύμφωνα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ ἔκρηξη ἔγινε τοὐλάχιστον 100-150 χρόνια νωρίτερα ἀπὸ τὴ συμβατικὴ ἡμερομηνία (1.500 π.Χ.), ἡ ὁποία εἶχε βασιστεῖ σὲ συγκριτικὲς μελέτες τῆς τεχνικῆς τῶν ἀγγείων καὶ σὲ Αἰγυπτιακὲς πηγές. Πρόσφατα δέ, μετὰ τὴν ἐξέταση ἀπὸ Πανεπιστήμιο τῆς Δανίας ἑνὸς κλαδιοῦ ἐλιᾶς, ποὺ εἶχε θαφτεῖ στὴν τέφρα τῆς ἔκρηξης, ἐπαληθεύτηκε τελικά, ὅτι ἡ ἔκρηξη ἔγινε τὸ 1.613 π.Χ. καὶ διήρκεσε μόλις 2-3 εἰκοσιτετράωρα.