«Γνώρισα πολύ κόσμο: εργάτες, ανθρώπους από τα εργοστάσια των ψυγείων, χτυπημένους από τη μοίρα, κυνηγημένους αδυσώπητα από την κακοτυχία, οι οποίοι προσπαθούσαν ν’ ανυψωθούν πάνω από τη μιζέρια της δικής τους ζωής και να σκεφτούν και να δράσουν πλέον από κοινού μ’ όλους τους υπόλοιπους φτωχούς του κόσμου. Υπήρχαν φυσικά και κάποιοι που κινούνταν από καθαρή φιλοδοξία, μνησικακία ή φθόνο. Ας πούμε ότι αυτοί ήταν κάμποσοι, η πλειοψηφία ίσως. Όμως ανάμεσα στους ανθρώπους των λαϊκών στρωμάτων, εκείνων που νομιμοποιούνται να ονομάζονται λαϊκά στρώματα, οι φτωχοί, τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους, έχουν πάντα κάτι το θεμελιωδώς αμόλυντο, κάτι που είναι φτιαγμένο από την ίδια την αγνότητα, κάτι το παιδικό, το αθώο, το στιβαρό, κάτι που δεν πρόκειται να σε προδώσει ποτέ και στο οποίο μπορείς να βασιστείς πάντα στις κρίσιμες στιγμές της ζωής σου. [...]Δεν είμαι σίγουρος αν η κατάταξη ενός ανθρώπου σε μια κοινωνική τάξη κι όχι σε κάποια άλλη είναι κάτι που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση ή αν θα μπορούσε ποτέ να οριοθετηθεί κατά τρόπο οριστικό κι αμετάκλητο. Όμως σε κάθε γωνιά της γης θα βρεις μια συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων η οποία συνθέτει το πιο πολυπληθές ίσως κοινωνικό στρώμα της εκάστοτε κοινωνίας. Αυτή την κατηγορία των ανθρώπων την αποκαλούν «μεσαία τάξη» ή «μικροαστική τάξη». Όλα τα κουσούρια που ξεφορτώνονται από πάνω τους οι υπόλοιπες τάξεις, τα περισυλλέγει αυτή η μία και μοναδική τάξη. Δεν υπάρχει τίποτε πιο ποταπό, πιο άχρηστο. Όταν μάλιστα, στην ιδιότητά τους των μικροαστών προσθέτουν κι αυτή των «διανοουμένων», τότε πραγματικά τους αξίζει να τους σβήσουν από τον χάρτη χωρίς δεύτερη κουβέντα. Όπως κι αν το δει κανείς, ανεξάρτητα από το ποιοι μπορεί να είναι οι εκάστοτε στόχοι του καθενός, το να ξεμπερδεύαμε άπαξ διά παντός με δαύτους θα συνιστούσε ένα πραγματικό έργο απολύμανσης».
Juan Carlos Onetti
ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ
Μετάφραση: Λευτέρης Μακεδόνας