Έρωτας. Συναίσθημα απρόβλεπτο, επαναστατικό και άγριο. Παράλογο τις περισσότερες φορές και άκρως επικίνδυνο. Ο λόγος όπως πάντα προφανής. Ο έρωτας δεν επιδέχεται κανενός είδους έλεγχο. Δε δαμάζεται, δεν εγκλωβίζεται σε όρια, δεν τίθεται στο περιθώριο, ούτε και σε χρονική αναμονή. Ο έρωτας είναι ο κυρίαρχος ηγέτης των πάντων. Κι ως ηγέτης τρέπεται ανάλογα με την περίσταση άλλοτε σε ηδονικός και σαρκικός, άλλοτε σε ρομαντικός και ιπποτικός κι άλλοτε σε αγνός, ειλικρινής και πλατωνικός.
Ο Έρωτας φυσικά είναι και άγγελος. Έτσι μας γράφει η Σαπφώ, η Ελληνίδα λυρική ποιήτρια από τη Λέσβο, η σοφή και «δεκάτη» μούσα, σύμφωνα με τον Πλάτωνα. Ο έρωτας είναι πάθος ακατανίκητο, ένα πάθος, που θέλοντας και μη δεν περνάει απαρατήρητο στο πέρασμά του, καθώς, παράλληλα με τις εσωτερικές αναταράξεις, δημιουργεί και εξωτερικά συμπτώματα σ’ εκείνον που τον νιώθει, όπως για παράδειγμα ερυθρότητα στα μάγουλα, εφίδρωση στα χέρια, άγχος και ταχυκαρδία. Γι’ αυτό ακριβώς το πάθος, το συναίσθημα και τον άγγελο, κάνει λόγο στη δεύτερη κατά σειρά εκδοθείσα ποιητική συλλογή της, η Μυτιληνιά ποιήτρια Πέρθα Καλέμη. Τίτλος της συλλογής της, Ερωτικά Αλληλούια — Λυρικές Μπαλάντες Της καρδιάς και Του πάθους. Κυκλοφορεί από την «Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου».
«Λάμπω στο παραλήρημα των ονείρων σου,
καθώς σε φιλώ στους κήπους των μενεξέδων.
Ξημερώνω αλυσόδετη
στις χαράδρες της αϋπνίας..» (Σελ. 13)
Η απουσία δεν αποφέρει τη λύτρωση. Ο έρωτας δεν υπερβαίνεται με τη φυγή ή με την έλλειψη. Το μελαγχολικό τοπίο που έρχεται να καλύψει τα κενά της απόστασης, που δημιουργεί ακόμα και ως σκέψη φευγαλέα στο μυαλό ο φτερωτός, αναδυόμενος πλέον, θεός των ερωτευμένων, κάνουν πιο έντονη την ανάγκη για αναστοχασμό, για αυτοενδοσκόπηση, για μια εκ βαθέων εξομολόγηση. Η ποιήτρια αποδέχεται το νέο της ρόλο και ανατρέχει συνειδητά σ’ αυτόν. Άλλωστε, ο εσωτερικός της κόσμος είναι γεμάτος με εικόνες, με αρώματα και συναισθήματα που ακραγγίζουν το νου και κρατούν θερμή την καρδιά, που διψά φανερά, για την απόλαυση του έρωτα.
«Ανοίγω διάπλατα τις πύλες των στοχασμών μου
κι εσύ καλπάζεις σαν άτι στις φλέβες μου,
πυρπολώντας τους νευρώνες του κορμιού μου
με μεθυστικούς οίστρους…» (Σελ. 13)
Μια συνεχόμενη προσμονή ο έρωτας, λοιπόν. Αυτή είναι η πραγματικότητα για την ποιήτρια. Γιατί πόσο διαρκεί η παρουσία του στη ζωή; αναρωτιέται και εύλογα. Τις περισσότερες φορές, ελάχιστα. Ως συναίσθημα όμως διαρκεί πάρα πολύ. Συνήθως έρχεται απροσδόκητα και το ίδιο απροσδόκητα φεύγει. Μα η φυγή του δεν είναι οριστική, μήτε προσδίδει το τέλος στη μνήμη. Η φυγή του δεν ισοδυναμεί με τη λήθη. Αντίθετα τρέπεται σε αναμονή και προσδοκία παντοτινή, σε όνειρο συνώνυμο της κατάκτησης της ευτυχίας στη ζωή. Γιατί αυτό είναι ο έρωτας για την ποιήτρια, ο μεγάλος θεός της χαράς, ο θεός της απόλυτης ευτυχίας, ο θεός της ανθρώπινης σωματικής και ψυχικής ολοκλήρωσης.
«Μ’ ακούς λατρεμένε;
Με νοιώθεις αγέννητε άγγελε;
Είμαι μόνη.
Μ’ αφουγκράζεσαι;» (Σελ. 14)
Απαλλαγμένη από το πέπλο της ντροπής κι από άσκοπους βερμπαλισμούς η ποιήτρια, με την ευθύτητα και την αμεσότητα του λόγου της, εξομολογείται άφοβα, σε πρώτο πρόσωπο, την ανάγκη της για συντροφικότητα, ευελπιστώντας πως ο έρωτας στον οποίο και απευθύνεται, όπου κι αν βρίσκεται, αφουγκράζεται τις μύχιες σκέψεις της, συμμερίζεται την εσωτερική της ανάγκη και συμβάλλει στην επιθυμία της, διατηρώντας ζωντανό το όνειρο της προσμονής. Κι αυτό το όνειρο, όπως επισημαίνει λίγο πιο κάτω στο βιβλίο της, την ακολουθεί διαρκώς.
Ο αναγνώστης έχει ήδη κατακλυστεί από το αίσθημα της έλλειψης του, που περιρρέει την ποιήτρια ολοκληρωτικά. Κυριαρχεί ο έρωτας. Για την ακρίβεια, δεν έχει ακόμα συντελεστεί. Κι όμως για την ποιήτρια εξακολουθεί διαρκώς να υπάρχει. Γι’ αυτό και του μιλά. Απευθύνεται ξεκάθαρα σ’ αυτόν προσδοκώντας την άμεση ανταπόκρισή του. Δεν είναι ρητορικές οι ερωτήσεις που του θέτει. Γιατί για εκείνη δεν είναι καν ερωτήσεις. Είναι μια κρυφή συνομιλία με το άλλο της μισό, αυτό που μέσα της υπάρχει πραγματικά και συμπληρώνοντάς την της χαρίζει το αξιοζήλευτο ένα.
Βέβαια, όσο κι αν βαθιά της υμνεί την ύπαρξή του κι έχει εμπιστοσύνη στο ανίκητο του πάθους που τον περιβάλλει, ο φόβος πλησιάζει με ορμή κατά πάνω της, για να της επιβάλει σθεναρά και τη δική του παρουσία. Τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή, της φωνάζει, πόσο μάλλον όταν η απόσταση και το υπαρκτό κενό της μοναξιάς, εγκυμονούν κινδύνους, όταν με ύπουλο τρόπο πλανεύουν κι αποδιοργανώνουν τη σκέψη.
Φόβος λοιπόν, βαθιά απογοήτευση, αναπόφευκτη θλίψη, νόστος και έκκληση για το αναπάντεχο και το ανέλπιστο διακατέχουν την ποιήτρια που δεν παύει να αγαπά αληθινά και να ποθεί εκείνο που της λείπει πραγματικά.
Αναμφισβήτητα, η ποίηση της Πέρθας Καλέμη υπηρετεί τον ρομαντικό λυρισμό, αφού δέχεται ξεκάθαρα επιρροές από το λογοτεχνικό κίνημα του ρομαντισμού του 18ου αιώνα. Ελεύθερη γραφή, απόλυτα ερωτική, απαλλαγμένη από κάθε είδους ποιητική φόρμα, δίνει έμφαση στο συναίσθημα κι αντιτάσσεται στη λογική με όλο της το είναι. Η έντονη στέρηση της ολοκλήρωσης κι η ευαισθησία της που περιλούζουν τις λέξεις της, στο σύνολό τους, ο συναισθηματισμός της, που εκδηλώνεται διαρκώς σε κάθε της διατύπωση και τέλος η επιμονή της να ονειροπολεί, ακόμα και με τα μάτια της ορθάνοιχτα, μεταφέρουν αυτούσιο τον εσωτερικό της κόσμο απευθείας στην ψυχή του αναγνώστη. Κι έτσι, επιτυγχάνεται το ζητούμενο στην ποίησή της. Από άκρως προσωπική και ιδιωτική γίνεται απρόσωπη και οικουμενική, επομένως κτήμα όλων.
Ποίηση βαθιά, υπαρξιακή και απόλυτα συνειδητοποιημένη. Ο έρωτας είναι ανάγκη επιτακτική. Ποίηση παρακλητική και προτρεπτική. Γιατί ζωή χωρίς τον έρωτα δε μπορεί να υπάρξει.
Αναντίρρητα, πρόκειται για μια ποίηση συμβολική, διδακτική και απόλυτα τρυφερή. Ποίηση που επισημαίνει με κάθε τρόπο, την αξία του πιο όμορφου συναισθήματος για τον άνθρωπο, που είναι και το συνώνυμο της ζωής, άρα και το αντίδοτο του θανάτου.
Η ποίηση της Πέρθας Καλέμη είναι μια ποίηση πρωτότυπη για τη σύγχρονη εποχή και αρκετά ιδιότυπη, μιας και το κέντρο αναφοράς της ποιήτριας, ενώ φαινομενικά μοιάζει τόσο οικείο και χειροπιαστό, είναι και παράλληλα τόσο υπαρξιακά μακρινό, τόσο ονειρικό και φανταστικό, όπως κι η ίδια άλλωστε το αποδέχεται. Δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί το πιο δυνατό φίλτρο στον πόνο, την προσδοκία, τη μοναξιά και την έλλειψη του ερωτικού της προτύπου. Γιατί, ομολογουμένως, ο έρωτας είναι το μέσο που εξαγιάζει την ψυχή και επιφέρει την ισορροπία στον πυρήνα της, επομένως και τη γαλήνη.
Ξεκάθαρα, η ποίηση της παρούσας ποιητικής συλλογής αντιπροσωπεύει την ποίηση μιας δεινής χρήστριας της ελληνικής γλώσσας, που καταφέρνει μέσα από τα πονήματά της να μας παρουσιάσει ποιήματα - διαμάντια της σύγχρονης ελληνικής λυρικής ποίησης, άξια να αποτελέσουν τους αυθεντικούς συνεχιστές της ποίησης, της μεγάλης συντοπίτισσάς της, της λυρικής ποιήτριας Σαπφούς.
Πέρθα Καλέμη, θερμά συγχαρητήρια για το νέο σου πόνημα. Τα γεμάτα ρομαντισμό και γλαφυρή αποτύπωση ποιήματά σου μας γέμισαν με άπλετο φως. Ας είναι για πάντα οδηγός στο μαγικό ταξίδι της ποίησής σου η μούσα της δημιουργίας.
Η ΠΕΡΘΑ ΚΑΛΕΜΗ γεννήθηκε τα Χριστούγεννα του 1960 στην Άντισσα της Λέσβου. Είναι απόφοιτη του Εμπορικού Κολλεγίου Αθηνών και Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων, του ειδικού κύκλου σπουδών «Αρχιπέλαγος» του Ε.Ο.Τ.
Εργάστηκε ως υπάλληλος σε διάφορες επιχειρήσεις, στον ΟΤΕ, ως Διοικητική υπάλληλος στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και από το 1987 ως μόνιμη υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών. Είναι έγγαμη και μητέρα δύο παιδιών. Ο εθελοντισμός αποτελεί στάση της ζωής της.
Μεγάλη της αγάπη είναι ο οδηγισμός, που τον υπηρετεί πάνω από μισόν αιώνα, καθώς επίσης και το ερασιτεχνικό θέατρο. Έπαιξε με τον Ε.Φ.Ο. το «Μπουρίνι», στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έκανε μαθήματα κλασσικής κιθάρας στη «Χορωδία» Μυτιλήνης. Παρακολούθησε μαθήματα θεατρολογίας και υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του «Πολιτιστικού Συλλόγου Εργαζομένων του Υπουργείου Οικονομικών», με τον οποίο διοργάνωσε θεατρικές παραστάσεις σε διάφορες επετείους, αλλά και στις κατασκηνώσεις της «Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπουργείου Οικονομικών».
Για την ενεργό δράση της σε τομείς του πολιτισμού έχει τιμηθεί επανειλημμένα από διάφορους φορείς, όπως με το χρυσό πτυχίο ΟΛΥΜΠΙΑΣ το 2004, με τιμητικό δίπλωμα από τη WWF κ.α. Επίσης ο πνευματικός «Όμιλος Φίλων του Κλασσικού Αθλητισμού «Η ΟΛΥΜΠΙΑΣ» το 2014, την ανακήρυξε επίτιμο μέλος του Ομίλου, για την κοινωνική και ανθρωπιστική της δράση, όπως και για την υποστήριξή της στο έργο της πνευματικής Ολυμπιάδας.
Ως ενεργό μέλος της πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής της Μυτιλήνης έχει διατελέσει, για πολλά χρόνια, στα Διοικητικά Συμβούλια διαφόρων Σωματείων και Συλλόγων. Το ενδιαφέρον της για την ιστορία του τόπου της, την έχει οδηγήσει σε συστηματική έρευνα, συγκέντρωση και αρχειοθέτηση ενδιαφερόντων στοιχείων, με στόχο τη διάσωσή τους, τόσο μέσω της δουλειάς της, όσο και σε εθελοντική συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, όπου διετέλεσε και Πρόεδρος επιτροπών. Είναι Πρόεδρος του «Οδηγικού Κατασκηνωτικού Κέντρου Μυχούς Λέσβου», του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, μέλος της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Λέσβου, μέλος της «Λεσβιακής Παροικίας» και διατελεί ταμίας στη Διοίκηση της Επιστημονικής Ένωσης της «Εταιρείας Αιολικών Μελετών». Ως σήμερα, συμμετέχει σε διεθνή λογοτεχνικά συνέδρια, διεπιστημονικές ημερίδες και συμπόσια. Τέλος εισηγήσεις της έχουν δημοσιευθεί στα «Πρακτικά» των Συνεδρίων.
Με την ποίηση ασχολείται από τα μαθητικά της χρόνια.
Έχει δημοσιεύσει κατά καιρούς ποιήματα, άρθρα, δοκίμια, βιβλιοκρισίες, σε λεσβιακές εφημερίδες και όχι μόνο, σε έγκυρα λογοτεχνικά έντυπα, ελληνικά και ξένα, καθώς και σε λογοτεχνικές ιστοσελίδες. Ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί και στίχοι της φιλοξενούνται σε μουσικά άλμπουμ άλλων καλλιτεχνών. Έχει επίσης συμμετάσχει σε παρουσιάσεις βιβλίων, σε λογοτεχνικές ομιλίες για ποιητές, πεζογράφους και σημαντικά πρόσωπα, που έχουν προσφέρει στα ελληνικά γράμματα.
Το μεγαλύτερο μέρος του έργου της, δοκιμιακό, ποιητικό και βιβλιοκριτικό παραμένει ανέκδοτο.
Έχει διακριθεί και βραβευθεί σε πανελλήνιους και διεθνείς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Επίσης έχει συμμετάσχει σε συλλογικά έργα, διαφόρων εκδοτικών οίκων στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ημερολόγια, Εγκυκλοπαίδειες, Ανθολογίες) κλπ. Γράφει ερωτική ποίηση και συμμετέχει σε διεθνή φεστιβάλ ποίησης.
Πνευματικός της ανάδοχος είναι ο ποιητής, δοκιμιογράφος και κριτικός λογοτεχνίας, καθηγητής Δημήτρης Νικορέτζος