“Είχα, (μας λέει) δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα και ένα βασιλόπουλο, ατόφια, φαίνονταν οι φλέβες, τόση εντέλεια είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρο, τά ’χαν πάρει κάτι στρατιώτες και στ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων. Χίλια τάλαντα γύρευαν . . . . Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: «Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαντα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα. Γι’ αυτά πολεμήσαμε . . . .»”.
Η Μελίνα Μερκούρη (υπουργός πολιτισμού 1981 έως 1989 & 1993 έως 1994), είπε στον διευθυντή του Βρετανικού μουσείου: “Θέλω τα μάρμαρά μου πίσω”. Ήταν εκείνη που έβαλε τα θεμέλια, για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, στην Ελλάδα. Η Μελίνα, ως υπουργός πολιτισμού της Ελλάδας, έθεσε το θέμα στο Μεξικό, στη “διεθνή διάσκεψη υπουργών πολιτισμού της UNESCO”: “Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα για εμάς”, έλεγε. “Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας”. Και “αν με ρωτήσετε, εάν θα ζω όταν τα μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ . . . .”.
Πριν από λίγες ημέρες, ψηφίστηκε ο νόμος, για τον “δανεισμό ελληνικών αρχαιοτήτων σε ξένα μουσεία έως και για πενήντα χρόνια”. Η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, αναφέρει: «Η ρύθμιση για δυνατότητα δανεισμού κινητών μνημείων από τα ελληνικά μουσεία, για εικοσιπέντε χρόνια, (με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον εικοσιπέντε χρόνια), ενισχύει την εξωστρέφεια του ελληνικού πολιτισμού. Τα μουσεία της χώρας μας, διαθέτουν μερικές δεκάδες εκατομμύρια κινητά μνημεία, τα οποία φυλάσσονται στις αποθήκες τους. Είναι προτιμότερο τα κινητά μνημεία, να μένουν «ξεχασμένα» στις αποθήκες των μουσείων μας, από το να αποτελούν τους πρέσβεις της Ελλάδας στο εξωτερικό; Είναι προτιμότερο να μένουν αφανή και άγνωστα στις αποθήκες, από το να γίνονται αντικείμενα θαυμασμού και ψυχαγωγίας σε φίλιες χώρες λάτρεις του ελληνικού πολιτισμού;»
Από τα παραπάνω, συμπεραίνουμε πως παραδεχόμαστε την ανικανότητά μας, ως κράτος, να διαφυλάξουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Από τη στιγμή που δεν φροντίζουμε στη δημιουργία νέων τοπικών αρχαιολογικών μουσείων, ώστε τα κινητά ευρήματα να μην παραμένουν «ξεχασμένα» στις αποθήκες των σημερινών μουσείων, όπως επικαλείται η κυρία Μενδώνη.
Και θα έρθω συγκεκριμένα στο νομό Πιερίας, ο οποίος φιλοξενεί μόνο ένα μουσείο, στο αρχαίο Δίον. Μπορεί να δημιουργηθεί το “μουσείο στον Πλαταμώνα”, όπου θα φιλοξενούνται τα ευρήματα από τις ανασκαφές στο κάστρο του Πλαταμώνα (αρχαίο Ηράκλειον), όπως επίσης και τα ευρήματα που θα προκύψουν από τις ανασκαφές στην αρχαία Φίλα (ελληνιστική πόλη), που πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα. Να δημιουργηθεί το “μουσείο Λειβήθρων” στη Λεπτοκαρυά, όπου θα φιλοξενούνται τα ευρήματα από τις ανασκαφές, στην πόλη που γεννήθηκε ο Ορφέας.
Στο Λιτόχωρο, πρέπει να ιδρυθεί το “μουσείο Ολύμπου”, το οποίο θα φιλοξενεί τα ευρήματα από μελλοντικές ανασκαφές στην αρχαία Πίμπλεια και στο αρχαίο Μούσειον. Στην πρωτεύουσα του νομού, να δημιουργηθεί το “αρχαιολογικό μουσείο Κατερίνης”, όπου θα φιλοξενούνται τα ευρήματα προερχόμενα από όλη την Πιερία. Στη βόρεια Πιερία, στον Μακρύγιαλο, πρέπει να ιδρυθεί το “μουσείο Πύδνας & Μεθώνης”, όπου θα στεγάζονται τα αρχαιολογικά ευρήματα προερχόμενα από τις ανασκαφές των χώρων αυτών.
Έτσι, με τη δημιουργία των παραπάνω μουσείων, θα προκύψουν επιπλέον εκθεσιακοί χώροι, οι οποίοι θα φιλοξενούν περισσότερα κινητά ευρήματα ως εκθέματα, πράγμα που σημαίνει, πως δεν θα έχουμε πλέον «ξεχασμένα» κινητά ευρήματα στις αποθήκες του μουσείου του Δίου. Επίσης ο νόμος Πιερίας, είναι τουριστικός νομός, όπου με την επισκεψιμότητα των επισκεπτών (κυρίως τους θερινούς μήνες), θα εξασφαλίζεται και η οικονομική βιωσιμότητα των παραπάνω μουσείων.
Τέλος, με τον μακροχρόνιο δανεισμό των αρχαιοτήτων μας, σε μουσεία του εξωτερικού, χάνεται η νομική αξίωση της χώρας μας, για τον επαναπατρισμό των γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό μουσείο, αλλά και ελληνικών αρχαιοτήτων από το μουσείο του Λούβρου, κλπ, αφού θα μας απαντάνε (τα ξένα μουσεία) πως θα τα κρατήσουνε (νόμιμα) για πενήντα (ακόμη) χρόνια, ενώ για αργότερα . . . βλέπουμε για τον επαναπατρισμό τους . . . .
Καημένη Μελίνα, δεν σε βλέπω να ξαναγεννιέσαι . . . και ο νοών νοείτο ! ! !
ΤΖΙΟΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Φιλόλογος - αρχαιολόγος