7.8.25

ΕΚΣΤΑΣΗ...Του Σταμάτη Παγανόπουλου

A piece of my art : "Εκσταση ΙΙ"
(Hard pastel καί γραφίτης,50χ70)

Υπάρχουν στιγμές που δεν κατοικούμε στο σώμα μας. Στιγμές που το εγώ διαλύεται σαν αλάτι στο νερό.Νιώθεις ένα βλέμμα να σε κοιτάζει από το κέντρο ενός άκεντρου κόσμου.Αυτή είναι η έκσταση.Δεν είναι φυγή, μα έξοδος.Δεν είναι όνειρο μα υπέρβαση των ορίων.Δεν είναι η ευτυχία ούτε η γαλήνη.Είναι εκείνη η λεπτή ρωγμή ανάμεσα στο μέσα και το έξω,όπου κυριαρχεί η σωπή και το φως δεν χρειάζεται νάχεις μάτια για να το δείς ,γιατί το αισθάνεσαι.
Η έκσταση δεν εξηγείται.Αγγίζει το ανείπωτο και αποσύρεται.Σαν τον ήχο του τελευταίου κύματος πριν την παλίρροια.Κάποτε έρχεται μέσα από μουσική,άλλοτε μέσα από βλέμμα,κάποτε, ξαφνικά, μες στον ύπνο , σαν να θυμηθήκαμε κάτι που δεν ζήσαμε ή, ίσως, κάτι που ζήσαμε πριν ακόμα υπάρξουμε.
Ο Πλάτων θα το έλεγε: ἀνάμνηση.Ο Ηράκλειτος: φλόγα.Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος: κάθαρση.Ας επιδιώξουμε τη σιωπή .Δεν χωρά λέξεις αυτό που διαλύει τις λέξεις.Την έκσταση, σε υλική μορφή ,την ερμηνεύει μόνον η τέχνη .Ένα ποίημα είναι μια δοξολογία με λέξεις.Μια παρτιτούρα χαραγμένη πάνω στη σιωπή.Ο ποιητής, ο ζωγράφος, ο μουσικός δεν "δημιουργεί".Αφήνει το Άγνωστο να του δανείσει ένα σώμα.Ο Ορφέας τραγουδούσε και τα άστρα έπαψαν να κινούνται.Ο Χαίλντερλιν έγραψε:“Ο ποιητής κατοικεί το Θείο μέσα από τη λέξη.”
Η έκσταση δεν είναι δική μας.Εμείς είμαστε δική της.Είμαστε ένας αμφορέας που σπάζει για να περάσει το άχρονο.Και τότε, για μια στιγμή,μισή ανάσα,σ' ένα ρήγμα στην πυκνότητα της ύλης ,αισθάνομαστε ότι είματε αυτό που είναι ατέλειωτο.Τότε ο έρωτας γίνεται προσευχή.Η τέχνη σιωπά.Ο θάνατος γίνεται αρχή.Η μέθη γίνεται φως.Οταν η Διοτίμα είπε : "Ο έρως θεός είναι και δαίμων" ο Σωκράτης σιώπησε .Είναι ο έρωτας που καίει χωρίς να καταστρέφει,ο έρωτας που θυσιάζει χωρίς να κατέχει,είναι ο έρωτας του είναι.Ο Σούφι δερβίσης στριφογυρνά κι ο Ρουμί ψιθυρίζει:“Ερωτεύσου. Το μόνο που υπάρχει είναι αυτό.”Η έκσταση είναι τότε ένας δεσμός ψυχών που ξέχασαν ότι είναι χωριστές.
Και μετά… η επιστροφή.Το σώμα σε καλεί πίσω.Όλα είναι όπως πριν ,κι όμως, τίποτα δεν είναι πια το ίδιο.Η μνήμη της έκστασης ξεθωριάζει.Είναι σαν όνειρο που δεν μπορείς να θυμηθείς καί πολύ περισσότερο να περιγράψεις.Η λήθη της εμπειρίας είναι απαραίτητη,δύσκολα θα επιβίωνες χωρίς αυτήν.Αλλά κάτι μένει.Μια απλή, καθαρή Αγάπη.Όχι σαν φλόγα,αλλά σαν νερό.Όχι σαν έξαρση,αλλά σαν παρουσία.
Και τότε, σιγά-σιγά,ο κόσμος ξαναγίνεται κατοικήσιμος,όχι γιατί άλλαξε,αλλά γιατί άλλαξες εσύ.Σ' όσους δεν το γνωρίζουν ακόμη ,γέρνεις κοντά τους και ψιθυρίζεις:"Υπάρχει κι άλλος κόσμος.Κι είναι εδώ.Μέσα μας."