Προστασία πνευματικών δικαιωμάτων: Νέα δεδομένα για την αποζημίωση δημιουργών για την ιδιωτική αναπαραγωγή των έργων τους

Στις 30 Ιου­νί­ου 2025, η IFRRO (Διε­θνής Ομο­σπον­δία Ορ­γα­νι­σμών Δι­καιω­μά­των Ανα­πα­ρα­γω­γής), ενερ­γό μέ­λος της οποί­ας εί­ναι και ο ΟΣ­ΔΕΛ, πα­ρου­σί­α­σε μια νέα με­λέ­τη σχε­τι­κά με τα συ­στή­μα­τα απο­ζη­μί­ω­σης των δη­μιουρ­γών για τη νό­μι­μη ιδιω­τι­κή ανα­πα­ρα­γω­γή των έρ­γων τους, κει­μέ­νου και ει­κό­νας, από χρή­στες.

Ει­δι­κό­τε­ρα, στην εκ­δή­λω­ση που ορ­γα­νώ­θη­κε από το Equipment Levy Forum (ELF) της IFRRO, πα­ρου­σιά­στη­κε νέα συ­γκρι­τι­κή με­λέ­τη της σχε­τι­κά με τους τρό­πους απο­ζη­μί­ω­σης των δη­μιουρ­γών σε διά­φο­ρες χώ­ρες για τη νό­μι­μη αντι­γρα­φή έρ­γων μέ­σω συ­σκευών, όπως φω­το­τυ­πι­κά, usb, εκτυ­πω­τές, κι­νη­τά και άλ­λα ψη­φια­κά μέ­σα. Η με­λέ­τη αυ­τή εί­χε ιδιαί­τε­ρο εν­δια­φέ­ρον και ήταν πράγ­μα­τι ανα­γκαία για την κα­τα­νό­η­ση των εξε­λί­ξε­ων στον χώ­ρο, διό­τι η πιο πρό­σφα­τη ανά­λο­γή της εί­χε πραγ­μα­το­ποι­η­θεί το 2016 από τoν Πα­γκό­σμιο Ορ­γα­νι­σμό Πνευ­μα­τι­κής Ιδιο­κτη­σί­ας (WIPO). Την εκ­δή­λω­ση άνοι­ξε με χαι­ρε­τι­σμό η Διευ­θύ­νου­σα Σύμ­βου­λος της IFRRO, Anita Huss-Ekerhult, ενώ ακο­λού­θη­σε κε­ντρι­κή ομι­λία από τη Miyuki Monroig του Πα­γκό­σμιου Ορ­γα­νι­σμού Πνευ­μα­τι­κής Ιδιο­κτη­σί­ας (WIPO).

Στη συ­νέ­χεια, πα­ρου­σιά­στη­καν τα βα­σι­κά ευ­ρή­μα­τα της με­λέ­της, την οποία συ­νέ­τα­ξε η σύμ­βου­λος της IFRRO Sabine Richly, με την υπο­στή­ρι­ξη του Προ­έ­δρου και της Αντι­προ­έ­δρου του ELF, Γιωρ­γαν­δρέα Ζάν­νου (διευ­θυ­ντή του ΟΣ­ΔΕΛ) και Aleksandra Burba (από τον πο­λω­νι­κό ορ­γα­νι­σμό συλ­λο­γι­κής δια­χεί­ρη­σης SAiW Copyright Polska), κα­θώς και της Γραμ­μα­τεί­ας της IFRRO.

Πε­ριε­χό­με­νο και Συ­μπε­ρά­σμα­τα της Με­λέ­της ELF 2025

Η με­λέ­τη εξε­τά­ζει και συ­γκρί­νει τα συ­στή­μα­τα αμοι­βών για την ανα­πα­ρα­γω­γή κει­μέ­νων και ει­κό­νων (TI levies) σε επι­λεγ­μέ­νες χώ­ρες, τό­σο εντός όσο και εκτός της Ε.Ε., στη­ρι­ζό­με­νη σε απα­ντή­σεις από Ορ­γα­νι­σμούς Συλ­λο­γι­κής Δια­χεί­ρι­σης. Εστιά­ζει σε πέ­ντε βα­σι­κούς άξο­νες: νο­μι­κό πλαί­σιο, εί­δη συ­σκευών και μέ­σων που υπό­κει­νται σε συ­στή­μα­τα αμοι­βής, μη­χα­νι­σμούς συλ­λο­γής και δια­νο­μής, πρα­κτι­κές επι­βο­λής και πρό­σφα­τη νο­μο­λο­γία.

Εν­δει­κτι­κά, μέ­σω της με­λέ­της δια­φαί­νε­ται η ιστο­ρι­κή εξέ­λι­ξη των κα­θε­στώ­των ανα­πα­ρα­γω­γής και των αμοι­βών για τα τε­χνι­κά μέ­σα που ει­σπράτ­το­νται. Ο αριθ­μός των χω­ρών που το 2016 εί­χαν εν­σω­μα­τώ­σει στο σύ­στη­μα τους ει­σφο­ρές από υπο­λο­γι­στές (PCs, laptops και tablets), έχει δι­πλα­σια­στεί το 2025. Αντί­στοι­χα, οι χώ­ρες που το ύψος της αμοι­βής για την ανα­πα­ρα­γω­γή κει­μέ­νων και ει­κό­νων των δη­μιουρ­γών, κα­θο­ρί­ζε­ται από τον νό­μο και όχι με από­φα­ση της Κυ­βέρ­νη­σης ή με συμ­φω­νία, έχουν επί­σης ση­μα­ντι­κή αύ­ξη­ση.

Κύ­ρια ση­μεία και ευ­ρή­μα­τα:Τα πε­ρισ­σό­τε­ρα συ­στή­μα­τα πλέ­ον κα­λύ­πτουν πο­λυ­λει­τουρ­γι­κές ανα­πα­ρα­γω­γι­κές συ­σκευ­ές και ψη­φια­κές συ­σκευ­ές, ενώ κά­ποια επε­κτεί­νο­νται σε σύγ­χρο­νες τε­χνο­λο­γί­ες όπως tethered downloads (λή­ψεις πε­ριο­ρι­σμέ­νης πρό­σβα­σης) και ανα­πα­ρα­γω­γή μέ­σω cloud.
Τα συ­στή­μα­τα αμοι­βής βα­σί­ζο­νται στις εξαι­ρέ­σεις του Άρ­θρου 5(2)(α) και 5(2)(β) της Οδη­γί­ας InfoSoc, επι­τρέ­πο­ντας τη νό­μι­μη αντι­γρα­φή για ιδιω­τι­κή ή εκ­παι­δευ­τι­κή χρή­ση, με πα­ράλ­λη­λη δί­καιη απο­ζη­μί­ω­ση των δη­μιουρ­γών μέ­σω συλ­λο­γι­κής δια­χεί­ρι­σης.
Πα­ρά την αντί­λη­ψη πε­ρί δυ­σλει­τουρ­γί­ας, τα συ­στή­μα­τα Αμοι­βών Κει­μέ­νου και Ει­κό­νας λει­τουρ­γούν αξιό­πι­στα με χα­μη­λό διοι­κη­τι­κό κό­στος.
Πα­ρά τη μεί­ω­ση της χρή­σης ανα­λο­γι­κών μέ­σων, τα συ­στή­μα­τα Αμοι­βών Κει­μέ­νου και Ει­κό­νας συ­νε­χί­ζουν να προ­σφέ­ρουν ένα ετή­σιο ει­σό­δη­μα σε συγ­γρα­φείς, εκ­δό­τες και οπτι­κούς καλ­λι­τέ­χνες.
Χώ­ρες εκτός ΕΕ – ιδιαί­τε­ρα στην Ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη και την Αφρι­κή – εξε­τά­ζουν ή επα­νε­νερ­γο­ποιούν τέ­τοια συ­στή­μα­τα. Η νο­μι­κή συμ­βα­τό­τη­τα, η ευ­ε­λι­ξία και η πο­λι­τι­στι­κή τους ση­μα­σία τα κα­θι­στούν ελ­κυ­στι­κά πα­γκο­σμί­ως.
Ζη­τή­μα­τα όπως το δια­συ­νο­ρια­κό ηλε­κτρο­νι­κό εμπό­ριο και η ψη­φια­κή ανα­πα­ρα­γω­γή απαι­τούν προ­σαρ­μο­γές σε αμοι­βο­λό­για και μη­χα­νι­σμούς επι­βο­λής.

Στην Ελ­λά­δα, η εύ­λο­γη αμοι­βή μέ­χρι στιγ­μής προ­βλέ­πε­ται από τον Ν. 2121/1993, και όπως και σε Ισπα­νία, Βέλ­γιο και Γαλ­λία, το σύ­στη­μα υπο­λο­γι­σμού της εύ­λο­γης αμοι­βής βα­σί­ζε­ται στο Άρ­θρου 5(2)(β) της Οδη­γί­ας InfoSoc, το οποίο επι­τρέ­πει εξαι­ρέ­σεις για ανα­πα­ρα­γω­γές «από φυ­σι­κό πρό­σω­πο για ιδιω­τι­κή χρή­ση και για σκο­πούς που δεν εί­ναι άμε­σα ή έμ­με­σα εμπο­ρι­κοί», δη­λα­δή την εύ­λο­γη αμοι­βή ιδιω­τι­κής αντι­γρα­φής.

Το πο­σό της αμοι­βής αυ­τής αντι­σταθ­μί­ζει την απώ­λεια εσό­δων των δη­μιουρ­γών από τη νό­μι­μη αντι­γρα­φή έρ­γων για προ­σω­πι­κή χρή­ση, και δια­νέ­με­ται σε δη­μιουρ­γούς, εκ­δό­τες και άλ­λους δι­καιού­χους μέ­σω ορ­γα­νι­σμών συλ­λο­γι­κής δια­χεί­ρι­σης.

Συ­μπε­ρα­σμα­τι­κά

Η με­λέ­τη ELF 2025 κα­τα­λή­γει ότι τα συ­στή­μα­τα αμοι­βής για την αντι­γρα­φή κει­μέ­νων και ει­κό­νων πα­ρα­μέ­νουν ένα νό­μι­μο, βιώ­σι­μο και μελ­λο­ντι­κά ασφα­λές ερ­γα­λείο για την εξι­σορ­ρό­πη­ση των δι­καιω­μά­των των δη­μιουρ­γών σε σχέ­ση με τις ελευ­θε­ρί­ες των χρη­στών. Πα­ρά τις ανά­γκες για πε­ραι­τέ­ρω εναρ­μό­νι­ση στην επι­βο­λή και τη δια­φά­νεια, η βα­σι­κή τους αρ­χι­τε­κτο­νι­κή υπο­στη­ρί­ζει τους στό­χους της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης και της διε­θνούς κοι­νό­τη­τας για δί­καιη απο­ζη­μί­ω­ση, πο­λι­τι­στι­κή πο­λυ­μορ­φία και τε­χνο­λο­γι­κή ου­δε­τε­ρό­τη­τα.

Η πλή­ρης με­λέ­τη και τα συ­νο­δευ­τι­κά δε­δο­μέ­να εί­ναι πλέ­ον δια­θέ­σι­μα στο δια­δί­κτυο και απο­τε­λούν πο­λύ­τι­μο ερ­γα­λείο για ορ­γα­νι­σμούς συλ­λο­γι­κής δια­χεί­ρι­σης δι­καιω­μά­των, δι­καιού­χους και υπεύ­θυ­νους χά­ρα­ξης πο­λι­τι­κής.

Δια­βά­στε εδώ την έρευ­να.



ΠΗΓΗ https://www.osdel.gr