15.6.25

ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΙΡΗ. Αποκλειστική Συνέντευξη: "Οι αναγνώστες είναι απαιτητικοί..." -«Το “θα” το φύτεψαν και δε φύτρωσε…»


Η ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΙΡΗ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κατερίνη, ατενίζοντας από το παράθυρό τον Όλυμπο και τα Πιέρια. Φοίτησε σε ιδιωτική σχολή δημοσιογραφίας και εργάστηκε ως συντάκτρια και ανταποκρίτρια σε εφημερίδες, περιοδικά και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ασχολήθηκε, κυρίως, με το αστυνομικό και ελεύθερο ρεπορτάζ, ενώ επί δυο δεκαετίες δραστηριοποιήθηκε στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και εργάστηκε ως υπεύθυνη Γραφείου Τύπου.
Είμαι μέλος της ΕΣΗΕΜΘ.
Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τη συγγραφή και τις συνεντεύξεις συγγραφέων στην ιστοσελίδα Vivlio-life. Είναι ευαισθητοποιημένη σε θέματα έμφυλης βίας, ρατσισμού και κακοποίησης ζώων. Το πέρασμα από το ρεπορτάζ στο μυθιστόρημα ήταν δύσκολο, αλλά το αποτέλεσμα την αντάμειψε. Τα τελευταία χρόνια, με όσα ζούμε, έχει επηρεαστεί στη σκέψη πολύ, τόσο που είναι θυμωμένη και έρχονται στιγμές που ο θυμός γίνεται οργή. «Δεν είναι και λίγα, άλλωστε, αυτά που ζούμε ως λαός». Την εμπνέουν οι αληθινές ιστορίες και τα αληθινά γεγονότα.
Μιλώντας για το σήμερα, πιστεύει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες, είναι το οικονομικό. Οι ανάγκες είναι τόσο πιεστικές, που έχει αντίκτυπο και στο βιβλίο που γίνεται μια ακριβή πολυτέλεια, που μπορεί να περιμένει. Η μεστή γραφή της ταλανίζεται μεταξύ της δημοσιογραφικής και της λογοτεχνικής περιγραφής με αποτέλεσμα την αντανάκλαση της διήγησης με γοργό και ουσιαστικό τρόπο, που απορροφά και καθηλώνει τον αναγνώστη.  
Η συνέντευξή της ολοκληρώνεται με το προσωπικό της μοτο που είναι : «Το “θα” το φύτεψαν και δε φύτρωσε…».

«Το πορτρέτο του βασιλιά» είναι το τέταρτο μυθιστόρημά μου.
Υπογράφει επίσης τα μυθιστορήματα:
«Ιφιγένεια – Ο κύκλος της σιωπής», 2017 - Εκδόσεις Ψυχογιός
«Θλιμμένος Σεπτέμβρης», 2019 - Εκδόσεις Ψυχογιός.
«Λούτσυ και Καμίλ», 2021 – Εκδόσεις Πηγή

Επιμέλεια:
Θεοχάρης Μπικηρόπουλος
Συγγραφέας -Blogger
  
1. Πως ξεκίνησε το συγγραφικό/εκδοτικό σας ταξίδι;
Ήταν 2017 όταν πήρα την απόφαση να κάνω κι εγώ αυτό το ταξίδι. Είχα μια αληθινή ιστορία κακοποίησης να απασχολεί τη σκέψη μου από τα δημοσιογραφικά μου χρόνια και έτσι κάθισα στον υπολογιστή μου. Ξεκίνησα τη δύσκολη αφήγηση, μετά τη σύμφωνη γνώμη της αληθινής μου ηρωίδας και κάπως έτσι γεννήθηκε το βιβλίο Ιφιγένεια. Ο κύκλος της σιωπής. Ήταν δύσκολο το πέρασμα από το ρεπορτάζ στο μυθιστόρημα αλλά το αποτέλεσμα με αντάμειψε.

2. Tι σας εμπνέει;
Κυρίως οι αληθινές ιστορίες ή εκείνες που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα, επειδή όταν τις διαβάζω ή τις γράφω, γνωρίζω πως κάποιος- κάπου - κάποτε τα βίωσε και άρα μπορώ πιο εύκολα να προσεγγίσω τα συναισθήματά του.

3. O Charles Baudelaire, σε μία περίοδο που τα όρια της λογοτεχνίας και της ποίησης ήταν συγκεχυμένα, είχε γράψει «Να είσαι ποιητής, ακόμη και στον πεζό λόγο». Στη σημερινή εποχή, υπάρχουν όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία;

Νομίζω πως ναι υπάρχουν όρια ανάμεσα στην ποίηση και την πεζογραφία. Βέβαια, είναι πολλοί εκείνοι οι συγγραφείς –κυρίως εκείνοι που γράφουν και ποίηση- που καταφέρνουν να γράφουν ποιητικά και αυτό είναι υπέροχο, επειδή έχουν ιδιαίτερες ευαισθησίες και ένα όμορφο τρόπο να αποτυπώνουν τις σκέψεις τους με λέξεις στο χαρτί.
  
4. Μιλήστε μας για την τελευταία σας έκδοση.
Το πορτρέτο του βασιλιά κυκλοφορεί στις 6 Ιουνίου από τις εκδόσεισ BELL. Βασιλιάς είναι ο λήσταρχος Φώτος Γιαγκούλας. Βασιλιά των ορέων τον αποκαλούσαν τα χρόνια της ληστρικής του δράσης, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που τον αποκαλούσαν και ο «Ωραίος των Ορέων» και στο βιβλίο θα αντιληφθούν οι αναγνώστες το γιατί. Είτε Βασιλιάς, είτε Ωραίος ήταν ο φόβος και ο τρόμος της ορεινής Πιερίας και αυτό δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει. Όπως δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς πως μισούσε το άδικο αλλά κυρίως εκείνους που το προκαλούσαν γι' αυτό και απέδιδε δικαιοσύνη –όπως εκείνος την αντιλαμβανόταν- με το μαχαίρι του. 
Την παρδάλα του! Δίπλα του σ’ αυτό το μυθιστόρημα τρεις γενιές γυναικών. Η γιαγιά Μπήλιω, η μητέρα Ροζαλία και η εγγονή Τίνα. Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει στην πλοκή ένα πορτρέτο με την ανατριχιαστικά πιστή απόδοση της μορφής του και όχι μόνο. 
Είναι και οι επτά αέρινες μορφές, τα γυμνά κορίτσια που χορεύουν απόκοσμα στο σκοτάδι, μεταξύ πραγματικού και φανταστικού. Τα γκουλαγκούδια, που είμαι σίγουρη πως θα εντυπωσιάσουν!   
5. Τι πιστεύετε ότι αποκομίζει από το βιβλίο σας ο αναγνώστης ;
Περισσότερο δέος από αυτό που ήδη αισθάνεται για τον Όλυμπο και τα Πιέρια. Ένα ταξίδι στην ορεινή Πιερία και η κατάκτηση της κορυφής του Μύτικα είναι όνειρο πολλών. Εκείνοι που το έχουν πραγματοποιήσει θα γνωρίσουν, ίσως, άγνωστους θρύλους που έχουν πλεχτεί γύρω τους και όσοι σκέφτονται να επισκεφθούν τους δυο ορεινούς όγκους μελλοντικά, θα αναζητήσουν τα σημεία που αναφέρονται στο μυθιστόρημά μου.
 Όπως την Αγία Κόρη, τη Λυκόβρυση, την Βροντού, τη Φτέρη, τα απάτητα μονοπάτια και τις κορυφές που ατενίζουν το Θερμαϊκό. 
Πιθανότατα κάποιοι από τους αναγνώστες θα μπουν στη διαδικασία να αναζητήσουν πληροφορίες και για τον Φώτο Γιαγκούλα, τον κεντρικό μου ήρωα.
Να περπατήσουν στα μονοπάτια που περπάτησε εκείνος, να αναζητήσουν τη σπηλιά που ερωτοτοτροπούσε με την Μπήλιω και αν είναι ατρόμητοι και φθάσουν νύχτα στη Μόρνα ίσως συναντήσουν τα γκουλαγκούδια και τα φαντάσματα που ο θρύλος θέλει να βγαίνουν στους δρόμους του χωριού τα μεσάνυχτα!  
6. Τα τελευταία χρόνια, με όσα ζούμε, έχετε επηρεαστεί στη σκέψη;

Πολύ. Είμαι θυμωμένη και έρχονται στιγμές που ο θυμός γίνεται οργή. Δεν είναι και λίγα, άλλωστε, αυτά που ζούμε ως λαός. Άσχημα, έως τραγικά στην πλειοψηφία τους. Και όταν κάθομαι οργισμένη στον υπολογιστή μου, με τη σκέψη επηρεασμένη αρνητικά, πάντα βγαίνει κάτι καλό και δημιουργικό και αυτό είναι το μόνο θετικό της υπόθεσης. Ένα δεύτερο είναι, πως αν υπάρχει «κακός» στην ιστορία μου συνήθως την…πληρώνει εκείνος.

7. Επηρέασε την πολιτική σας σκέψη; Έχετε αναθεωρήσει κάτι σε σχέση με τις πολιτικές πεποιθήσεις σας;
Καθόλου. Η πολιτική μου σκέψη είναι σταθερή από τότε που την απέκτησα αν και νιώθω απόλυτα απογοητευμένη από το πολιτικό σκηνικό, όπως και η πλειοψηφία των πολιτών, νομίζω. Μπορεί να δείχνω πως αδιαφορώ ως πολίτης για ό, τι συμβαίνει γύρω μου, αλλά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Προτιμώ να μην το συζητώ, ωστόσο, ούτε να το κάνω γνωστό σε κάποιο κοινωνικό μέσο. Το κρατώ για μένα επειδή τη δική μου σκέψη αφορά. Σίγουρα προσπαθώ να λειτουργήσω κριτικά προς αυτά, προσπαθώντας να κατανοήσω -κυρίως να πείσω- τον εαυτό μου να ελπίζει πως κάτι καλό θα βγει τελικά απ’ όλα αυτά τα άσχημα. Αλλά έρχεται η καθημερινή ειδησεογραφία και η επόμενη ασχήμια που σβήνει τη μικρή, κρυφή μου ελπίδα.


    8. Ποιο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί μας, οι φίλοι, οι γείτονές σας;
Το οικονομικό. Ας μη γελιόμαστε, αυτό είναι που απασχολεί την πλειοψηφία των Ελλήνων. Και αυτό, πιστεύω, είναι σε μεγάλο βαθμό που ευθύνεται και για το μικρό ποσοστό αναγνωστών στη χώρα μας. Αν το βιοτικό μας επίπεδο ήταν καλύτερο, αν είχαμε μισθούς Ευρώπης, αν ο βασικός μισθός των παιδιών μας δεν αρκούσε ούτε για τα απαραίτητα, αν δεν συρρικνωνόταν η μεσαία τάξη, αν, αν… τότε ίσως οι Έλληνες θα αγοράζαμε περισσότερα βιβλία και θα είχαμε επιτέλους ξεκολλήσει από το πενιχρό ποσοστό του 8% αναγνωστών, το οποίο τελευταία έχει συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο. Η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι εσωτερική ανάγκη. Όταν όμως οι άλλες ανάγκες είναι τόσο πιεστικές, τότε το βιβλίο γίνεται για κάποιους μια ακριβή πολυτέλεια, που μπορεί να περιμένει.

9. Με ποιον/ποια πολιτικό θα θέλατε να βγείτε για φαγητό ή ποτό και θα θέλατε να του/της πείτε όλα όσα πιστεύετε ότι πρέπει να ακούσει ένας πολιτικός;
Πραγματικά με κανέναν. Θα το έκανα μόνο αν είχα πειστεί πως αυτά που θα του έλεγα θα τα άκουγε και δε θα έμπαιναν από το ένα αυτί για να βγουν κατευθείαν από το άλλο. Ούτε πιστεύω πως θα αλλάξει κάτι στη χώρα μας αν απλά αλλάξουν τα πρόσωπα. Χρειάζονται πολλά περισσότερα. Κυρίως να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι.   

10. Τι θα του λέγατε για τον πολιτισμό, τις τέχνες και ιδιαίτερα για το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία;


Αν υποθέσουμε πως συνέβαινε αυτό που λέω πιο πάνω, ότι δηλαδή ήμουν σίγουρη πως θα με άκουγε, θα ζητούσα καινοτόμες παρεμβάσεις, με πρώτη την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας με έμφαση στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και δημιουργία προσβάσιμων βιβλιοθηκών στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στο δήμο, στο χωριό, στη γειτονιά. Ο πολιτισμός είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο που αξίζει να βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες των κυβερνώντων. Ένας άγγλος ποιητής είχε πει «Είμαστε όλοι Έλληνες. Οι νόμοι μας, η λογοτεχνία μας, η θρησκεία μας, οι τέχνες μας έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα». Όταν το κατανοήσουμε αυτό ίσως αντιληφθούμε πως ο πολιτισμός μας είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά μας, η περιουσία μας που πρέπει να προστατεύσουμε και να την παραδώσουμε ακέραια σ’ αυτούς που ακολουθούν.

11. Πως «ονειρεύεστε» το συγγραφικό σας μέλλον; Τι θα θέλατε να σας συμβεί;

Θα ήθελα να συνεχίζω να γράφω, να βρίσκω ιστορίες αληθινές που θα μου κάνουν «κλικ» στην έμπνευση και να καταφέρνω να τα εκδώσω, επειδή όπως γνωρίζετε διανύουμε μία εποχή που υπάρχουν πολλά βιβλία, ακόμη περισσότεροι συγγραφείς, πολλοί από τους οποίους για να κάνουν πραγματικότητα το όνειρο, την τρέλα τους, ή το ψώνιο τους καταφεύγουν στην αυτοέκδοση ή τη συνέκδοση, κάτι που δεν είναι καθόλου κακό αλλά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν όλοι το κόστος.
   

12. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας Έλληνες και ποιοι ξένοι συγγραφείς και ποια βιβλία τους είναι τα αγαπημένα σας;

Επειδή τα τελευταία χρόνια κάνω συνεντεύξεις Ελλήνων συγγραφέων στο Vivlio-life, για ευνόητους λόγους δε θα πω ποιοι είναι εκείνοι που ξεχωρίζω. Θα πω ότι είναι πολλοί που με έχουν εκπλήξει ευχάριστα αλλά και το αντίθετο. Όπως ευχάριστα με έχουν εκπλήξει και πολλοί μικροί εκδοτικοί οίκοι που μας δίνουν υπέροχα διηγήματα, μυθιστορήματα αλλά και ποιητικές συλλογές. Όσο για τους ξένους… Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο Οι γυναίκες της ψυχής μου της Ιζαμπέλ Αλιέντε, που με περίμενε καρτερικά στη βιβλιοθήκη μου. Εντυπωσιάστηκα και από το περιεχόμενό του αλλά κυρίως απ΄ ότι συνοδεύει τον τίτλο του: 42 γλώσσες – 74 εκατομμύρια αντίτυπα – 60 βραβεία!!! 
Η έκδοση ήταν του 2021 οπότε τα νούμερα θα έχουν αλλάξει σίγουρα. Στη σελίδα 156 γράφει: 
«Ο βιασμός έχει μετατραπεί σε όπλο πολέμου. Οι γυναίκες είναι πάντα τα πρώτα θύματα κακοποίησης των στρατών εισβολής και κατοχής, όπως και των παραστρατιωτικών ομάδων, των ανταρτών και κάθε είδους κινήματος αντίστασης…»

13. Με ποια κριτήρια επιλέγετε ένα βιβλίο;

Νομίζω πως έχετε καταλάβει ήδη πως μου αρέσουν οι αληθινές ιστορίες. Αν δω λοιπόν, στη βάση του εξωφύλλου «Αληθινή ιστορία» ή «Βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα» σίγουρα θα το προτιμήσω.
   
14. Ποιοι συγγραφείς σας έχουν επηρεάσει;
Κρατώ στη βιβλιοθήκη μου ένα βιβλίο της Κάτιας Αντωνοπούλου με τίτλο "Στη γη των αγνών – Πακιστάν" (1990). Είναι ταλαιπωρημένο, όχι επειδή το διάβασα πολλές φορές αλλά γιατί όποτε μου δίνεται ευκαιρία το δείχνω σε φίλους και μιλώ γι αυτό, ως ένα βιβλίο που μ’ έχει επηρεάσει και μάλιστα πολύ. Η συγγραφέας εφάρμοσε μια φοβερή τεχνική στο γράψιμό της, χρησιμοποιώντας ελάχιστες τελείες, χωρίς όμως να κουράζει και χωρίς να χάνεσαι ως αναγνώστης στο κείμενό της. Υπάρχουν σελίδες που έχουν μόνο μία τελεία! Προσπάθησα να εφαρμόσω την τεχνική της και εννοείται πως δεν τα κατάφερα. Πως μ’ επηρέασε; Το βιβλίο αυτό μου θυμίζει πάντα πως ο καθένας από εμάς έχει το δικό του προσωπικό στυλ στο γράψιμο, το οποίο για τίποτε και για κανέναν δεν πρέπει να αλλάζουμε. Είναι η ταυτότητά μας και μ’ αυτή οφείλουμε να πορευόμαστε.

15. Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο συγγραφέα σήμερα;
Να μην κουράζει τον αναγνώστη με περιττά μπλα μπλα, περιγραφές με χιλιάδες επίθετα και αναμασήματα, μόνο και μόνο για να γεμίζει σελίδες. Πλέον, οι αναγνώστες είναι απαιτητικοί και δεν επιθυμούν το βιβλίο που διαβάζουν να κάνει «κοιλιά». Δε θέλουν και πολύ, ξέρετε, για να παρατήσουν ακόμη και να πετάξουν ένα βιβλίο. Αυτό που ζητούν είναι να μένουν ξάγρυπνοι διαβάζοντας κάτι ενδιαφέρον και όχι να τους νανουρίσει μια ανούσια ανάγνωση. Αυτό είναι άδικο, τόσο για τον ίδιο το συγγραφέα, όσο και για εκείνους που βρίσκονται πίσω από την έκδοσή του βιβλίου.     
16. Μπορεί κανείς να ζήσει από τα βιβλία σήμερα;
Όχι βέβαια! Είναι ελάχιστοι, ίσως μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, εκείνοι που το έχουν καταφέρει και πιστέψτε με και τους θαυμάζω και τους ζηλεύω. Επίσης δεν πιστεύω ότι μπορεί να συμβεί κάτι θεαματικό προς αυτή την κατεύθυνση στο εγγύς μέλλον, όσο και να το επιζητούμε και να το ευχόμαστε. Ίσως το καταφέρουν οι γενιές συγγραφέων που θα ακολουθήσουν, αλλά για να συμβεί αυτό θα πρέπει να έχουν συμβεί πολλά άλλα νωρίτερα...

17. Τι φοβάστε πιο πολύ από όλα σαν άνθρωπος;

Να ξυπνήσω ένα πρωί και ο κόσμος μου να απειλείται από κάποιον μεγάλο κίνδυνο. Ε, δεν έχουμε και λίγους κινδύνους να φοβόμαστε έτσι δεν είναι; Πόλεμοι κάθε μορφής κοντά μας ή μακριά μας που ένα πρωί μπορεί να είναι έξω από την πόρτα μας, αρρώστιες, σεισμοί, λιμοί, καταποντισμοί, εγκληματικές αμέλειες…

18. Τι σας γεμίζει πιο πολύ: η τέχνη, η φιλοσοφία, ο χριστιανισμός, η μουσική, ο έρωτας; Κάτι άλλο;

Απ’ όλα αυτά που αναφέρετε, με γεμίζει περισσότερο η μουσική. Άλλωστε πάντα γράφω με μουσική, παλιά ροκ συνήθως ή τζαζ απαλή μουσική. Επίσης με γεμίζει η κουβέντα και οι βόλτες με το γιο μου και, φυσικά, η παρέα μου με τον πιστό μου σκύλο, τον Ράμο (το όνομά του το πήρα από τον γλάρο που τον ονόμασα Ράμο στο Πορτρέτο του βασιλιά).

19. Το προσωπικό σας απόφθεγμα;...


Το “θα” το φύτεψαν και δε φύτρωσε…

20. Θέλουμε να χαρίσετε στους αναγνώστες του «Olympos Voice» ένα απόσπασμα (ή ποίημα) από το βιβλίο σας.


[...]Από το εγχειρίδιο του καλού λήσταρχου που διδάχτηκε, ο Φώτος έμαθε πολλά και όταν αισθάνθηκε έτοιμος, ξεκίνησε να δημιουργεί τη δική του συμμορία και να αναζητά το δικό του άντρο. Απαραίτητη προϋπόθεση ένταξης σ’ αυτήν, ο πρότερος παράνομος βίος με μία τουλάχιστον αφαίρεση ζωής. Ο Όλυμπος και τα Πιέρια, τα ανταρτοβούνια, που γνώριζε πως είναι ο ιδανικός τόπος για να τον φιλοξενήσει, έγινε το σπίτι του. Έγινε το βασίλειό του. Ζούσε σαν ελεύθερο πουλί απαλλαγμένος από κοινωνικές δεσμεύσεις και κατάφερε να γίνει το ίνδαλμα για πολλούς νεαρούς που διάβαζαν τα κατορθώματά του στις φυλλάδες της εποχής. Η μέρα του ξεκινούσε αξημέρωτα, με σωματική άσκηση, με αναβάσεις στις πιο δύσβατες πλαγιές, χαρτογράφηση των ορεινών όγκων για να θολώνει τα ίχνη του και να κάνει δύσκολη τη ζωή των ιχνηλατών της χωροφυλακής που τον έψαχνε διακαώς. Ανάμεσα στις δοκιμασίες που υπέβαλε τον εαυτό του ήταν και η χρήση αλατιού στις πληγές του για άμεση επούλωση και απολύμανση από μικροοργανισμούς.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ




GALLERY