Συνέντευξη Λιλικα Αρνακη
Καλεσμένος : Γκεκας Αστερης Λιλικα Αρνακη : Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς, πού γεννηθήκατε, πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη ζωγραφική…
Γκεκας Αστερης : Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη το ’54 από Λιτοχωρίτες γονείς και μετά πήγα σχολείο στο Λιτόχωρο, όπου μεγάλωσα κάτω από τα πόδια του Ολύμπου και κοντά στο Θερμαϊκό Κόλπο.
Μεγάλωσα σε ένα χωριό με ευγενικούς, φιλόξενους και ρομαντικούς ανθρώπους γιατί η ιδιαίτερη πατρίδα μου συμμετείχε σε όλες τις επαναστάσεις της ελευθερίας για την πατρίδα, κι ένα πλούσιο φυσικό περιβάλλον, το οποίο έδιναν ο Όλυμπος, τα ποτάμια αλλά και τα αρχαία της περιοχής, το αρχαίο Δίον, ο Πλαταμώνας κ.λπ.
Όταν βρέθηκα στην Αθήνα, με γνωριμία του πατέρα μου, συμμετείχα στο εργαστήρι του Τάσου, του χαράκτη και της Λουκίας Μαγγιώρου.
Είδα την τεχνική τους και αγάπησα και το ξύλο και τα χαρακτικά σε όρθιο και πλάγιο ξύλο.
Ήμουν άνθρωπος του χρώματος και ένας αλέγκρος τύπος. Βρέθηκα και στη Βάσω Κατράκη, γιατί δεν ήθελα όλο άσπρα μαύρα.
Τα ίδια κι εκεί, σε ψαμμίτη λίθο. Μετά από χρόνια, όταν ήμουν στη Σητεία, βρέθηκε ένας υπέροχος δάσκαλος, αρχιτέκτονας εσωτερικού χώρου, χαράκτης, γλύπτης και ζωγράφος, ο Νίκος Μιχελιδάκης, ο οποίος ουσιαστικά στα 3 χρόνια της θητείας μου ήταν καθημερινός δάσκαλος και καθημερινός φροντιστής μου.
Δάσκαλοί μου είναι όλοι οι δημιουργοί: οι σημερινοί, τώρα, αλλά και των παλαιότερων ετών.
Μαθήτευσα τα χρώματά τους, τις σκέψεις τους και αποτελούν τη βάση της δικής μου εικονογραφίας.
Το μότο μου είναι όλοι οι εικαστικοί, όλοι οι ζωγράφοι είναι καλύτεροι από εμένα. Θεωρώ τον εαυτό μου ασκούμενο και προσπαθώ να ξαναβρεθώ στην παιδική μου ηλικία, καθώς σε ηλικία 6 χρονών
πρωτοχάραξα καλαπόδια και τα επιζωγράφισα κι έμοιασαν έτσι με αυτόνομο γλυπτό.
Λιλικα Αρνακη : Πώς έγινε η μεταπήδηση σας από τη χαρακτική στη ζωγραφική;
Γκεκας Αστερης : Η χαρακτική για μένα ήταν ένας θαυμασμός για τους ιερομόναχους της χαρακτικής. Έχω λατρέψει τους χαράκτες της εποχής του Τάσου αλλά και λίγο παλιότερα τον Αλέξανδρο Κορογιαννάκη.
Όταν είδα τον Καραϊσκάκη σε γραμματόσημο στην Εθνική Πινακοθήκη έκλαιγα από συγκίνηση, διότι συνέλαβα το χάδι της τέχνης.
Η τέχνη έχει το πείσμα και την υπομονή, έχει το δικό της ρυθμό όπως έχει το πιο ερωτικό χάδι.
Εκεί είδα τη συγκίνηση και το πείσμα και την αφοσίωση αυτών των ανθρώπων και αισθάνθηκα ότι αν γίνει κάτι στον κόσμο, θα γίνει από τέτοιους ανθρώπους που έχουν αυτό το πείσμα και την υπομονή.
Και δεν στέκομαι μόνο στους χαράκτες που έχουν ιώβεια υπομονή αλλά και σε όλους τους δημιουργούς, οι οποίοι τρέχουν να βρουν τεχνικές, μορφές, να είναι κοντά στον άνθρωπο, τεχνικές και υλικά για να εκφραστούν με το δικό τους και ταυτόχρονα το σύγχρονο τρόπο.
Δεν ξέρω πού έκανα εγώ τη μετάβαση, πού άνοιξα.
Ξέρω ότι είμαι πολλαπλασιαστής ιδανικών στιγμών.
Ένα υλικό, ένα κομμάτι καμβά, ένα ξύλο προσπαθώ να το δώσω με παιγνιώδη μορφή αλλά και με μια εικόνα, κάτι θα δημιουργήσει υποστήριξη στην ψυχή του θεατή αλλά θα του δώσει και την ικανοποίηση.
Με δόλωμα μου το θέμα και το χρώμα θα τον παρασύρω στο χάδι, στο να μπορεί να πει «αυτός έχει αυτήν τη δύναμη και αυτήν την υπομονή κι εγώ δεν αντέχω στο γραφείο μου μια ώρα ή δεν αντέχω το άλφα- βήτα πρόβλημα».
Και κάπως έτσι έχουν περάσει 55 χρόνια θητείας μου στα εικαστικά, με παραγωγή περίπου 3.500 έργων, τα οποία ανήκουν σε 2.200 ιδιοκτήτες σε διάφορα σημεία σε όλη την υφήλιο.
Αυτά διατέθηκαν από εκθέσεις, από μεγάλα μουσεία- γιατί είμαι εικαστικός των μεγάλων αρχαιολογικών μουσείων- και από το ατελιέ μου στο Παρίσι.
Είναι ένα ταξίδι επικοινωνίας και παρατήρησης. Θέλω να σημειώσω κάτι εδώ.
Οι καλλιτέχνες που έχουμε δειστα μουσεία δεν είναι πάντα οι καλύτεροι, αλλά αυτοί που δεν κατόρθωσαν να φτάσουν ως εκεί.
Η πραγματική δύναμη του ανθρώπου είναι να μπορεί να εκφραστεί! Μεγάλοι δημιουργοί έμεναν στο λεγόμενο «περιθώριο» του star system του χώρου.
Ελπίζω ότι η συνέχεια θα είναι πάντοτε καλύτερη και ο κόσμος, όσα προβλήματα κι αν υπάρχουν, θα προχωρά μπροστά. Ο άνθρωπος πρέπει να δίνει για να έχει, πρέπει να αγαπά για να υπάρχει.
Η πρόταση μου είναι μόνο αγάπη και αλήθεια.
Λιλικα Αρνακη : Από αυτήν την αγάπη δεν αποχωριστήκατε τη χαρακτική; Στα έργα σας βλέπουμε και χαρακτικές δημιουργίες να συνυπάρχουν με τη ζωγραφική…
Γκεκας Αστερης : Είναι ακριβώς χάραξη με εργαλεία χαρακτικής και ξυλογλυπτικής σε ξύλο, το οποίο μου δίνει μία σχέση με μια οργανική ένωση. Είναι σαν άνθρωποι γιατί το ξύλο ζει.
Έχω την ευκαιρία να χαράξω τις λεπτομέρειες, αυτό που ονομάζω χάδι, δηλαδή την πεισματική εργασία.
Όπως χάδι έχουν τα ξάρτια που υπάρχουν σε πίνακές μου, τα οποία εμπνεύστηκα από τα κεντήματα των κοριτσιών που συνάντησα στα νιάτα μου, τις συμμαθήτριες μου, τις ξαδέρφες μου, τις σχέσεις μου, που κεντούσαν τα όνειρά τους πάνω σε καμβάδες και σε τσιγκελάκια και έκαναν αυτά τα μοναδικά και πανέμορφα χειροποιήματα. Εν δυνάμει τις θεωρώ δασκάλες μου και αυτές..
Λιλικα Αρνακη : Έντονη η παρουσία και του πουαντιγισμού σε πολλά έργα σας… Γιατί τον επιλέξατε;
Γκεκας Αστερης : Ο πουαντιγισμός είναι μικτός. Όλα αυτά τα συνάντησα μετά, γιατί όταν δουλεύεις το ξύλο με μικρές χαράξεις και γεννάς μικρές ζωγραφιές πάνω στα χαραγμένα, και στη ζωγραφική προτιμάς να χρησιμοποιήσεις την ίδια λεπτομέρεια.
Σε παρασύρει η διαδικασία της πρόκλησης της λεπτομέρειας.
Έτσι ερμηνεύει λοιπόν η ψυχή σας την αγάπη σας προς τον πουαντιγισμό…
Είναι μέσον ο πουαντιγισμός. Μου αρέσει γιατί έχει μια απαλότητα, διαχέονται οι κουκίδες και γεννούν κάτι άλλο, όπως οι φιγούρες με τις γυναίκες η μία δίπλα στην άλλη που δημιουργούν ένα κάστρο, μια ενότητα.
Είμαστε κι εμείς κουκκίδες στο χρόνο αλλά και μεταξύ μας. Αν νομίζουμε ότι είμαστε κάτι πολύ μεγάλο, είναι λαθεμένο, μια κουκίδα είμαστε.
Λιλικα Αρνακη : Και πολλή υπομονή όμως μας είπατε, να συντεθούν και να συνδεθούν όλες αυτές οι μικρές λεπτομέρειες σε μια ολότητα…
Γκεκας Αστερης : Την υπομονή την έχουν όλοι οι δημιουργοί. Αλλά ένα έργο υπομονετικό δεν σημαίνει ένα έργο καλό. Πολλές φορές έχει συμβεί να απαιτείται επίπονη εργασία αλλά αυτό που βγαίνει να μην μπορεί να συγκινήσει
Λιλικα Αρνακη : Έχετε κάποιο θέμα αγαπημένο με το οποίο επιλέγετε κι επανέρχεστε ή εξαρτάται από την περίοδο, τον τόπο, το χρόνο, στα οποία βρίσκεστε;
Γκεκας Αστερης : Προσπαθώ να περπατώ εκεί που θέλω. Όταν μελετώντας έμαθα την ιστορία των Ποντίων, έκανα μια ενότητα 200- 250 έργων. Με έχουν τιμήσει οι Πόντιοι με μεγάλες εκθέσεις στο εξωτερικό χωρίς να είμαι Πόντιος. Με συνεπήρε όχι μόνον το τι είχαν πετύχει στον Εύξεινο Πόντο και σε όλη την περιοχή εκεί αλλά και το τι πέρασαν για να σταθούν ξανά. Αν θέλω να μιλάω για την Ελλάδα, πρέπει να μιλάω και να περηφανεύομαι για τον Όμηρο και για τους πρόσφυγες, οι οποίοι έφτασαν χωρίς τίποτα κι έφτιαξαν τη σύγχρονη Ελλάδα.
Η σύγχρονη Ελλάδα η σύγχρονη Ελλάδα έγινε από πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, από τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Ανατολική Θράκη κι από όπου αλλού ήρθαν εδώ.
Λιλικα Αρνακη : Ποιοι θα λέγατε ότι είναι οι σταθμοί σας σε αυτή την πορεία των 55 ετών στα εικαστικά;
Γκεκας Αστερης : Είμαι σε έναν υπερσιβηρικό, σε ένα μεγάλο τρένο και σε άλλες στιγμές είμαι πιωμένος, σε άλλες στάσεις γοητευμένος. Δεν μπορώ να θυμηθώ σταθμούς, ξέρω ότι είχα δίπλα μου όμως. Είχα δίπλα μου τους ποιητές οι οποίοι είχαν λόγο μεστό.
Ήταν η βακτηρία και είναι η βακτηρία στη ζωή μου.
Απέκτησα ένα σεβασμό στις προτάσεις τους και την ανθρώπινη συμπεριφορά με τα πάθη της, δηλαδή ένας αγώνας για το δίκιο, ένας αγώνας για τον έρωτα, ένας αγώνας για τη χαρά της ζωής.
Βέβαια, σε κάποια γεγονότα τα οποία στιγμάτισαν τη ζωή μου έκανα σταθμούς.
Οι περισσότεροι είναι στάσεις ποιητικές, αναφορές, όπως ο σεβασμός στην πατρίδα μου.
Σχετική αναφορά ως προς το σεβασμό στην πατρίδα μου είναι η έκθεσή τους στα μουσεία: στο μουσείο της Αιανής, στο νέο πολυκεντρικό μουσείο των Αιγών, στο μουσείο του Βόλου, στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου.
Υπήρξαν ενότητες πολύ μεγάλες αφιερωμένες φυσικά στον έρωτα αλλά και στη μητέρα. Μητέρες- κόρες έχω κάνει πάρα πολλές δίχως όμως να έχω καλύψει το θέμα αυτό, τη σχέση της μητέρας με τα παιδιά.
Σε τέτοια θέματα τα οποία φαίνονται λίγο κλασικά, λίγο συντηρητικά, δεν έψαξα να εντυπωσιάσω ούτε με το χρώμα ούτε με τις τεχνικές, αλλά να προσεγγίσω το μάτι να καταλάβει το πείσμα και την υπομονή ώστε να γίνει μια συζήτηση γύρω και αυτό.
Μεγάλωσα σε ένα χωριό με ευγενικούς, φιλόξενους και ρομαντικούς ανθρώπους γιατί η ιδιαίτερη πατρίδα μου συμμετείχε σε όλες τις επαναστάσεις της ελευθερίας για την πατρίδα, κι ένα πλούσιο φυσικό περιβάλλον, το οποίο έδιναν ο Όλυμπος, τα ποτάμια αλλά και τα αρχαία της περιοχής, το αρχαίο Δίον, ο Πλαταμώνας κ.λπ.
Όταν βρέθηκα στην Αθήνα, με γνωριμία του πατέρα μου, συμμετείχα στο εργαστήρι του Τάσου, του χαράκτη και της Λουκίας Μαγγιώρου.
Είδα την τεχνική τους και αγάπησα και το ξύλο και τα χαρακτικά σε όρθιο και πλάγιο ξύλο.
Ήμουν άνθρωπος του χρώματος και ένας αλέγκρος τύπος. Βρέθηκα και στη Βάσω Κατράκη, γιατί δεν ήθελα όλο άσπρα μαύρα.
Τα ίδια κι εκεί, σε ψαμμίτη λίθο. Μετά από χρόνια, όταν ήμουν στη Σητεία, βρέθηκε ένας υπέροχος δάσκαλος, αρχιτέκτονας εσωτερικού χώρου, χαράκτης, γλύπτης και ζωγράφος, ο Νίκος Μιχελιδάκης, ο οποίος ουσιαστικά στα 3 χρόνια της θητείας μου ήταν καθημερινός δάσκαλος και καθημερινός φροντιστής μου.
Δάσκαλοί μου είναι όλοι οι δημιουργοί: οι σημερινοί, τώρα, αλλά και των παλαιότερων ετών.
Μαθήτευσα τα χρώματά τους, τις σκέψεις τους και αποτελούν τη βάση της δικής μου εικονογραφίας.
Το μότο μου είναι όλοι οι εικαστικοί, όλοι οι ζωγράφοι είναι καλύτεροι από εμένα. Θεωρώ τον εαυτό μου ασκούμενο και προσπαθώ να ξαναβρεθώ στην παιδική μου ηλικία, καθώς σε ηλικία 6 χρονών
πρωτοχάραξα καλαπόδια και τα επιζωγράφισα κι έμοιασαν έτσι με αυτόνομο γλυπτό.
Λιλικα Αρνακη : Πώς έγινε η μεταπήδηση σας από τη χαρακτική στη ζωγραφική;
Γκεκας Αστερης : Η χαρακτική για μένα ήταν ένας θαυμασμός για τους ιερομόναχους της χαρακτικής. Έχω λατρέψει τους χαράκτες της εποχής του Τάσου αλλά και λίγο παλιότερα τον Αλέξανδρο Κορογιαννάκη.
Όταν είδα τον Καραϊσκάκη σε γραμματόσημο στην Εθνική Πινακοθήκη έκλαιγα από συγκίνηση, διότι συνέλαβα το χάδι της τέχνης.
Η τέχνη έχει το πείσμα και την υπομονή, έχει το δικό της ρυθμό όπως έχει το πιο ερωτικό χάδι.
Εκεί είδα τη συγκίνηση και το πείσμα και την αφοσίωση αυτών των ανθρώπων και αισθάνθηκα ότι αν γίνει κάτι στον κόσμο, θα γίνει από τέτοιους ανθρώπους που έχουν αυτό το πείσμα και την υπομονή.
Και δεν στέκομαι μόνο στους χαράκτες που έχουν ιώβεια υπομονή αλλά και σε όλους τους δημιουργούς, οι οποίοι τρέχουν να βρουν τεχνικές, μορφές, να είναι κοντά στον άνθρωπο, τεχνικές και υλικά για να εκφραστούν με το δικό τους και ταυτόχρονα το σύγχρονο τρόπο.
Δεν ξέρω πού έκανα εγώ τη μετάβαση, πού άνοιξα.
Ξέρω ότι είμαι πολλαπλασιαστής ιδανικών στιγμών.
Ένα υλικό, ένα κομμάτι καμβά, ένα ξύλο προσπαθώ να το δώσω με παιγνιώδη μορφή αλλά και με μια εικόνα, κάτι θα δημιουργήσει υποστήριξη στην ψυχή του θεατή αλλά θα του δώσει και την ικανοποίηση.
Με δόλωμα μου το θέμα και το χρώμα θα τον παρασύρω στο χάδι, στο να μπορεί να πει «αυτός έχει αυτήν τη δύναμη και αυτήν την υπομονή κι εγώ δεν αντέχω στο γραφείο μου μια ώρα ή δεν αντέχω το άλφα- βήτα πρόβλημα».
Και κάπως έτσι έχουν περάσει 55 χρόνια θητείας μου στα εικαστικά, με παραγωγή περίπου 3.500 έργων, τα οποία ανήκουν σε 2.200 ιδιοκτήτες σε διάφορα σημεία σε όλη την υφήλιο.
Αυτά διατέθηκαν από εκθέσεις, από μεγάλα μουσεία- γιατί είμαι εικαστικός των μεγάλων αρχαιολογικών μουσείων- και από το ατελιέ μου στο Παρίσι.
Είναι ένα ταξίδι επικοινωνίας και παρατήρησης. Θέλω να σημειώσω κάτι εδώ.
Οι καλλιτέχνες που έχουμε δειστα μουσεία δεν είναι πάντα οι καλύτεροι, αλλά αυτοί που δεν κατόρθωσαν να φτάσουν ως εκεί.
Η πραγματική δύναμη του ανθρώπου είναι να μπορεί να εκφραστεί! Μεγάλοι δημιουργοί έμεναν στο λεγόμενο «περιθώριο» του star system του χώρου.
Ελπίζω ότι η συνέχεια θα είναι πάντοτε καλύτερη και ο κόσμος, όσα προβλήματα κι αν υπάρχουν, θα προχωρά μπροστά. Ο άνθρωπος πρέπει να δίνει για να έχει, πρέπει να αγαπά για να υπάρχει.
Η πρόταση μου είναι μόνο αγάπη και αλήθεια.
Λιλικα Αρνακη : Από αυτήν την αγάπη δεν αποχωριστήκατε τη χαρακτική; Στα έργα σας βλέπουμε και χαρακτικές δημιουργίες να συνυπάρχουν με τη ζωγραφική…
Γκεκας Αστερης : Είναι ακριβώς χάραξη με εργαλεία χαρακτικής και ξυλογλυπτικής σε ξύλο, το οποίο μου δίνει μία σχέση με μια οργανική ένωση. Είναι σαν άνθρωποι γιατί το ξύλο ζει.
Έχω την ευκαιρία να χαράξω τις λεπτομέρειες, αυτό που ονομάζω χάδι, δηλαδή την πεισματική εργασία.
Όπως χάδι έχουν τα ξάρτια που υπάρχουν σε πίνακές μου, τα οποία εμπνεύστηκα από τα κεντήματα των κοριτσιών που συνάντησα στα νιάτα μου, τις συμμαθήτριες μου, τις ξαδέρφες μου, τις σχέσεις μου, που κεντούσαν τα όνειρά τους πάνω σε καμβάδες και σε τσιγκελάκια και έκαναν αυτά τα μοναδικά και πανέμορφα χειροποιήματα. Εν δυνάμει τις θεωρώ δασκάλες μου και αυτές..
Λιλικα Αρνακη : Έντονη η παρουσία και του πουαντιγισμού σε πολλά έργα σας… Γιατί τον επιλέξατε;
Γκεκας Αστερης : Ο πουαντιγισμός είναι μικτός. Όλα αυτά τα συνάντησα μετά, γιατί όταν δουλεύεις το ξύλο με μικρές χαράξεις και γεννάς μικρές ζωγραφιές πάνω στα χαραγμένα, και στη ζωγραφική προτιμάς να χρησιμοποιήσεις την ίδια λεπτομέρεια.
Σε παρασύρει η διαδικασία της πρόκλησης της λεπτομέρειας.
Έτσι ερμηνεύει λοιπόν η ψυχή σας την αγάπη σας προς τον πουαντιγισμό…
Είναι μέσον ο πουαντιγισμός. Μου αρέσει γιατί έχει μια απαλότητα, διαχέονται οι κουκίδες και γεννούν κάτι άλλο, όπως οι φιγούρες με τις γυναίκες η μία δίπλα στην άλλη που δημιουργούν ένα κάστρο, μια ενότητα.
Είμαστε κι εμείς κουκκίδες στο χρόνο αλλά και μεταξύ μας. Αν νομίζουμε ότι είμαστε κάτι πολύ μεγάλο, είναι λαθεμένο, μια κουκίδα είμαστε.
Λιλικα Αρνακη : Και πολλή υπομονή όμως μας είπατε, να συντεθούν και να συνδεθούν όλες αυτές οι μικρές λεπτομέρειες σε μια ολότητα…
Γκεκας Αστερης : Την υπομονή την έχουν όλοι οι δημιουργοί. Αλλά ένα έργο υπομονετικό δεν σημαίνει ένα έργο καλό. Πολλές φορές έχει συμβεί να απαιτείται επίπονη εργασία αλλά αυτό που βγαίνει να μην μπορεί να συγκινήσει
Λιλικα Αρνακη : Έχετε κάποιο θέμα αγαπημένο με το οποίο επιλέγετε κι επανέρχεστε ή εξαρτάται από την περίοδο, τον τόπο, το χρόνο, στα οποία βρίσκεστε;
Γκεκας Αστερης : Προσπαθώ να περπατώ εκεί που θέλω. Όταν μελετώντας έμαθα την ιστορία των Ποντίων, έκανα μια ενότητα 200- 250 έργων. Με έχουν τιμήσει οι Πόντιοι με μεγάλες εκθέσεις στο εξωτερικό χωρίς να είμαι Πόντιος. Με συνεπήρε όχι μόνον το τι είχαν πετύχει στον Εύξεινο Πόντο και σε όλη την περιοχή εκεί αλλά και το τι πέρασαν για να σταθούν ξανά. Αν θέλω να μιλάω για την Ελλάδα, πρέπει να μιλάω και να περηφανεύομαι για τον Όμηρο και για τους πρόσφυγες, οι οποίοι έφτασαν χωρίς τίποτα κι έφτιαξαν τη σύγχρονη Ελλάδα.
Η σύγχρονη Ελλάδα η σύγχρονη Ελλάδα έγινε από πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, από τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Ανατολική Θράκη κι από όπου αλλού ήρθαν εδώ.
Λιλικα Αρνακη : Ποιοι θα λέγατε ότι είναι οι σταθμοί σας σε αυτή την πορεία των 55 ετών στα εικαστικά;
Γκεκας Αστερης : Είμαι σε έναν υπερσιβηρικό, σε ένα μεγάλο τρένο και σε άλλες στιγμές είμαι πιωμένος, σε άλλες στάσεις γοητευμένος. Δεν μπορώ να θυμηθώ σταθμούς, ξέρω ότι είχα δίπλα μου όμως. Είχα δίπλα μου τους ποιητές οι οποίοι είχαν λόγο μεστό.
Ήταν η βακτηρία και είναι η βακτηρία στη ζωή μου.
Απέκτησα ένα σεβασμό στις προτάσεις τους και την ανθρώπινη συμπεριφορά με τα πάθη της, δηλαδή ένας αγώνας για το δίκιο, ένας αγώνας για τον έρωτα, ένας αγώνας για τη χαρά της ζωής.
Βέβαια, σε κάποια γεγονότα τα οποία στιγμάτισαν τη ζωή μου έκανα σταθμούς.
Οι περισσότεροι είναι στάσεις ποιητικές, αναφορές, όπως ο σεβασμός στην πατρίδα μου.
Σχετική αναφορά ως προς το σεβασμό στην πατρίδα μου είναι η έκθεσή τους στα μουσεία: στο μουσείο της Αιανής, στο νέο πολυκεντρικό μουσείο των Αιγών, στο μουσείο του Βόλου, στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου.
Υπήρξαν ενότητες πολύ μεγάλες αφιερωμένες φυσικά στον έρωτα αλλά και στη μητέρα. Μητέρες- κόρες έχω κάνει πάρα πολλές δίχως όμως να έχω καλύψει το θέμα αυτό, τη σχέση της μητέρας με τα παιδιά.
Σε τέτοια θέματα τα οποία φαίνονται λίγο κλασικά, λίγο συντηρητικά, δεν έψαξα να εντυπωσιάσω ούτε με το χρώμα ούτε με τις τεχνικές, αλλά να προσεγγίσω το μάτι να καταλάβει το πείσμα και την υπομονή ώστε να γίνει μια συζήτηση γύρω και αυτό.
Λιλικα Αρνακη : Μιλήσατε για τους ποιητές που ήταν κοντά σας σε όλη αυτήν τη διαδρομή. Ξεχωρίζετε κάποιους;
Γκεκας Αστερης : Είχα τη χαρά να βρεθώ κοντά σε ποιητές που γνώρισα αλλά και σε ποιητές που αγάπησα μέσα από την ποίηση.
Σε κάποιους αφιέρωσα έργα πιστεύοντας ότι η ποίηση είναι ένα καντήλι.
Θεωρώ ότι συνέβαλα με την εικονογραφία στο να γίνει μια μεγάλη συζήτηση για τον ξεχασμένο Χρήστο Μπράβο, που είναι ένας ποιητής – φοιτητής του θανάτου, μελετώντας τα κείμενα του τρέχεις να ζήσεις.
Πολύ αγαπημένος ο Σαχτούρης.
Πολύ αγαπημένος ο Μιχάλης Γκανάς, με τον οποίο έχουμε κάνει και πολλές συζητήσεις.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω την τιμή που μου έγινε το 2014 με τον εκδοτικό οίκο «Μεταίχμιο» να ετοιμάσω μία έκθεση για το Μάνο Ελευθερίου.
Ο Μάνος είχε μια μικρή συλλογή από δικούς μου σελιδοδείκτες. Μου τηλεφώνησε και μου μετέφερε πως πρέπει να κάνουμε μια σειρά για το βιβλίο για τα 500 τραγούδια.
Δεν έκανα φυσικά 500 έργα.
Κάναμε όμως μια πάρα πολύ ωραία έκθεση μέσα από την οποία είχαμε την ευκαιρία να δούμε μέσα του: τις απόψεις του, τις κριτικές του, τα μύχια θέματα τα οποία μου επέτρεψε να μάθω.
Δεν μπορώ να εξαιρέσω τον Βρεττάκο αλλά και τους Θεσσαλονικείς Μάρκογλου και Βαφόπουλο.
Λιλικα Αρνακη : Είπαμε για τους ποιητές.. Θα μας πείτε και για τους ζωγράφους; Υπάρχουν κάποιοι που κρατάτε μέσα σας;
Γκεκας Αστερης : Όλοι οι ζωγράφοι είναι καλύτεροι από εμένα. Πολλές φορές αισθάνομαι πάρα πολύ μικρός μπροστά σε ζωγράφους.
Και μάλιστα και νέα παιδιά που ξεκινούν τώρα αλλά ακόμα και παιδιά που ζωγραφίζουν την απόλυτη αθωότητα στην ηλικία στην ηλικία των 7-8 χρονών κάνουν κινήσεις στις οποίες προσέχω πολλά πράγματα.
Έχω αγαπήσει τους ζωγράφους που ήταν ειλικρινείς με το τι θέλουν να πουν.
Στάθηκα πολύ κοντά στους ζωγράφους που έχουν ανθρωποκεντρική στάση.
Γιατί πιστεύω ότι η τέχνη και η ζωγραφική είναι μια μετάγγιση.
Δεν μπορώ να πω ότι ξεχωρίζω κάποιους ως καλύτερους, λατρεύω όμως μερικούς.
Έτυχε να έχω και συνεργασίες σε εκθέσεις. Θυμάμαι το ’93, αρκετά νεότερος, στην Γκαλερί «Μιράντα» είχαμε έκθεση Τέτσης- Γκέκας- Τσόκλης.
Είπα στην γκαλερίστα πως αισθανόμουν σαν την οδοντογλυφίδα μέσα στην αλατιέρα. Εκείνη μου απάντησε πως ο καθένας έχει τη δική του αξία. Τον Τσόκλη τον θεωρώ από τα μεγαλύτερα δυνατά μυαλά των μέσων και της τεχνικής.
Ο Τέτσης, ένας μεγάλος κολορίστας, μου έμαθε να μη φοβάμαι να ζωγραφίσω το μπλε, όπως ο Ψυχοπαίδης μου έμαθε το κόκκινο.
Σε κάποιους αφιέρωσα έργα πιστεύοντας ότι η ποίηση είναι ένα καντήλι.
Θεωρώ ότι συνέβαλα με την εικονογραφία στο να γίνει μια μεγάλη συζήτηση για τον ξεχασμένο Χρήστο Μπράβο, που είναι ένας ποιητής – φοιτητής του θανάτου, μελετώντας τα κείμενα του τρέχεις να ζήσεις.
Πολύ αγαπημένος ο Σαχτούρης.
Πολύ αγαπημένος ο Μιχάλης Γκανάς, με τον οποίο έχουμε κάνει και πολλές συζητήσεις.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω την τιμή που μου έγινε το 2014 με τον εκδοτικό οίκο «Μεταίχμιο» να ετοιμάσω μία έκθεση για το Μάνο Ελευθερίου.
Ο Μάνος είχε μια μικρή συλλογή από δικούς μου σελιδοδείκτες. Μου τηλεφώνησε και μου μετέφερε πως πρέπει να κάνουμε μια σειρά για το βιβλίο για τα 500 τραγούδια.
Δεν έκανα φυσικά 500 έργα.
Κάναμε όμως μια πάρα πολύ ωραία έκθεση μέσα από την οποία είχαμε την ευκαιρία να δούμε μέσα του: τις απόψεις του, τις κριτικές του, τα μύχια θέματα τα οποία μου επέτρεψε να μάθω.
Δεν μπορώ να εξαιρέσω τον Βρεττάκο αλλά και τους Θεσσαλονικείς Μάρκογλου και Βαφόπουλο.
Λιλικα Αρνακη : Είπαμε για τους ποιητές.. Θα μας πείτε και για τους ζωγράφους; Υπάρχουν κάποιοι που κρατάτε μέσα σας;
Γκεκας Αστερης : Όλοι οι ζωγράφοι είναι καλύτεροι από εμένα. Πολλές φορές αισθάνομαι πάρα πολύ μικρός μπροστά σε ζωγράφους.
Και μάλιστα και νέα παιδιά που ξεκινούν τώρα αλλά ακόμα και παιδιά που ζωγραφίζουν την απόλυτη αθωότητα στην ηλικία στην ηλικία των 7-8 χρονών κάνουν κινήσεις στις οποίες προσέχω πολλά πράγματα.
Έχω αγαπήσει τους ζωγράφους που ήταν ειλικρινείς με το τι θέλουν να πουν.
Στάθηκα πολύ κοντά στους ζωγράφους που έχουν ανθρωποκεντρική στάση.
Γιατί πιστεύω ότι η τέχνη και η ζωγραφική είναι μια μετάγγιση.
Δεν μπορώ να πω ότι ξεχωρίζω κάποιους ως καλύτερους, λατρεύω όμως μερικούς.
Έτυχε να έχω και συνεργασίες σε εκθέσεις. Θυμάμαι το ’93, αρκετά νεότερος, στην Γκαλερί «Μιράντα» είχαμε έκθεση Τέτσης- Γκέκας- Τσόκλης.
Είπα στην γκαλερίστα πως αισθανόμουν σαν την οδοντογλυφίδα μέσα στην αλατιέρα. Εκείνη μου απάντησε πως ο καθένας έχει τη δική του αξία. Τον Τσόκλη τον θεωρώ από τα μεγαλύτερα δυνατά μυαλά των μέσων και της τεχνικής.
Ο Τέτσης, ένας μεγάλος κολορίστας, μου έμαθε να μη φοβάμαι να ζωγραφίσω το μπλε, όπως ο Ψυχοπαίδης μου έμαθε το κόκκινο.
Λιλικα Αρνακη : Αναφέρατε τις μάνες και τις κόρες τις οποίες επιλέγετε πολύ συχνά αλλά και άλλες γυναικείες μορφές να είναι κυρίαρχες στους πίνακές σας. Τι θέση έχει η γυναίκα μέσα σας για την αποτυπώνεται τόσο πολύ στη ζωγραφική σας;
Γκεκας Αστερης : Τώρα μου ζητάτε να σας πω έναν ύμνο τον οποίο η γυναίκα τον έχει από μόνη της. Δεν είναι μόνον ο έρωτας, δεν είναι το χάδι της αδερφής, της μάνας, της γιαγιάς, της συναδέλφου, της κουρασμένης γυναίκας, της ηλικιωμένης κυρίας που κουτσο περπατάει στο δρόμο;
Τι έχει τραβήξει αυτή, τι έχει δώσει, τι κάνει; Πόσο βοήθησε, πόσο αγωνίστηκε;
Συγκλονιστικά πράγματα…
Πιστεύω ότι η γυναίκα θα είναι η τελευταία που θα δηλητηριάσει τα νερά…
Εμείς τα αγόρια έχουμε κι επιπολαιότητα, δεν έχουμε ωριμότητα πάντοτε.
Η γυναίκα όμως είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό.
Δεν είμαι ευχαριστημένος για την κατάσταση η οποία επικρατεί. Οι άνθρωποι γύρισαν την πλάτη τους στο όνειρο και ταΐζουν το εγώ τους, έχουν κρύψει τους προορισμούς προς το εμείς και ζουν δυστυχισμένοι.
Γιατί τα παιδιά μας δεν τραγουδούν;
Γιατί τα παιδιά μας δεν ερωτεύονται;
Όλα αυτά τα βλέπει όχι μια μηχανή αλλά ένας άνθρωπος ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διαιώνιση του ανθρώπινου γένους.
Έτσι υπάρχει ένας μεγάλος σεβασμός…
Έχω ζήσει και οφείλω στις γυναίκες πάρα πολλά. Τα στηρίγματα μου είναι η αγάπη των γυναικών.
Λιλικα Αρνακη : «Ποτίζετε» τα έργα σας με πάρα πολύ συναίσθημα, αυτό ανακύπτει από όλη αυτή τη συζήτηση… Έχουν όμως όντως οι πίνακες συναισθήματα; Έχουν μνήμες;
Γκεκας Αστερης : Φυσικά υπάρχουν κομμάτια μνήμης. Αυτά τα πράγματα να μας παν όμως στο μέλλον, γιατί εκεί είναι που θέλουμε να δούμε τα παιδιά. Θέλουμε να δώσουμε τα διδάγματα.
Αλλά το πιο σημαντικό που θέλω να πάω με τα καράβια τα αέρινα που ζωγραφίζω είναι η διαδρομή για τα βαθύτερα σημεία του εγώ μας ώστε να προσεγγίσουμε την άλλη όχθη, η οποία αρχικά φαίνεται κοντά αλλά είναι πολύ μακριά: είναι η θέση του άλλου.
Εκεί που μπορείς να πεις με όλη σου την καρδιά «εγώ είμαι με το δικό σου μέρος».
Εκεί λοιπόν αν φτάσουμε, σημαίνει ότι αγαπάμε, σημαίνει ότι υπάρχουμε, σημαίνει ότι έχουμε ελπίδες και χαιρόμαστε πραγματικά και αυτό το δευτερόλεπτο στη ζωή μας.
Λιλικα Αρνακη : Κάνει η τέχνη τα ανυπόφορα, υποφερτά;
Γκεκας Αστερης : Ναι, τα κάνει. Διδάσκει, δηλαδή. Δίνει χαρά. Μπορεί να είσαι πολύ στεναχωρημένος ή να έχεις κάποιες σκέψεις και να βρεθείς μπροστά σε ένα έργο του Ψυχοπαίδη με τα υπέροχα του κόκκινα ή τις χαρούμενες θάλασσες του Τέτση και να νιώσεις χαρά, αγαλλίαση.
Ουσιαστικά είναι ένα άνοιγμα, είναι μια δωρεά η τέχνη.
Θα μας δώσετε και μια συμβουλή για τους νέους ζωγράφους;
Οι νέοι ζωγράφοι θα πρέπει να αγαπούν τον εαυτό τους, να αγαπανε τον άνθρωπο, να επιστρατεύουν τις δυνάμεις τους για να δώσουν στον άνθρωπο, να φυλάγουν δυνάμεις για τον εαυτό τους, να συνομιλούν, να βλέπουν πολλές εκθέσεις,, να βλέπουν τους άλλους, τη δουλειά τους, να προσπαθούν να διδαχθούν, να προσπαθούν να χαρούν τη δουλειά των άλλων και με ειλικρίνεια να βγουν να δώσουν.
Βέβαια, οι νέοι ζωγράφοι θα πρέπει να ξέρουν ότι είναι «art warriors”, πολεμιστές της τέχνης.
Σήμερα το να προτείνεις το ηθικό, το καθαρό, το όμορφο, είναι επικίνδυνο, διότι κυκλοφορούμε σε μια κατάσταση που προβάλλεται ο απατεώνας, το γκρίζο και η βρωμιά. Αυτοί λοιπόν οι οποίοι θα φέρουν έναν προβληματισμό θα έχουν να αντιμετωπίσουν κατάσταση.
Η ζωή είναι μια πάλη. Μέσα στην πάλη ο ζωγράφος είναι ένας βασιλιάς γιατί μπορεί να κάνει το δικό του κόσμο έξω από αυτήν.
Λιλικα Αρνακη : Σας ευχαριστώ απο καρδιά για τον χρονο σας για αυτήν την συζήτηση κ . Γκεκα
Τι έχει τραβήξει αυτή, τι έχει δώσει, τι κάνει; Πόσο βοήθησε, πόσο αγωνίστηκε;
Συγκλονιστικά πράγματα…
Πιστεύω ότι η γυναίκα θα είναι η τελευταία που θα δηλητηριάσει τα νερά…
Εμείς τα αγόρια έχουμε κι επιπολαιότητα, δεν έχουμε ωριμότητα πάντοτε.
Η γυναίκα όμως είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό.
Δεν είμαι ευχαριστημένος για την κατάσταση η οποία επικρατεί. Οι άνθρωποι γύρισαν την πλάτη τους στο όνειρο και ταΐζουν το εγώ τους, έχουν κρύψει τους προορισμούς προς το εμείς και ζουν δυστυχισμένοι.
Γιατί τα παιδιά μας δεν τραγουδούν;
Γιατί τα παιδιά μας δεν ερωτεύονται;
Όλα αυτά τα βλέπει όχι μια μηχανή αλλά ένας άνθρωπος ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διαιώνιση του ανθρώπινου γένους.
Έτσι υπάρχει ένας μεγάλος σεβασμός…
Έχω ζήσει και οφείλω στις γυναίκες πάρα πολλά. Τα στηρίγματα μου είναι η αγάπη των γυναικών.
Λιλικα Αρνακη : «Ποτίζετε» τα έργα σας με πάρα πολύ συναίσθημα, αυτό ανακύπτει από όλη αυτή τη συζήτηση… Έχουν όμως όντως οι πίνακες συναισθήματα; Έχουν μνήμες;
Γκεκας Αστερης : Φυσικά υπάρχουν κομμάτια μνήμης. Αυτά τα πράγματα να μας παν όμως στο μέλλον, γιατί εκεί είναι που θέλουμε να δούμε τα παιδιά. Θέλουμε να δώσουμε τα διδάγματα.
Αλλά το πιο σημαντικό που θέλω να πάω με τα καράβια τα αέρινα που ζωγραφίζω είναι η διαδρομή για τα βαθύτερα σημεία του εγώ μας ώστε να προσεγγίσουμε την άλλη όχθη, η οποία αρχικά φαίνεται κοντά αλλά είναι πολύ μακριά: είναι η θέση του άλλου.
Εκεί που μπορείς να πεις με όλη σου την καρδιά «εγώ είμαι με το δικό σου μέρος».
Εκεί λοιπόν αν φτάσουμε, σημαίνει ότι αγαπάμε, σημαίνει ότι υπάρχουμε, σημαίνει ότι έχουμε ελπίδες και χαιρόμαστε πραγματικά και αυτό το δευτερόλεπτο στη ζωή μας.
Λιλικα Αρνακη : Κάνει η τέχνη τα ανυπόφορα, υποφερτά;
Γκεκας Αστερης : Ναι, τα κάνει. Διδάσκει, δηλαδή. Δίνει χαρά. Μπορεί να είσαι πολύ στεναχωρημένος ή να έχεις κάποιες σκέψεις και να βρεθείς μπροστά σε ένα έργο του Ψυχοπαίδη με τα υπέροχα του κόκκινα ή τις χαρούμενες θάλασσες του Τέτση και να νιώσεις χαρά, αγαλλίαση.
Ουσιαστικά είναι ένα άνοιγμα, είναι μια δωρεά η τέχνη.
Θα μας δώσετε και μια συμβουλή για τους νέους ζωγράφους;
Οι νέοι ζωγράφοι θα πρέπει να αγαπούν τον εαυτό τους, να αγαπανε τον άνθρωπο, να επιστρατεύουν τις δυνάμεις τους για να δώσουν στον άνθρωπο, να φυλάγουν δυνάμεις για τον εαυτό τους, να συνομιλούν, να βλέπουν πολλές εκθέσεις,, να βλέπουν τους άλλους, τη δουλειά τους, να προσπαθούν να διδαχθούν, να προσπαθούν να χαρούν τη δουλειά των άλλων και με ειλικρίνεια να βγουν να δώσουν.
Βέβαια, οι νέοι ζωγράφοι θα πρέπει να ξέρουν ότι είναι «art warriors”, πολεμιστές της τέχνης.
Σήμερα το να προτείνεις το ηθικό, το καθαρό, το όμορφο, είναι επικίνδυνο, διότι κυκλοφορούμε σε μια κατάσταση που προβάλλεται ο απατεώνας, το γκρίζο και η βρωμιά. Αυτοί λοιπόν οι οποίοι θα φέρουν έναν προβληματισμό θα έχουν να αντιμετωπίσουν κατάσταση.
Η ζωή είναι μια πάλη. Μέσα στην πάλη ο ζωγράφος είναι ένας βασιλιάς γιατί μπορεί να κάνει το δικό του κόσμο έξω από αυτήν.
Λιλικα Αρνακη : Σας ευχαριστώ απο καρδιά για τον χρονο σας για αυτήν την συζήτηση κ . Γκεκα