«Έχουμε ξεχάσει να γράφουμε» μου είπε η γιατρός όταν αναγκάστηκε να μου γράψει σε χαρτί τι περαιτέρω εξετάσεις θα ήταν καλό
…οι πωλήσεις στα βιβλιοπωλεία για τα βιβλία που δεν φέρουν την υπογραφή κάποιου διάσημου συγγραφέα ή δεν είναι κλασσικά, είναι σοκαριστικά μικρές. Θεωρείται, ό,τι ένα βιβλίο πουλάει, πια, λιγότερα από 300 έντυπα αντίτυπα κατά τη διάρκεια της ζωής του. […] Ένα βιβλίο, σήμερα, έχει πολύ λιγότερες από 1% πιθανότητες να βρει θέση στα βιβλιοπωλεία.
Στο λεωφορείο έψαξα πόσες λέξεις γράφουν οι μεγάλοι συγγραφείς. 2.000 την ημέρα λέει ο Stephen King. 500 ο Hemingway (πάει αυτός). Αυτοί που γράφουν σήμερα ίσως περισσότερες, αν σκεφτεί κανείς πόσα βιβλία κυκλοφορούν σήμερα και με ποια συχνότητα από τους συγγραφείς πλέον (Έλληνες και ξένους).
Ο Ταχτσής, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο της ΕΡΤ γιατί δεν έχει γράψει περισσότερα έργα, απάντησε πως πιστεύει περισσότερο στη ζωή παρά στην τέχνη, θεωρώντας πως η τέχνη πρέπει να είναι το περίσσευμα της ζωής, να μη γίνεται ποτέ υποκατάστατο της ζωής. «Δεν ανήκω στην κατηγορία συγγραφέων όπως ο Καζαντζάκης, που ξυπνούσε πρωί πρωί κι έγραφε στο γραφείο του σαν υπάλληλος μέχρι το βράδυ. Θα μπορούσα να είχα γράψει περισσότερα, αλλά δε μου αρέσει να δημοσιεύω πράγματα για τα οποία δεν είμαι ικανοποιημένος εγώ ο ίδιος. Δεν μου αρέσει και να επαναλαμβάνομαι».
Καμία σχέση με τον Γρηγόριο Ξενόπουλο, ο οποίος, όπως μαθαίνουμε διαβάζοντας την εισαγωγή της Κοντέσσας Βαλέραινας που επανακυκλοφορεί σε προσεγμένη έκδοση: Είναι γνωστό ότι ο Ξενόπουλος κατηγορήθηκε για μία αυτοκαταστροφική παραγωγικότητα, για εκείνο το “nulla dies sine linea”, τελικά για την αγχώδη προσπάθειά του να συγκεράσει τη βαθιά τομή, το σπάσιμο της φόρμας, τη θεατρική γλωσσική ανανέωση απ’ τη μια και το σαράκι του καρβελιoύ διά της τροφοδοσίας των θεατρικών προσωπικοτήτων της εποχής με «βολικά» γι’ αυτές έργα (Κυβέλη, Κοτοπούλη, N. Πλέσσας, διάφοροι θίασοι).
Στα χρόνια της αναπτυσσόμενης Psichoκόρης, τουτέστιν στην εφηβεία, το Wattpad είχε πάρει φωτιά παγκοσμίως με ανορθόγραφες και ασύντακτες ιστορίες, γενναίες λέξεων. Τότε κυριαρχούσαν fan fictions για το Twilight, ερωτικά τρίγωνα και τετράγωνα με βρικόλακες και απαστράπτουσες υπεραιωνόβιες παρουσίες με χολιγουντιανό αέρα. Αυτή η ταινία ενέπνευσε την E. L. James να γράψει τις Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι, μέχρι να καταλήξει στο να γίνει ο εκδοτικός τυφώνας Κατρίνα της προηγούμενης δεκαετίας. Ο έτερος τυφώνας, Colleen Hoover, ενώ ξεκίνησε με αυτοέκδοση, κυκλοφόρησε το δεύτερο έργο της στο Wattpad, κι έκτοτε δεν έχει σταματήσει να σπέρνει βιβλία πανταχόθεν.
*έκανα μια γρήγορη σκέψη για το ποιος / ποια συγγραφέας θα μπορούσε να θεωρηθεί ο σημερινός Ξενόπουλος και ξεφύσηξα, υπάρχουν πολλές επιλογές πλέον*
Πολλές φορές, διαβάζοντας αναρωτήθηκα πώς είναι να κάνεις περιδίνηση σε έναν κόσμο φανταστικό, που δεν έχει υπάρξει ποτέ, και τον οποίο καλείσαι εσύ ο ίδιος να χτίσεις και να έχεις την κάμερα στραμμένη σε έναν / δύο χαρακτήρες του. Πόσο δίνεσαι; Τόσο που νιώθεις πως απελευθερώνεσαι ή όσο σου λέει το word counter σου ημερησίως; Κάποιοι μπορεί να έχουμε ξεχάσει να γράφουμε αλλά την ιστορία την γράφουν πολλές φορές και αυτοί που δεν έχουν ταλέντο να γράφουν, πέρα από το να βάζουν λέξεις σε μια λογική σειρά με ρήμα - υποκείμενο κι ένα διόλου ευφάνταστο αντικείμενο, με επιθετικούς προσδιορισμούς cringe και επιρρήματα βατά.
Ήταν ο Ταχτσής ένας εξαιρετικός συγγραφέας και ο Καζαντζάκης ένας επαναλαμβανόμενος υπάλληλος της λογοτεχνίας; Όχι βέβαια. Απλά σε έναν κόσμο αναγνωστών υπάκουων στη λαιμαργία απορροφάται καλύτερα ένας συγγραφέας που αντέχει και αποδίδει σε αυτές τις ταχύτητες, που εμφανίζεται με άλλο ένα προσωπικό, δραματικό βίωμα, δικό του ή φίλων του νεκρών και ζωντανών. Που κάθε μερικούς μήνες σε κάνει να νιώθεις ντεζαβού με ανακοινώσεις επικείμενων κυκλοφοριών του. Που μπορεί μια μέρα να αυτοαναφλεχθεί και να καεί μπροστά στις οθόνες μας, σαν best-sellerάς Καιόμενος του Σινόπουλου.
Όσοι δε θέλουν να επαναλαμβάνονται, κατά τον κανόνα του Ταχτσή, καλώς. Μάλλον θυμούνται καλά πως είναι να γράφεις, αλλά και το να γράφεις, ως πράξη, ως τέχνη. Αλλά, τι να λέμε κι εμείς οι μη γράφοντες;
(Ο Σινόπουλος πάντως το word counter του σίγουρα θα το άφηνε παραπονεμένο).
Nulla dies sine linea*: «Καμία μέρα χωρίς γραμμή», -ελπίζουμε γραμμάτων-
https://www.psichogios.gr