17.3.24

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ. Κούλα Αδαλόγλου: " Αναρωτιέμαι ποια είναι η Ιθάκη για την Πηνελόπη..."

Η Κούλα Αδαλόγλου δηλώνει ότι η έμπνευση έρχεται απροσδόκητα, ενώ σήμερα τα όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία δεν είναι σαφή. Διαβάζει πολλά βιβλία νέων σε ηλικία λογοτεχνών και μάλιστα συχνά κάτω από 30. Και είμαι πολύ χαρούμενη, επειδή υπάρχουν τόσο υποσχόμενες νέες φωνές, και στην ποίηση και στην πεζογραφία. Στο τελευταίο της βιβλίο η Πηνελόπη κάνει -με τη σειρά της- το δικό της ταξίδι, στην δική της Ιθάκη...
Η Κυριακή-Κούλα Αδαλόγλου γεννήθηκε στη Βέροια, το 1953.Σπούδασε Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πήρε Mεταπτυχιακό στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και Διδακτορικό Δίπλωμα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ζει στη Θεσσαλόνίκη.
Η μελέτη της "Η γραπτή έκφραση των μαθητών. Προτάσεις για την αξιολόγηση και τη βελτίωσή της", 2007, εστιάζει στο γράψιμο ως διαδικασία.
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΘ). Μέλος του Κύκλου Ποιητών.
Εξέδωσε εννιά ποιητικές συλλογές, η τελευταία με τον τίτλο Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος, 2022. Επίσης, μία συλλογή διηγημάτων: Βγήκε ένας ήλιος χλωμός, 2012.
Το 2019 συγκέντρωσε σε τόμο κριτικά της σημειώματα για 49 λογοτέχνες, με τον τίτλο Νήματα της γραφής, πτυχές κειμένων.

Επιμέλεια:
Θεοχάρης Μπικηρόπουλος
Συγγραφέας -Blogger

  
1. Πως ξεκίνησε το συγγραφικό/εκδοτικό σας ταξίδι;
Έγραφα από πολύ μικρή. Στην εφηβεία μου δημοσιεύονταν ποιήματά μου στις εφημερίδες της Βέροιας, της ιδιαίτερης πατρίδας μου. Η πρώτη ποιητική συλλογή μου εκδόθηκε το 1982. Θα μπορούσε και νωρίτερα. Αλλά είναι οι συνθήκες πολλές φορές που μας οδηγούν να εστιάζουμε σε άλλα πράγματα, σε άλλες υποχρεώσεις. Και τα ποιήματα μένουν στο «συρτάρι». Έρχεται πάντως κάποια στιγμή ο χρόνος τους.

2.Τι σας εμπνέει;

Κάποιο ερέθισμα από όσα αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις. Έρχεται απροσδόκητα η έμπνευση. Μπορεί να είναι ήχος, μυρωδιά, άγγιγμα, πρόσωπο, στιγμιότυπο. Επίσης, τα βιώματα, καθώς τα παρατηρώ σε φίλους και γνωστούς. Όχι απαραίτητα τα δικά μου, δεν αυτοβιογραφούμαι. Όπως λέω και στο ποίημα:
Ποιος είπε ότι δείχνω το πρόσωπό μου;
Προσωπεία φορώ
φωνές δανείζομαι
αφηγήσεις φίλων
διαλόγους από λεωφορεία και καφετέριες.
Παρακαλώ να αρθεί αμέσως η αδικία.
Έχει και η ποίηση δικαίωμα στο άλλοθι.

(«Αφηγητής στην ποίηση», Διπλή άρθρωση)
Και σε ένα άλλο:
Πάλι σ’ ένα καφέ θα καταφύγω
τη χαλαρή προσποιούμενη
ενώ με άγρυπνο μάτι παρατηρώ
και καταγράφω.

(Φωνή Γ΄ , Εποχή αφής)
Το ζητούμενο είναι αυτά τα ερεθίσματα-βιώματα-έμπνευση να μετουσιωθούν σε ποίημα. Σε όποιο βαθμό είναι δυνατόν.
   
3.Γιατί αυτό που γράφετε θέλετε να το μοιραστείτε με τον κόσμο;

Συχνά, διαβάζοντας κείμενα άλλων, νιώθω, μαζί με την απόλαυση της ανάγνωσης και κάποιο μοίρασμα σε σκέψεις και βιώματα που καταγράφονται.
Θεωρώ λοιπόν σημαντικό αν κάποιοι αναγνώστες μπορούν να μοιραστούν κάτι από τα γραφόμενά μου. Να νιώσουν κάποιους στίχους, κάποια κείμενα, δικά τους.

4. O Charles Baudelaire, σε μία περίοδο που τα όρια της λογοτεχνίας και της ποίησης ήταν συγκεχυμένα, είχε γράψει «Να είσαι ποιητής, ακόμη και στον πεζό λόγο». Στη σημερινή εποχή, υπάρχουν όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία;

Συμφωνώ με τον Baudelaire, για την πεζογραφία. Αν και θέλω να δίνει το πεζό κείμενο την έμφαση που χρειάζεται στην αφήγηση, στην πλοκή, στους χαρακτήρες.
Στις μέρες μας πάντως τα όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία δεν είναι σαφή, ιδιαίτερα στις μικροαφηγήσεις, όπου πραγματικά δένονται οι δυο μορφές λόγου. Ανάλογα και στα πεζοποιήματα. Συνήθως βέβαια μπορεί να διακρίνει ο αναγνώστης, παρ’ όλη τη μείξη, αν είναι μκροαφήγηση ή αν πρόκειται για πεζοποίημα.

5. Πού σας βρίσκει η ποίηση;
Είναι απρόβλεπτη η έμπνευση. Οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Και «αδιάκριτη». Δεν λογαριάζει αν είσαι σε κάποια συνάντηση, ούτε καν σε ιατρική εξέταση. Αυτή άλλωστε είναι και η μαγεία της αλλά και η καθοριστική επιρροή της πάνω σου, που σε αποκόπτει από την πραγματικότητα και σε βάζει μέσα σε έναν άλλο κόσμο.
   
6.Μιλήστε μας για το βιβλίο σας .

Να μιλήσουμε για τη συλλογή "Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος", εκδ, Μελάνι, 2022, που συνομιλεί κυρίως με τη συλλογή Οδυσσέας, τρόπον τινά. Ο αρχαίος μύθος, ο Οδυσσέας και η Πηνελόπη, σε μια σύγχρονη συνθήκη. Στον Οδυσσέα, τρόπον τινά η Πηνελόπη θυμώνει αλλά και πονά με την απουσία του Οδυσσέα.
Στην πρόσφατη συλλογή ο Οδυσσέας έχει επιστρέψει, αλλά είναι ο Τηλέμαχος πλέον που απουσιάζει, και η επιστροφή μοιάζει πολύ δύσκολη. Γιατί ίσως και να προσπαθεί να βρει μιαν άλλη Ιθάκη.
Οπότε μπαίνει το ερώτημα:
Ποια είναι η Ιθάκη;
Και ακόμη παραπέρα: Υπάρχει Ιθάκη;
Ποια είναι η Ιθάκη για την Πηνελόπη;
Η Πηνελόπη κάνει το δικό της ταξίδι σε αυτά τα ποιήματα.
Διαδρομές εξωτερικές και εσωτερικές.
Τώρα που η Ιθάκη έγινε ένας ασαφής προορισμός, ψάχνει να βρει τον τόπο μέσα της, κοιτώντας το δικό της βάθος.


7.Τα τελευταία χρόνια, με όσα ζούμε, έχετε επηρεαστεί στη σκέψη;

Όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια επηρέασαν τη ζωή μας. Πώς είναι δυνατόν να μην επηρεάσουν τη σκέψη μας; Ένα πιο στοχαστικό κοίταγμα στη ζωή, ξεκαθάρισμα προτεραιοτήτων και στόχων. Για το τι εντέλει είναι σημαντικό στη ζωή μας, αυτό κυρίως.
   
8.Επηρέασε την πολιτική σας σκέψη; Έχετε αναθεωρήσει κάτι σε σχέση με τις πολιτικές πεποιθήσεις σας;

Η πολιτική μου σκέψη είναι διαμορφωμένη από πολύ νωρίς, βιωματικά θα έλεγα. Εντάθηκε όμως η αγωνία μου για το δικαίωμα στη μόρφωση, στην υγεία. Για τον σεβασμό στη γυναίκα. Για το δικαίωμα στη διαφορετικότητα. Για την αναγκαιότητα της ειρηνικής ζωής. Και η γνώση ότι τίποτα από όλα αυτά δεν επιτυγχάνεται χωρίς επαγρύπνηση και διεκδίκηση.

9.Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία;


Τον τελευταίο καιρό διαβάζω πολλά βιβλία νέων λογοτεχνών – νέων σε ηλικία εννοώ, και μάλιστα συχνά κάτω από 30. Και είμαι πολύ χαρούμενη, επειδή υπάρχουν τόσο υποσχόμενες νέες φωνές, και στην ποίηση και στην πεζογραφία. Για την ποίηση ειδικότερα, είναι φρέσκια η γραφή τους αλλά και τα θέματα με τα οποία καταπιάνονται. Συχνά βρίσκουμε κοινωνική ματιά, καθώς και θέματα ορατότητας για τη διαφορετικότητα.
Επίσης, αυτό τον καιρό γυρνώ συχνά και διαβάζω ποιήματα της Μαρίας Κέντρου-Αγαθοπούλου και της Ζωής Σαμαρά, που είναι δύο αγαπημένες ποιήτριες, αλλά και δύο σπουδαίες γυναίκες.

10. Ετοιμάζετε κάτι λογοτεχνικό στο εγγύς μέλλον;

Πάντα γράφονται ποιήματα, και κάποια από αυτά μπορεί να διεκδικήσουν να εμφανιστούν σε μια συλλογή…

11. Το προσωπικό σας απόφθεγμα;...

Πιστεύω πως τα αποφθέγματα-στίχους τα βρίσκουν οι αναγνώστες από τα ποιήματά μας. Εγώ πολλές φορές επαναλαμβάνω δυο στίχους από τη συλλογή Οδυσσέας, τρόπον τινά, γι’ αυτό το μεσοδιάστημα που πρέπει να χαιρόμαστε, σε ό,τι κι αν επαναληπτικά μας συμβαίνει. Μιλά η Πηνελόπη:
Τώρα ξέρω.
Κι αν ξαναφύγεις, θα ’χω κερδίσει το μεσοδιάστημα.


Θέλουμε να χαρίσετε στους αναγνώστες του «OlymposVoice» ένα απόσπασμα (ή ποίημα) από το βιβλίο σας.

Θα παραθέσω δύο ολιγόστιχα ποιήματα από τη συλλογή Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος, που τα αγαπώ, αλλά φαίνεται πως τα αγάπησαν και κάποιοι από τους αναγνώστες:

πετώ μέσα μου
Κάθε πρωί με τρυπούν μικρές μέλισσες
τρυφερά βγάζω φτερά
με τραβούν για λίγο προς τα πάνω
κι ύστερα χάνονται.
Φυλλοβόλα.
Έχω πολλά φτερά κρυμμένα
στην πλάτη μου, αλλά σπάνια τα βγάζω.

§

βλαστοί
Έχω μια ραγισματιά,
είπε η πορσελάνινη τσαγιέρα,
βαθαίνει με τον καιρό,
μην κοιτάτε που δεν φαίνεται,
κι άλλες αθέατες μικρές ρωγμές,
ό,τι δεν φαίνεται έχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρχει.

Όμως αυτή με τα μικρά της χέρια
φυτεύει στη ραγισμένη τσαγιέρα βολβούς
βγάζουν βλαστούς
ίσως μια μέρα στερεώσει μέσα μου λουλούδια
να λάμψω πάλι με μιαν άλλη ομορφιά.


GALLERY