Η συγγραφέας και νομικός Λένα Διβάνη, μέσα από την προσωπικότητα της Δ. Σωτηρίου, δε γράφει ένα ακόμη μυθιστόρημα αλλά μας «ξεναγεί» ουσιαστικά στη σύγχρονη ιστορία, από το 1922
όπως την έζησε η Μικρασιάτισσα συγγραφέας, μέσα όμως από την κριτική ματιά της προς όλες τις κατευθύνσεις ακόμη και προς το ΚΚΕ. Εύλογη απορία όλων, γιατί η Λένα Διβάνη διάλεξε τη Δ. Σωτηρίου; Η απάντηση βρίσκεται μέσα στο βιβλίο.
Μέσα από την "βιογραφική" αφήγηση δικαιώνεται η επιλογή της, γιατί η αείμνηστη Διδώ Σωτηρίου έζησε όλα τα συνταρακτικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας, ζώντας καταστάσεις, πρωταγωνιστώντας ή συμμετέχοντας η ίδια ενεργά.
Βίωσε την Καταστροφή της Σμύρνης, τη δικτατορία του Μεταξά, πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση, γνώρισε το σκληρό πρόσωπο του Εμφυλίου, συμμετείχε στο Συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών το 1935,στο ιδρυτικό Συνέδριο της Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών το 1945, παρακολούθησε τη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη (ο οποίος ήταν σύντροφος της αδελφής της, Έλλης Παππά, και πατέρας του παιδιού της), έζησε τη Χούντα… Ως δημοσιογράφος, λογοτέχνης και ανεξάρτητο πνεύμα συστρατεύτηκε στο ΚΚΕ, αλλά το 1947 διαγράφτηκε, επειδή διαφώνησε με την καταδυνάστευση του κόμματος.(Θυμήθηκα μια παρόμοια συζήτηση για το ΚΚΕ με τον αείμνηστο Κωστή Μοσκώφ, στην συνέντευξη που του είχα κάνει για την εφημερίδα "ΓΕΓΟΝΟΤΑ" της Κατερίνης!)
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, μαθαίνουμε το παρασκήνιο των γεγονότων, φωτίζοντας πρόσωπα και γεγονότα από μια άλλη οπτική, αυτή της ατομικής αλήθειας, των προσωπικών σχέσεων, των πιστεύω και των πρέπει της πολιτικής και τον τρόπο σκέψης με κοινό παρανομαστή την ανθρώπινη διάσταση πίσω από τα γεγονότα και τις πράξεις.
Η κ Λένα Διβάνη γράφει με ευρηματικό τρόπο, το ιστορικό μυθιστόρημά της, γιατί το «απλώνει» στις σελίδες του βιβλίο με επιστημονικό τρόπο, με προσωπικά σχόλια, χωρίς να πλάθει «μυθοπλασία» αλλά φωτίζοντας τη ζωή της Σωτηρίου. Φωτίζει όμως και το δικό της τρόπο σκέψης και αυτό σε προκαλεί να τη γνωρίσεις καλύτερα, να διαβάσεις περισσότερα έργα και άρθρα της… Φαντάζομαι τα ίδια θα σκέφτονταν οι φοιτητές της πριν παραιτηθεί, από τη νομική, ασυμβίβαστη όπως είναι και συνεπής σε όσα πρεσβεύει.
Αν μέχρι χθες θαύμαζα τη Σωτηρίου για το λογοτεχνικό της έργο, πλέον μέσα από αυτή την αναδρομή, τη θαυμάζω για την αδάμαστη και ανεξάρτητη προσωπικότητά της, καθώς έζησε μια ζωή έντονη, στην εποχή της, μπροστά από την εποχή της. Και όλα αυτά με τον ζωοδότη έρωτα τριγύρω της που και οι ...αμαρτίες του γίνονται αποδεκτές, δείχνοντας επίσης σε όλους μας ότι έρωτας δεν είναι μόνο το φυσικό κάλλος, αλλά το φως που εκπέμπει ένας άνθρωπος, αυτό που μας μαγνητίζει, αυτό που μας γοητεύει, αυτό το φως που μας «ζεσταίνει» και μας οδηγεί σα φάρος κοντά του.
Πέρα από το βιβλίο -που το πρότεινα ανεπιφύλακτα σε φίλους που με ρώτησαν, για να το διαβάσουν το καλοκαίρι-, θέλω να αναφερθώ στην παρουσία της κ. Διβάνη στην Κατερίνη, στην βιβλιοπαρουσίαση του εν λόγω βιβλίου: πρόκειται για μια γυναίκα, η προσωπικότητα της οποίας και η ακτινοβολία, σε μαγεύουν σε λίγα μόλις λεπτά. Κρυστάλλινος λόγος, ευθυτενής, καθαρό βλέμμα, προσήνεια και σεμνότητα, εσωτερική γαλήνη την οποία αντιλαμβάνεσαι αλλά και χαρακτηριστικά femme fatale, της γυναίκας με πυγμή και αγωνιστική διάθεση μπροστά σε οτιδήποτε από τις αξίες και τις ιδέες της, διακυβεύεται ! Γι΄ αυτό γίνεται κατά κάποιο τρόπο αγαπητή. Θέλεις να είσαι μαζί της. Στην παρέα της. Να την ακούς. Να την κοιτάς. Να «κλέβεις» από τις γνώσεις της.Να φεύγεις από τη συνάντηση και να νιώθεις καλύτερος άνθρωπος. Η Λένα Διβάνη, μας υπενθυμίζει, ότι πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία μας, να μην αποκοπούμε από αυτή, αλλά και να χρησιμοποιούμε την ελληνική γλώσσα, κατανοώντας τη σημασία των λέξεων. Είναι ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε την ολισθηρή πορεία της παρακμής και της οπισθοδρόμησης. Ολοκληρώνοντας τις σκέψεις μου, σπεύδω να αρχίσω τη δεύτερη ανάγνωσή του βιβλίου, που σχεδόν σε όλες τις σελίδες του έχω γραμμές υπογραμμισμένες.
Θεοχάρης Μπικηρόπουλος