Ο πατέρας του, δάσκαλος στρατευμένος στο ΕΑΜ, υπέστη διώξεις μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερωμένου και δασκάλου.
Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων ο Καρούζος έδρασε μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ. Οι σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν έμελλε να περατωθούν εξαιτίας της πολιτικής του δράσης και της απορρόφησής του από την ποιητική δημιουργία.
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου ο Καρούζος εξορίστηκε στην Ικαρία (1947). Το 1951 κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στη Μακρόνησο, απ’ όπου πήρε απολυτήριο το 1953, έχοντας υποστεί νευρικό κλονισμό.
Ο Καρούζος πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στο χώρο των γραμμάτων το 1949, με τη δημοσίευση του ποιήματός του «Σίμων ο Κυρηναίος» στο περιοδικό Ο Αιώνας μας. Η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Η επιστροφή του Χριστού» εκδόθηκε το 1954.
Στους λογοτεχνικούς κύκλους έγινε ευρύτερα γνωστός τη δεκαετία του ’60 με τις συλλογές «Η έλαφος των άστρων» (1962), «Ο υπνόσακκος» (1964) και «Πενθήματα» (1969).
Ο Καρούζος συνεργάστηκε με τα περιοδικά Νέα Εστία, Αθηναϊκά Γράμματα, Ευθύνη, Σπείρα, Τραμ, Τομές, Το Δέντρο, Η λέξη κ.ά.
Τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με το Β’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1962) και το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1988).
Ο Νίκος Καρούζος απεβίωσε στην Αθήνα στις 28 Σεπτεμβρίου 1990, έχοντας αντιμετωπίσει επί μακρόν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Την επομένη του θανάτου του, το Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 1990, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» η δήλωση που είχε κάνει για τον μεταστάντα ο ψυχίατρος και ποιητής Μανόλης Πρατικάκης.
Ιδού όσα είχε δηλώσει ο Πρατικάκης:
Ο θάνατος του Νίκου Καρούζου αποτελεί πολύ μεγάλη απώλεια στα γράμματά μας. Προσωπικά με έχει συγκλονίσει. Πιστεύω ότι υπήρξε ο ουσιαστικότερος και εναργέστερος σύγχρονος έλληνας ποιητής, που συνδέει τη μεγάλη σολωμική παράδοση με τις πιο προχωρημένες μορφές έκφρασης των νεότερων ελλήνων ποιητών. Η ποίησή του είναι μια διαρκής επανάσταση, μια συνεχής πρόταση ανατροπής όλων των κατεστημένων δομών και συμβάσεων.
.gif)
Ποιητής βαθύτατα υπαρξιακός, θα ’λεγα πως κάνει μια διαρκή διατριβή οντολογίας, φθάνοντας ως τους εσώτατους κραδασμούς του ίδιου τού Είναι, ως την αποστέωση και διασάλευση της ποιητικής έκφρασης. Έτσι ουσιώνεται η ποίησή του και αποκτά οντολογικό κύρος, δηλαδή παγκοσμιότητα. Γιατί, όπως κάθε μεγάλος δημιουργός, κατόρθωσε να παγιδεύσει «το αόρατο στην ορατότητα». Κατόρθωσε να κάνει την άγνωστη αλήθεια μέσα στο Είναι να προκύψει. Η ποίησή του είναι ο θρίαμβος του παράλογου, ο θρίαμβος της πολυσημίας, της ασίγαστης αυτοαναίρεσης, πάνω στα θλιβερά και άκαμπτα σχήματα της ορθής λογικής. Την ύπαρξή του όλη την έφεγγε κάθε στιγμή ο θάνατος, ο «πλουτοφόρος».
Είχα το προνόμιο να είναι φίλος μου και την οδύνη να ζήσω από κοντά τη μεγάλη περιπέτεια της υγείας του τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Με θλίβει να σκέφτομαι τις συνθήκες και τους όρους που ένας τέτοιος πνευματικός άνθρωπος αντιμετωπίστηκε από την πολιτεία. Μπορώ όμως απερίφραστα να πω ότι ο ασυμβίβαστος ποιητής Καρούζος υπήρξε γενναίος και στη ζωή και στο θάνατο. Θα ’λεγα πως ήταν η πιο ζωντανή και εναργής συνείδηση της εποχής μας.
Βαγγέλης ΣτεργιόπουλοςΠΗΓΗ : https://www.in.gr